Na zakończenie naszego cyklu przedwakacyjnego rozpoczęliśmy nowy wątek rozważań przepisów umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, a mianowicie szeroko rozumiane transakcje z podmiotami powiązanymi.

Transakcjom z podmiotami powiązanymi poświęcony jest cały artykuł 9 MK OECD, zgodnie z którym:

1. Jeżeli:

a) przedsiębiorstwo umawiającego się państwa uczestniczy bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu, kontroli lub w kapitale przedsiębiorstwa drugiego umawiającego się państwa albo

b) te same osoby uczestniczą bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu, kontroli lub w kapitale przedsiębiorstwa umawiającego się państwa i przedsiębiorstwa drugiego umawiającego się państwa i jeżeli w jednym i w drugim przypadku między dwoma przedsiębiorstwami w zakresie ich stosunków handlowych lub finansowych zostaną umówione lub narzucone warunki, które różnią się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne przedsiębiorstwa, wówczas zyski, które osiągnęłoby jedno z przedsiębiorstwo bez tych warunków, ale z powodu tych warunków ich nie osiągnęło, mogą być uznane za zyski tego przedsiębiorstwa i odpowiednio opodatkowane.

2. Jeżeli umawiające się państwo włącza do zysków własnego przedsiębiorstwa i odpowiednio opodatkowuje również zyski przedsiębiorstwa drugiego umawiającego się państwa, z tytułu których przedsiębiorstwo to zostało opodatkowane w tym drugim państwie, a zyski w ten sposób połączone są zyskami, które osiągnęłoby przedsiębiorstwo pierwszego państwa, gdyby warunki ustalone między oboma przedsiębiorstwami były takie jak między przedsiębiorstwami niezależnymi, wtedy to drugie państwo dokona odpowiedniej korekty kwoty podatku wymierzonego w tym państwie. Przy ustalaniu takiej korekty będą odpowiednio uwzględnione inne postanowienia niniejszej konwencji, a właściwe organy umawiających się państw będą w razie konieczności porozumiewać się ze sobą bezpośrednio.

Podmioty należące go grup kapitałowych mają możliwość wpływania na wysokość dochodów opodatkowywanych w różnych jurysdykcjach poprzez stosowanie odpowiedniej polityki cen transferowych (przerzucania dochodów poprzez odpowiednie kształtowanie cen w transakcjach między podmiotami powiązanymi). Art. 9 MK OECD daje administracjom podatkowym prawo do ustalenia takiej podstawy opodatkowania, jaka byłaby osiągnięta na jej terytorium, gdyby powiązania między podmiotami grupy nie miały wpływu na transakcję. Co więcej, w świetle ustępu 2, jeżeli w jednym kraju została dokonana korekta, to zgodnie z umową o unikaniu podwójnego opodatkowania, drugie państwo ma obowiązek dokonać stosownej korekty, tak aby doszacowany dochód grupy kapitałowej nie był równocześnie opodatkowany w dwóch krajach (tj. w kraju, w którym dochód był oryginalnie wykazany oraz w państwie, w którym został doszacowany). Oczywiście proces ten nie dzieje się automatycznie – zasady dokonywania korekt będziemy prezentowali w kolejnych artykułach cyklu.

Sprawdź Ceny transferowe Grant Thornton

Analizując art. 9 MK OECD warto zwrócić uwagę na kilka istotnych elementów regulacji:

  1. Zdefiniowano podmioty powiązane, którymi w świetle MK OECD są takie przedsiębiorstwa, które bezpośrednio lub pośrednio zarządzają, kontrolują lub posiadają udział w kapitale innego przedsiębiorstwa,
  2. Wprowadzono zasadę, iż podmioty powiązane winny stosować zasadę pełnej konkurencji, tj. powinny ustalając wzajemne stosunki gospodarcze postępować tak, jak gdyby były w pełni niezależnymi podmiotami, kierującymi się wyłącznie kryteriami businessowymi,
  3. Państwo (Państwo A), które stwierdzi iż jego rezydent zaniżył swój dochód stosując ceny odbiegające od rynkowych (niezgodne z zasadą pełnej konkurencji) – ma prawo dokonać korekty podstawy opodatkowania tak, aby nie naruszały zasady „długości ramienia” (tj. odzwierciedlały warunki wolnorynkowe) – jest to tak zwana „korekta pierwotna”,
  4. W momencie, w którym drugie państwo (Państwo B) uzna, że korekta pierwotna wprowadzona przez Państwo B była zasadna, ma ono obowiązek dokonania tzw. korekty wtórnej (współzależnej) tak, aby wyeliminować ekonomiczne podwójne opodatkowanie.

Problem powyższy, tj. problem korekty pierwotnej cen transferowych i odpowiadającej jej korekcie współzależnej, nie jest bynajmniej problemem teoretycznym. Coraz częściej klienci sygnalizują nam sytuację, że w toku kontroli podatkowej u spółki powiązanej (z naszej praktyki wynika, że najczęściej rozliczenia ze spółkami polskimi kwestionują organy podatkowe w Niemczech), ich powiązanym kontrahentom urząd skarbowy doszacowany dochód uznając że transakcja nie była zawarta zgodnie z warunkami rynkowymi. W związku z korektą grupa kapitałowa oczekuje, iż stosowne korekty zostaną dokonane w Polsce tak, aby nie dopuścić do podwójnego opodatkowania dochodu w grupie.

Naturalne jest, iż Administracje podatkowe niechętnie godzą się na korektę współzależną. MK OECD antycypując potencjalne problemy wprowadziła odpowiednie mechanizmy; podatnik może żądać wyjaśnienia swojej sytuacji (tj. wprowadzenia korekty wtórnej, a jeżeli jego administracja podatkowa uważa korektę za niezasadną, do uzgodnienia stanowiska z administracją podatkową, która wprowadziła korektę pierwotną) za pomocą tzw. „procedury wzajemnego porozumiewania się” o której mowa w art. 25 MK OECD. Omówieniu procedur, które zastosować, aby uwzględnić korekty współzależne w rozliczeniach podatkowych spółki polskiej poświęcony będzie kolejny artykuł naszego cyklu, do którego lektury serdecznie zapraszamy.

Autor: Hanna Czogalla

Porozmawiajmy o Twoich wyzwaniach

Świadczymy usługi w zakresie Modny temat – transfer pricing

Skontaktujemy się z Tobą w najbliższym dniu roboczym aby porozmawiać o Twoich potrzebach i dopasować do nich naszą ofertę.

Poproś o kontakt

Niniejsza publikacja została sporządzona z najwyższą starannością, jednak niektóre informacje zostały podane w formie skróconej. W związku z tym artykuły i komentarze zawarte w „Newsletterze” mają charakter poglądowy, a zawarte w nich informacje nie powinny zastąpić szczegółowej analizy zagadnienia. Wobec powyższego Grant Thornton nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek straty powstałe w wyniku czynności podjętych lub zaniechanych na podstawie niniejszej publikacji. Jeżeli są Państwo zainteresowani dokładniejszym omówieniem niektórych kwestii poruszonych w bieżącym numerze „Newslettera”, zachęcamy do kontaktu i nawiązania współpracy. Wszelkie uwagi i sugestie prosimy kierować na adres jacek.kowalczyk@pl.gt.com.