Jak dokonać oceny, kiedy usługa została wykonana?

Spółka zapytała fiskusa, w którym momencie należy rozpoznać obowiązek podatkowy w VAT w związku z realizacją usług serwisowych. W jej ocenie, moment powstania obowiązku podatkowego wyznacza moment zaakceptowania przez usługobiorcę zrealizowanych przez Spółkę usług. Wyrażając taki właśnie pogląd Spółka wskazała, że moment wykonania przez nią usługi – w rozumieniu art. 19a ust. 1 Ustawy VAT – należy łączyć z wymogiem zrealizowania wszystkich czynności, do jakich była ona zobowiązana zapisami umowy, czego wyrazem jest akceptacja przez usługodawcę dokumentu zbiorczego z wykazem miesięcznie wykonanych zleceń. Do tych czynności trzeba zaliczyć także sporządzenie dokumentu – raportu, który Spółka zobowiązana jest przedłożyć do akceptacji dającego zlecenie. Sporządzenie raportu Spółka uznała za nieodłączną (integralną) część swojego świadczenia. Podkreśliła, że charakter świadczonych przez nią usług wymaga takiej akceptacji. Dodała, że – z punktu widzenia ich odbiorcy -niezbędnym jest zweryfikowanie, czy przeprowadzone prace zostały rzeczywiście wykonane, czy ich koszt nie przekroczył ustalonych założeń, a także, czy zakres prac odpowiadał potrzebom usługobiorcy. Zwróciła również uwagę, że do momentu uzyskania informacji o zaakceptowaniu przez usługobiorcę wykonanych przez nią prac, nie będzie znana kwota wynagrodzenia.

Istotny zakres świadczenia

Zdaniem Sądu wykładnia art. 19a ust. 1 Ustawy VAT nie pozwala na przyjęcie w każdej sytuacji, że postanowienia umowne, co do chwili, w której strony umowy uznają za wykonaną usługę, nie mają znaczenia dla kwestii rozpoznania obowiązku podatkowego. Postanowienia umowne mogą mieć znaczenie dla sposobu opodatkowania podatkiem, choć trudno tu mówić o jakiejś generalnej regule. Dokonując oceny wydanej interpretacji Sąd powołał się na orzecznictwo unijne wskazujące, że treść umowy cywilnoprawnej może mieć decydujące znaczenie dla kwestii sposobu opodatkowania VAT, choćby przy ocenie jednolitego charakteru świadczenia. W ocenie Sądu, nie może bowiem ulegać wątpliwości, że kwestia oceny co do tego, kiedy dana usługa została wykonana, stanowi w procesie wykładni czynność następczą w stosunku do stwierdzenia, co de facto mieści się w zakresie tego rodzaju świadczenia, a sam TSUE często podkreśla, że daną usługę może charakteryzować szereg elementów i czynności. Zatem  kierunek wykładni art. 19a ust. 1 Ustawy VAT należy uzależnić przede wszystkim od konkretnych okoliczności faktycznych.

Ustawy VAT należy uzależnić przede wszystkim od konkretnych okoliczności faktycznych.

Skoro w postanowieniach umownych przyjęto, że obowiązki Spółki, jako usługodawcy, nie będą ograniczać się jedynie do fizycznej naprawy powierzonego jej sprzętu, lecz Spółka zobowiązana będzie także do przedstawienia usługobiorcy tzw. raportu z informacją o ilości, zakresie, rodzaju i cenie wykonanych usług naprawy w danym miesiącu, to konsekwentnie wykonanie świadczonej usługi naprawy nie nastąpi w momencie typowym dla danej usługi –  czyli z chwilą faktycznej naprawy – ale w momencie indywidualnie określonym przez strony umowy, który wyznaczać będzie chwila podpisania przez usługobiorcę ww. raportu, potwierdzająca jednocześnie akceptację przez usługobiorcę zakresu wykonanych usług.

Podsumowując, Sąd doszedł do przekonania – przy poszanowaniu zasady, że umowy cywilnoprawne nie mogą modyfikować obowiązków podatkowych –  że dokonane w ten sposób ułożenie wzajemnych praw i obowiązków stron, w ramach łączącego je stosunku umowy naprawy sprzętu elektronicznego, mieści się w zakresie dozwolonej autonomii woli stron, a sam wymóg przedstawienia przez Spółkę raportu do jego akceptacji przez usługobiorcę nie stanowi sztucznej konstrukcji, która nie znajdowałaby racjonalnego uzasadnienia w ramach analizowanego stosunku obligacyjnego.