W dniu 10 stycznia 2017 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy nowelizującej przepisy ustawy z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych autorstwa Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Projekt przewiduje szereg istotnych zmian w dotychczas obowiązujących przepisach, regulujących sytuację prawną pracowników tymczasowych. Zmiany te, zdaniem autorów projektu, stanowią odpowiedź na upowszechnienie się zjawiska korzystania przez przedsiębiorców z formy zatrudnienia pracowników w ramach pracy tymczasowej, jako bardziej elastycznego i mniej obciążającego finansowo modelu zatrudnienia. Głównym celem ustawy nowelizującej jest podniesienie standardów pracy tymczasowej, w tym w szczególności warunków zatrudnienia pracowników tymczasowych, jak również bezpieczeństwa prawnego pracodawców, którzy korzystają z usług agencji pracy tymczasowej (tzw. pracodawców użytkowników).
Zakres prac niedozwolonych dla pracowników tymczasowych
Kluczową zmianą, przewidzianą przez przepisy nowelizujące, jest rozszerzenie zakresu prac, które nie mogą zostać powierzone pracownikom tymczasowym. W chwili obecnej katalog takich prac ogranicza się do następującego rodzaju prac:
- prac szczególnie niebezpiecznych (w rozumieniu kodeksu pracy),
- prac na stanowisku, na którym jest zatrudniony pracownik pracodawcy użytkownika, w okresie uczestniczenia tego pracownika w strajku,
- pracy na stanowisku, na którym, w okresie ostatnich 3 miesięcy poprzedzających przewidywany termin rozpoczęcia wykonywania pracy tymczasowej przez pracownika tymczasowego, był zatrudniony pracownik pracodawcy użytkownika, z którym został rozwiązany stosunek pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.
Projektowana zmiana dotyczy, przede wszystkim, trzeciej ze wskazanych powyżej grup prac. Zgodnie bowiem ze znowelizowanym art. 8 pkt. 3 ustawy, zabronione będzie powierzanie pracownikom tymczasowym pracy „tego samego rodzaju jak praca wykonywana przez pracownika pracodawcy użytkownika, z którym został rozwiązany stosunek pracy z przyczyn niedotyczących pracowników w okresie ostatnich 3 miesięcy poprzedzających przewidywany termin rozpoczęcia wykonywania pracy tymczasowej przez pracownika tymczasowego, jeżeli taka praca miałaby być wykonywana w jakiejkolwiek jednostce organizacyjnej pracodawcy użytkownika położonej w gminie, w której znajduje się lub znajdowała się jednostka organizacyjna, w której był zatrudniony zwolniony pracownik”.
Zmiana ta ma na celu uszczelnienie katalogu prac zabronionych dla pracowników tymczasowych, w szczególności zaś przeciwdziałanie powszechnych w obrocie praktykom, obchodzenia dotychczasowego zakazu poprzez zatrudnianie pracownika tymczasowego do wykonywania pracy tożsamej z tą, którą wykonywał uprzednio zwolniony pracownik pracodawcy użytkownika, jednakże na stanowisku o innej nazwie. W tym zakresie projektowana zmiana przerzuca środek ciężkości na rodzaj wykonywanej przez pracownika tymczasowego pracy. Mniejszą wagę odgrywać zatem będzie sama nazwa stanowiska, na którym ma być wykonywana owa praca. Projektodawca proponuje również wprowadzenie dodatkowego ograniczenia, dotyczącego powierzania pracownikom tymczasowym prac właściwych dla pracowników ochrony, których wykonanie wymaga wyposażenia pracownika w broń palną lub przedmioty przeznaczone do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej.
Obowiązki informacyjne
Projekt wprowadza również szereg istotnych przepisów dotyczących wzajemnego przepływu informacji pomiędzy pracownikiem tymczasowym, agencją pracy tymczasowej oraz pracodawcą użytkownikiem, których celem jest zapewnienie należytego standardu ochrony praw pracownika tymczasowego.
Istotnym novum w tym zakresie jest wprowadzenie obowiązku informowania agencji pracy tymczasowej przez pracodawcę użytkownika o wewnętrznych regulacjach dotyczących wynagradzania, które obowiązują u danego pracodawcy użytkownika. Na wniosek agencji pracy tymczasowej pracodawca użytkownik zobowiązany będzie ponadto do udostępnienia agencji treści regulacji, wspomnianych powyżej. Rozwiązanie to ma na celu zapewnienie agencji pracy tymczasowej informacji, pozwalających na ustalenie należytego, niedyskryminacyjnego poziomu wynagrodzenia dla pracowników tymczasowych, który odpowiadałby poziomowi wynagrodzenia stałych pracowników pracodawcy użytkownika.
Ponadto agencja pracy tymczasowej zobowiązana będzie do poinformowania na piśmie osoby, której ma być powierzone wykonywanie pracy tymczasowej o treści uzgodnień pomiędzy agencją a pracodawcą użytkownikiem przed zawarciem z takową osobą umowy o pracę. Dotychczasowe przepisy przewidują co prawda istnienie wspomnianego powyżej obowiązku informacyjnego, jednakże nie precyzują formy, w jakiej owo zawiadomienie powinno zostać dokonane. Zdaniem projektodawcy, obecny stan prawny prowadzi w tym zakresie do nadużyć, polegających na zaniechaniu przekazywania przez agencje pracy tymczasowej owych informacji, lub ich przekazywaniu ustnie w niepełnym lub ogólnikowym zakresie.
W uzasadnieniu do ustawy nowelizującej projektodawca podnosi również, iż aktualnie obowiązujące przepisy nie przewidują regulacji, które gwarantowałyby pracownikowi tymczasowemu, wykonującemu pracę u danego pracodawcy użytkownika, utrzymanie odpowiedniego poziomu kontaktu z agencją pracy tymczasowej, będącą jego formalnym pracodawcą. W ocenie projektodawcy, taki stan rzeczy prowadzi do postawienia pracowników tymczasowych w sytuacji mniej korzystnej w porównaniu ze stałym pracownikiem pracodawcy użytkownika, jak również stałym pracownikiem agencji pracy tymczasowej. Gwarantem należytej ochrony praw pracownika tymczasowego w tym zakresie ma być obowiązek przewidziany w nowododanym art. 13 ust. 2a ustawy, zgodnie z którym agencja pracy tymczasowej będzie zobowiązana do przekazania pracownikowi tymczasowemu, nie później niż w terminie 7 dni od dnia zawarcia umowy o pracę, informacji umożliwiającej mu bezpośredni kontakt z przedstawicielami agencji pracy tymczasowej (informacja obejmować powinna co najmniej wskazanie adresu miejsca kontaktu, numeru telefonu oraz adresu poczty elektronicznej, jak również wskazanie dni oraz przedziału godzinowego, w których kontakt z przedstawicielami agencji pracy tymczasowej będzie możliwy).
Prawa pracownic w ciąży
Omawiana nowelizacja przewiduje także zrównanie sytuacji prawnej pracownic w ciąży zatrudnionych na podstawie umów o pracę tymczasową, z pracownicami zatrudnionymi na czas określony lub okres próbny na podstawie Kodeksu pracy. W konsekwencji projektowanych zmian, umowa o pracę tymczasową z pracownicą w okresie ciąży, która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, ulegać będzie automatycznemu przedłużeniu do dnia porodu, co natomiast implikować będzie, iż taka pracownica otrzyma po porodzie zasiłek macierzyński.
Projekt ustawy nowelizującej przepisy ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych, autorstwa Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, przewiduje szereg zmian w regulacjach, kształtujących sytuacją prawną pracowników tymczasowych. Projektowane zmiany zdają się przy tym realizować główne założenie projektu, jakim jest podniesienie standardów zatrudnienia w formie pracy tymczasowej. Należy jednak wskazać, iż pełna ocena skutków nowych regulacji będzie możliwa dopiero po wejściu projektowanych przepisów w życie, co w założeniu ma nastąpić w dniu 1 czerwca 2017 r.
AUTOR: Marek Pawlak, Prawnik, Senior Konsultant, Aplikant Radcowski, Kancelaria Prawna
