Założenie i reorganizacja biznesu

W obliczu rosnącej złożoności obowiązków prawnych obciążających przedsiębiorców, niepewności wynikającej z nadzwyczajnych zdarzeń jak np. epidemia COVID czy konflikt w Ukrainie, rosną obawy wspólników spółek cywilnych o bezpieczeństwo ich prywatnego majątku.

W przypadku spółek cywilnych, które działają już na rynku od jakiegoś czasu, podjęcie decyzji o zmianie formy prawnej jest naturalnym krokiem w rozwoju biznesu. W aktualnych uwarunkowaniach prawnych, jako kierunek przekształcenia najczęściej jest wybierana spółka z o.o. Po podjęciu decyzji o zmianie formy prawnej, przygotowania do przekształcenia warto rozpocząć od kilku kroków, które opisujemy poniżej.

Spółka cywilna nie jest już tak popularna jak kilka lat temu, jednak nadal wielu przedsiębiorców działa właśnie w tej formie prawnej. Według danych GUS na koniec stycznia 2024 r. w Polsce funkcjonowało ponad 291 tys. spółek cywilnych. Prowadzenie działalności w tej formie prawnej wiąże się z pewnymi ryzykami i niedogodnościami, a także nie jest korzystne pod względem obciążeń publicznoprawnych.

Na gruncie Ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, przekształcenie przedsiębiorcy prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą albo spółki cywilnej, będących właścicielami lub użytkownikami wieczystymi nieruchomości rolnych, traktowane jest jako nabycie nieruchomości rolnej. Wiążę się to z dodatkowymi obowiązkami wobec Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (KOWR), o których każdorazowo należy pamiętać i uwzględnić w harmonogramie przekształcenia.

1 stycznia 2022 r. weszły w życie przepisy ograniczające neutralność podatkową połączeń oraz podziałów jedynie do pierwszej tego typu reorganizacji. Jednak przepisy od początku budziły wątpliwości w zakresie ich zgodności z prawem europejskim, co potwierdzają pierwsze wyroki w tej sprawie.

Zakres pojęciowy spółki kapitałowej oraz spółki osobowej jest różny w zależności od danej ustawy podatkowej. Pomimo wielu lat obowiązywania Dyrektywy Rady 2008/7/WE, polski ustawodawca nie zdecydował się na ujednolicenie zasad decydujących o odpowiednim zakwalifikowaniu poszczególnych spółek. Utrzymywanie status quo wprowadza niemałe zamieszanie, zarówno u podatnika, jak również w działalności fiskusa, m.in. w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Na pewnym etapie rozwoju firmy, często wspólnicy spółki cywilnej podejmują decyzję o zmianie formy prawnej prowadzonej działalności gospodarczej. W toku przygotowań do procesu przekształcenia mogą pojawić się wątpliwości dotyczące tego, czy przekształcenie spółki cywilnej w spółkę handlową w jakikolwiek sposób wpłynie na dotychczasowe umowy z kontrahentami oraz uzyskane decyzje administracyjne, w wielu przypadkach kluczowe dla codziennej działalności spółki.

Kilkanaście czy nawet kilkadziesiąt lat temu spółka cywilna była chętnie wybieraną formą prowadzenia działalności przez przedsiębiorców stawiających pierwsze kroki w wybranej przez siebie branży. W…