Konstytucja Biznesu, to pakiet pięciu ustaw regulujących – w sposób kompleksowy – zasady wykonywania działalności gospodarczej w Polsce, wśród których centralne miejsce zajmuje ustawa prawo przedsiębiorców, mająca zastąpić – obowiązującą od 2004 r. – ustawę o swobodzie działalności gospodarczej. Zakres zmian przewidzianych przez nowe przepisy był wielokrotnie komentowany przez Grant Thornton, nie mniej jednak warto przyjrzeć się raz jeszcze ich wybranym aspektom. Wspomniane ustawy zostały bowiem niedawno podpisane przez Prezydenta, a znaczna części nowych przepisów wejdzie w życie zaledwie po upływie 30 dni po ich ogłoszeniu.

Nowa definicja działalności gospodarczej

Ustawa prawo przedsiębiorców przewiduje wprowadzenie nowej definicji działalności gospodarczej. Pojęcie to ma charakter kluczowy dla kształtowania rzeczywistości gospodarczej, dlatego ocena proponowanej w tym zakresie zmiany powinna stanowić swoisty punkt wyjścia dla rozważań o Konstytucji Biznesu.

W obecnym stanie prawnym pod pojęciem działalności gospodarczej należy rozumieć zarobkową działalność wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową oraz poszukiwanie rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodową, wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły. Natomiast w świetle definicji zawartej w ustawie prawo przedsiębiorców działalność gospodarcza to zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły. Ustawodawca zrezygnował zatem z dodatkowego kryterium rodzajowego (działalność wytwórcza, handlowa, usługowa, poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż), obecnego w dotychczasowej definicji.

Należy przy tym zauważyć, że przedmiotowa zmiana nie niesie istotnych konsekwencji dla przedsiębiorców. Nie sposób bowiem nie zgodzić się, że wspomniane kryterium rodzajowe pozbawione jest znaczenia praktycznego, albowiem obejmuje ono każdy przejaw ludzkiej aktywności. Tym samym zmiana ta ma charakter wyłącznie kosmetyczny i należy ją postrzegać wyłącznie jako próbę uproszczenia obowiązującej definicji działalności gospodarczej.

 

Działalność nierejestrowa oraz ulga na start

Nowa instytucja działalności nierejestrowej ma – w założeniu – zwolnić osoby prowadzące drobną działalność zarobkową (np. udzielanie korepetycji) z części obowiązków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Zgodnie z ustawą prawo przedsiębiorców do wspomnianej kategorii należy zaliczyć działalność osoby fizycznej, która nie jest zarejestrowana w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i nie wykonywała działalności gospodarczej w okresie ostatnich 60 miesięcy, jeżeli przychód z takowej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu równowartości 50% minimalnego wynagrodzenia. Celem wprowadzenia wspomnianej instytucji jest stymulacja rozwoju przedsiębiorczości, albowiem jak wskazano w uzasadnieniu do projektu ustawy, zmniejszenie obciążeń w początkowym etapie rozwoju biznesu zwiększy szanse na przeżywalność przedsiębiorstwa, co w przyszłości powinno przełożyć się na wzrost wpływów z danin publicznych do budżetu.

Natomiast ulga na start to instytucja, która ma stanowić zachętę do podejmowania działalności gospodarczej, poprzez zwolnienie z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne dla przedsiębiorców, którzy rozpoczynają prowadzenia działalności gospodarczej po raz pierwszy, albo podejmują ją ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia. Dodatkowym warunkiem skorzystania z wskazanego powyżej zwolnienia będzie niewykonywanie czynności wchodzących w zakres obecnie prowadzonej działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy. Warto także nadmienić, że skorzystanie z ulgi na start będzie miało charakter dobrowolny.

Objaśnienia prawne

Swoistym novum przewidzianym w ustawie prawo przedsiębiorców jest instytucja objaśnień prawnych, rozumianych jako spisane prostym, zrozumiałym językiem wyjaśnienia przepisów regulujących podejmowanie, wykonywanie lub zakończenie działalności gospodarczej, dotyczące praktycznego ich stosowania, przy uwzględnieniu w szczególności orzecznictwa sądów, Trybunału Konstytucyjnego i Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Nadto nowelizacja przewiduje wprowadzenie instytucji utrwalonej praktyki, przez którą należy rozumieć wyjaśnienia co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów dotyczących danin publicznych lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, które dominują interpretacjach indywidualnych lub objaśnieniach  prawnych, wydawanych w samych stanach faktycznych oraz takim samym stanie prawnym – w trakcie danego okresu rozliczeniowego oraz w okresie 12 miesięcy przed jego rozpoczęciem. Ustawa prawo przedsiębiorców wprowadza zasadę, zgodnie z którą przedsiębiorca nie będzie mógł zostać obciążony karami ani innymi sankcjami administracyjnymi lub finansowymi, w zakresie w jakim zastosuje się do zasad wynikających z tzw. utrwalonej praktyki.

Opisanym powyżej instytucjom przyświeca cel zapewnienie pewności i przejrzystości prawa. W tym jednak zakresie nadchodzące zmiany mogą budzić istotne wątpliwości. Nie można bowiem wykluczyć, że w praktyce wiązać się one będą z powstaniem dodatkowego obowiązku po stronie przedsiębiorcy, który chcąc uchronić się przed sankcjami karnymi i administracyjnymi, będzie musiał każdorazowo prześledzić treść interpretacji i objaśnień, wydawanych w okresie ostatnich 12 miesięcy.

Prokurent także dla podmiotów wpisanych do CEIDG

Prokurent to osoba upoważniona do dokonywania w imieniu przedsiębiorcy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych, związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Obecnie do powoływania prokurentów uprawnione są jednie podmioty wpisane do rejestru przedsiębiorców KRS. Nadchodząca nowelizacja rozszerzy krąg podmiotów uprawnionych do ustanowienia prokurenta także o osoby fizyczne, wykonywujące działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEIDG.

Zmiana ta stanowi odpowiedź na potrzeby wspomnianej grupy przedsiębiorców. W omawianym stanie prawnym nie sposób bowiem znaleźć argumenty przemawiające za pozbawieniem osób fizycznych – wykonujących indywidualną działalność gospodarczą – prawa do ustanowienia prokurenta, a ujawnienie tak umocowanych osób wraz z zakresem ich umocowania w CEIDG z pewnością wpłynie pozytywnie na bezpieczeństwo obrotu prawnego.

Przedstawione powyżej instytucje stanowią jedyne wycinek zmian, które już niedługo staną się częścią naszej rzeczywistości gospodarczej. Czy Konstytucja Biznesu przyniesie zapowiadaną rewolucję w stosunkach państwo – przedsiębiorcy? Z ostateczną odpowiedzią na to pytanie należałoby pewnie wstrzymać się do momentu wejścia w życie nowych przepisów. Jednakże już teraz można skłaniać się ku pewnym prognozom. Więcej na temat omawianej nowelizacji, pisaliśmy w raporcie pt. „Konstytucja Biznesu – ułatwienia dla firm czy pobożne życzenia?”

AUTOR: Marek Pawlak – Specjalista, Kancelaria Prawna 

Porozmawiajmy o Twoich wyzwaniach

Świadczymy usługi w zakresie Konstytucja Biznesu coraz bliżej

Skontaktujemy się z Tobą w najbliższym dniu roboczym aby porozmawiać o Twoich potrzebach i dopasować do nich naszą ofertę.

Pole zawiera niedozwolone znaki

Poproś o kontakt

Grzegorz Maślanko

Partner, Radca Prawny

Niniejsza publikacja została sporządzona z najwyższą starannością, jednak niektóre informacje zostały podane w formie skróconej. W związku z tym artykuły i komentarze zawarte w „Newsletterze” mają charakter poglądowy, a zawarte w nich informacje nie powinny zastąpić szczegółowej analizy zagadnienia. Wobec powyższego Grant Thornton nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek straty powstałe w wyniku czynności podjętych lub zaniechanych na podstawie niniejszej publikacji. Jeżeli są Państwo zainteresowani dokładniejszym omówieniem niektórych kwestii poruszonych w bieżącym numerze „Newslettera”, zachęcamy do kontaktu i nawiązania współpracy. Wszelkie uwagi i sugestie prosimy kierować na adres jacek.kowalczyk@pl.gt.com.