Należności licencyjne – co to jest?

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy CIT, opodatkowaniu 20% podatkiem u źródła podlega wypłata z Polski na rzecz nierezydenta przychodów z tytułów:

• praw autorskich lub praw pokrewnych, z praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży tych praw,
• należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego,
• za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego,
• za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how).

Powyższy katalog zaczerpnięty z ustawy CIT wprawdzie pokrywa się z zakresem definicji należności licencyjnych z umów międzynarodowych, ale już na wstępie należy zauważyć, że nie jest on identyczny. Przykładowo, sprzedaż praw autorskich i praw pokrewnych, o której mowa w art. 21 ustawy CIT, nie mieści się w pojęciu „należności licencyjne” z umów międzynarodowych. Zanim jednak będziemy szczegółowo analizować zapisy MK OECD, przeanalizujmy zakres definicji należności licencyjnych w świetle prawa polskiego. Jest to o tyle ważne, że dopóki nie dysponujemy certyfikatem rezydencji lub też wypłata dokonywana jest na rzecz beneficjenta z kraju, z którym Polska nie zawarła umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, winniśmy pobrać podatek u źródła zgodnie z art. 21 ustawy CIT (w tym również od sprzedaży praw autorskich i praw pokrewnych).

Zgodnie z przepisami ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).

W świetle powyższego, przychody otrzymane z tytułu działalności twórczej o charakterze indywidualnym stanowią przychód wskazany w art. 21 ustawy CIT. W świetle art. 1 ust. 2 ustawy o prawie autorskim, przedmiotem prawa autorskiego są w szczególności utwory:

• wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe);
• plastyczne;
• fotograficzne;
• lutnicze;
• wzornictwa przemysłowego;
• architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne;
• muzyczne i słowno-muzyczne;
• sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne;
• audiowizualne (w tym filmowe).

Do tzw. praw pokrewnych, należą między innymi:

• prawa do artystycznych wykonań,
• prawa do fonogramów i wideogramów,
• prawa do nadań programów,
• prawa do pierwszych wydań oraz prawa do wydań naukowych i krytycznych.

W praktyce stosunkowo często zdarza się, że podmioty gospodarcze nabywają z zagranicy np. prawa autorskie do zdjęć, które są publikowane w folderach. Zgodnie z polskimi regulacjami strony mogą zawrzeć:

• umowę o przeniesienia autorskich praw majątkowych – a więc „sprzedać” prawa autorskie do zdjęcia, lub
• umowę o korzystanie z utworu – udzielić „licencji” do eksploatacji praw autorskich zgodnie z uzgodnionym zakresem np. zezwolić bezterminowo na publikację zdjęcia na stronie internetowej.

W przypadku obydwu powyższych sytuacji, jeżeli opodatkowanie podatkiem u źródła jest dokonywane na podstawie art. 21 ustawy CIT (brak certyfikatu rezydencji lub też wypłata na rzecz beneficjenta z kraju, z którym Polska nie zawarła umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania), należy pobrać 20% podatek u źródła. Ustawa CIT nakazuje pobranie podatku z tytułu „przychodów z praw autorskich i praw pokrewnych”, nie ograniczając poboru podatku tylko do przychodów za korzystanie z utworu jak to stanowi MK OECD. W przyszłości omówimy zakres przedmiotowy należności licencyjnych w świetle MK OECD, nie mniej w celu lepszego zilustrowania różnicy w przepisach ustawy CIT i umów międzynarodowych chcielibyśmy przedstawić treść art. 12 ust. 2 MK OECD, który brzmi:

Określenie „należności licencyjne” użyte w tym artykule oznacza wszelkiego rodzaju należności płacone za użytkowanie lub prawo do użytkowania wszelkich praw autorskich do dzieła literackiego, artystycznego lub naukowego, włącznie z filmami dla kin, wszelkiego patentu, znaku towarowego, wzoru lub modelu, planu, tajemnicy technologii lub procesu produkcyjnego lub za korzystanie z doświadczenia zawodowego w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej.

W kolejnym odcinku naszego cyklu kontynuować będziemy temat praw autorskich, przy czym skoncentrujemy się na problemach podatkowych związanych z oprogramowaniem komputerowym.

Autor: Hanna Czogalla