W dniu 1 czerwca 2017 r. mają wejść w życie znowelizowane przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. Zmiany mają na celu przede wszystkim usprawnienie prowadzenia postępowań administracyjnych, zapobieganie przewlekłości w rozpatrywaniu spraw administracyjnych oraz stworzenie bardziej partnerskich relacji pomiędzy organami administracji a obywatelami. Poniżej przedstawiamy 5 najistotniejszych aspektów nowelizacji.
Zasady ogólne postępowania
Zmienione zostaną zasady ogólne postępowania administracyjnego poprzez dodanie nowych rozwiązań prawnych:
- zasady przyjaznej interpretacji przepisów, zgodnie z którą w przypadku niedających się usunąć wątpliwości co do treści przepisów prawa organy administracji publicznej powinny stosować wykładnię przepisów korzystną dla strony;
- zasady bezstronności i równego traktowania, zgodnie z którą organy administracji w swoich działaniach nie mogą opierać się na przesłankach pozaprawnych, mogących naruszać interesy strony.
- zasady współdziałania organów administracji, zgodnie z którą organy administracji publicznej powinny dążyć do współpracy, mając na względzie interes społeczny, słuszny interes stron oraz sprawność postępowania;
- zasady rozstrzygania wątpliwości faktycznych na korzyść strony – w przypadku, gdy po przeprowadzeniu wszystkich dostępnych dowodów w dalszym ciągu istnieć będą niejasności lub wątpliwości dotyczące oceny stanu faktycznego, niedające się usunąć wątpliwości natury faktycznej, rozstrzygane będą na korzyść strony.
Przyśpieszenie postępowania
Nowelizacja wprowadza szereg zmian mających na celu przyspieszenie postępowań administracyjnych, jak np.:
-
- wprowadzenie obowiązku stosowania doręczeń elektronicznych pomiędzy podmiotami publicznymi,
- umożliwienie zrzeczenia się prawa do wniesienia odwołania od decyzji (co przyspieszy jej ostateczność, prawomocność i wykonalność).
Mediacja
Do Kodeksu postępowania administracyjnego zostanie wprowadzona zupełnie nowa instytucja mediacji, mająca na celu „wyjaśnienie i rozważenie okoliczności faktycznych i prawnych sprawy oraz przyjęcie ustaleń dotyczących jej załatwienia w granicach obowiązującego prawa, w tym przez wydanie decyzji lub zawarcie ugody”. Zgodnie z nowelizacją, mediacja jest dobrowolna, a jej przeprowadzenie zostaje powierzone osobie innej niż pracownik organu administracji.
Postępowanie uproszczone
Nowelizacja przewiduje wprowadzenie uproszczonego postępowania administracyjnego, mającego pozwolić na poprawę sprawności i szybkości działania organów administracji. W tym trybie postępowanie dowodowe zostanie ograniczone do dowodów przedstawionych przez stronę na etapie wszczęcia postępowania, faktów i dowodów powszechnie znanych oraz znanych organowi z urzędu. W postępowaniu uproszczonym rozpatrywane mają być sprawy nieskomplikowane pod względem faktycznym i prawnym, a termin ich załatwienia ma nie przekraczać 14 dni.
Milczące załatwienie sprawy
Nowelizacja przewiduje wprowadzenie instytucji milczącego wyrażenia zgody – w przypadku, gdy organ nie wyda decyzji w określonym terminie, albo w tym terminie nie wniesie sprzeciwu, sprawa będzie uznawana za załatwioną w sposób uwzględniający w całości żądanie strony. Tym samym, w dniu następującym po dniu, w którym upłynie termin przewidziany na wydanie decyzji bądź sprzeciwu, dojdzie do milczącego załatwienia sprawy.
Nowelizacja Kodeksu postępowania administracyjnego ma w znaczącej części charakter rewolucyjny i może znacząco przyczynić się do usprawnienia i przyspieszenia rozpoznawania spraw administracyjnych. Niewątpliwie są to zmiany potrzebne, przy czym jednak należy zauważyć, że o ich skuteczności w przeważającej mierze decydować będzie praktyka organów administracji publicznej.
AUTOR: Maja Bartoszewicz, Radca prawny, Kancelaria Prawna
