Powracający w debacie publicznej temat opłaty reprograficznej, nazywanego w przestrzeni medialnej „podatkiem od smartfonów” rozgrzewa emocje. Zgodnie z zapowiedziami Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu, nowe obciążenia nałożone na przedsiębiorców mają nie obejmować swoim zakresem smartfonów. Wydaje się jednak, że obowiązek uiszczenia opłaty reprograficznej od smartfona wywodzić można już z obecnie obowiązujących regulacji.
Podsumowanie:
- Opłata reprograficzna uiszczana jest na rzecz organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi przez producentów i importerów sprzętu mogącego służyć do powielania i rozpowszechniania utworów w rozumieniu Prawa autorskiego.
- Do urządzeń objętych opłatą należą m. in. drukarki, skanery, dyski twarde, czy też karty pamięci.
- Jeżeli urządzenie podlegające opłacie reprograficznej stanowi część składową urządzenia zawierającego elementy niepodlegające opłacie, opłata jest pobierana od tej części składowej urządzenia, która służy do utrwalania utworów.
Czym jest opłata reprograficzna?
Opłata reprograficzna to świadczenie uiszczane na rzecz organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi (takich jak m.in. ZAiKS czy ZPAV) przez producentów i importerów:
- magnetofonów, magnetowidów i innych podobnych urządzeń,
- kserokopiarek, skanerów i innych podobnych urządzeń reprograficznych umożliwiających pozyskiwanie kopii całości lub części egzemplarza opublikowanego utworu,
- czystych nośników służących do utrwalania, w zakresie własnego użytku osobistego, utworów lub przedmiotów praw pokrewnych.
Szczegółowe kategorie urządzeń i nośników podlegających opłacie reprograficznej, a także wysokość opłat od ceny sprzedaży urządzenia lub nośnika określone zostały w rozporządzeniu Ministra Kultury. Zgodnie z jego treścią, opłatą objęte zostały m.in. drukarki, skanery, dyski twarde, czy też karty pamięci.
Opłata reprograficzna zwykle jest wkalkulowana w cenę produktu objętego obowiązkiem jej zapłaty, a co za tym idzie, jej ciężar z reguły jest przerzucany na finalnego odbiorcę urządzenia reprograficznego lub nośnika.
Więcej na temat charakteru prawnego opłaty reprograficznej, a także zasad rozliczania się z niej znajdziesz w tu: Sprawdź, czy dotyczy Cię obowiązek zapłaty opłaty reprograficznej!
Części składowe urządzeń a obowiązek uiszczania opłaty reprograficznej
Ważny fragment
Zgodnie ze wspomnianym wcześniej rozporządzeniem Ministra Kultury, uszczegóławiającym zasady związane z obowiązkiem uiszczania opłaty reprograficznej, jeżeli urządzenie podlegające opłacie reprograficznej stanowi część składową urządzenia zawierającego elementy niepodlegające opłacie, opłata jest pobierana od tej części składowej urządzenia, która służy do utrwalania utworów.
Oznacza to, że importerzy i producenci sprzętu są zmuszeni do każdorazowego badania, czy oferowane przez nich produkty mogą zostać uznane za urządzenia reprograficzne umożliwiające pozyskiwanie kopii całości lub części egzemplarza opublikowanego utworu. W takiej bowiem sytuacji niezależnie od tego, że dane urządzenie nie zostało wymienione wprost w rozporządzeniu, obowiązek uiszczenia opłaty reprograficznej powstanie, jeżeli któraś z części składowych urządzenia podlega opłacie.
Czy od smartfona należy zapłacić opłatę reprograficzną?
Wskazane wyżej przepisy rozporządzenia Ministra Kultury budzą wątpliwości w szczególności w odniesieniu do urządzeń umożliwiających rejestrowanie obrazu i dźwięku, takich jak tablety, czy smartfony.
Wskazane wyżej urządzenia, pomimo że nie zostały objęte wprost obowiązkiem uiszczenia opłaty reprograficznej, zawierają bowiem integralne części składowe w postaci kart pamięci, które zostały wymienione w rozporządzeniu jako czyste nośniki, od których konieczne jest uiszczenie należności na rzecz organizacji zbiorowego zarządzania.
Powyższe prowadziłoby do wniosku, że na gruncie obecnych przepisów, obowiązujących od 2003 roku, w zasadzie od każdego smartfona zawierającego wbudowaną kartę pamięci, należałoby odprowadzać „podatek od smartfonów”.
Wydaje się, że tocząca się w mediach burzliwa dyskusja na temat zasadności objęcia smartfonów opłatą reprograficzną, dzieje się niejako w oderwaniu od obecnie obowiązujących przepisów. Może to wynikać z niskiej świadomości prawnej płatników opłaty w tym zakresie. Mając na uwadze, że obowiązek zapłaty opłaty reprograficznej wraz z odsetkami za okres do sześciu lat wstecz może okazać się bardzo dotkliwy, producenci i importerzy sprzętu już teraz powinni zweryfikować, czy oferowane przez nich produkty objęte są „podatkiem od smartfonów”.
JAK MOŻEMY POMÓC?
Zespół Kancelarii Prawnej Grant Thornton zapewnia kompleksowe wsparcie w ocenie objęcia przedsiębiorcy obowiązkiem uiszczania opłaty reprograficznej. Grant Thornton wspiera również swoich Klientów w raportowaniu i składaniu kwartalnych deklaracji do organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi, a także w bieżących kontaktach ze wspomnianymi organizacjami.
