Kiedy rabat stanowi przychód?

W stanie faktycznym, na którym opiera się przedmiotowy wyrok, podatnik jest spółką prawa handlowego realizującym zadania własne gminy, polegające na zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. Spółka przystąpiła do programu mającego na celu poprawę stanu wód powierzchniowych, w ramach którego zostanie dofinansowane do 45% kosztów kwalifikowanych inwestycji w formie bezzwrotnej dotacji. Po zakończeniu prac budowlanych i podłączeniu klienta do kanalizacji sanitarnej spółka wystawiała na niego fakturę VAT o wartości 100% poniesionych kosztów. Po otrzymaniu przez spółkę dotacji, wystawiana była na rzecz klienta faktura VAT korekta, korygująca wartość podłączenia o kwotę wynikającą z dotacji. Spółka uznała, że taki rabat udzielony klientowi nie stanowi dla niego przysporzenia z tytułu nieodpłatnego świadczenia i tym samym nie będzie miała obowiązku wystawienia deklaracji PIT – 8C.<

Nieodpłatne świadczenie

Analizując znaczenie nieodpłatnego świadczenia, NSA wyjaśnił, iż składa się ono z kilku elementów, które w jego ocenie w niniejszej sprawie wystąpiły. Na gruncie przedstawionego stanu faktycznego niewątpliwie wystąpiło zdarzenie gospodarcze w postaci zmniejszenia należności, jaką zobowiązani byli zapłacić klienci. Świadczenie to ma ponadto konkretny wymiar finansowy, ponieważ w innych warunkach klient zobowiązany byłby ponieść całość kosztów usługi. NSA uznał także, że warunkiem zaistnienia nieodpłatnego świadczenia jest uznanie, że świadczenie nie jest dostępne dla wszystkich. Powinno mieć ono charakter wyjątkowy, dostępny tylko dla określonego kręgu podmiotów. Tylko korzystanie na jednakowych warunkach z rabatów przez nieograniczone grono osób nie powoduje powstania przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia. W reasumpcji NSA podkreślił, że uzyskanie rabatu może być obwarowane pewnymi warunkami, tym niemniej co do zasady rabat jest ogólnie dostępny.

Z główną tezą wyroku należy się co do zasady zgodzić. Nie każda obniżka ceny może być uznana za rabat. Jeżeli rabat udzielany jest wyłącznie dla zamkniętego grona odbiorców, w oderwaniu od celów biznesowych takich, jak zachęta potencjalnych nabywców do zakupu towarów i usług, to może on stanowić nieodpłatne świadczenie dla podmiotu go otrzymującego. Brak uzasadnienia gospodarczego przy istotnym obniżaniu ceny może w konsekwencji wiązać się z obowiązkiem wystawienia deklaracji PIT – 8C.

AUTOR: Marcin Książek, Konsultant, Departament Doradztwa Podatkowego