W przypadku samochodów osobowych obowiązek akcyzowy powstaje w wyniku pierwszej krajowej sprzedaży niezarejestrowanego w Polsce pojazdu lub w przypadku jego przywozu z innego kraju członkowskiego ewentualnie spoza UE. Gdy samochód, od którego zapłacono już podatek akcyzowy, zostanie jednak przed rejestracją wywieziony za granicę, można ubiegać się o zwrot akcyzy.

Zagadnienie dotyczące rejestrowania pojazdów na tle stosowania przepisów dotyczących zwrotu akcyzy, od lat budzi kontrowersje. Rejestracja pojazdu i jego dopuszczenie do ruchu stanowi istotne zdarzenie – w tym bowiem momencie następuje w rozumieniu przepisów akcyzowych wydanie samochodu do konsumpcji w kraju. Późniejsze transakcje, których przedmiotem jest zarejestrowany samochód, są dla podatku akcyzowego neutralne. A skoro krajem „konsumpcji” samochodu stała się Polska, to wywóz zarejestrowanego pojazdu nie daje już prawa do zwrotu zapłaconej akcyzy.

Zwrot akcyzy z tytułu dostawy pojazdu

Istota wątpliwości, które powstały na tle prawa do zwrotu akcyzy z tytułu dostawy pojazdu za granicę, polega na różnym rozumieniu pojęcia „rejestracji”. Jeżeli pojazd, od którego zapłacono akcyzę, ma docelowo trafić do zagranicznego kontrahenta, to może być on przetransportowany na lawecie, ewentualnie też może on opuścić kraj na własnych kołach. W tym drugim przypadku za kierownicą pojazdu może zasiąść sam klient, albo pojazd może mu być doprowadzony do miejsca odbioru przez krajowego sprzedawcę lub na jego zlecenie. Aby było to możliwe, na czas wywozu konieczne jest zarejestrowanie pojazdu, aby mógł on legalnie poruszać się po drodze publicznej. Normalnym rozwiązaniem w takim przypadku jest skorzystania z przewidzianej przez art. 74 ust. 1 pkt 1 Prawa o ruchu drogowym, czasowej rejestracji. Jej celem nie jest dopuszczenie pojazdu na stałe do ruchu w kraju, lecz właśnie umożliwienie przemieszczenia go za granicę.

Sprawdź Akcyza, cło, klasyfikacja CN i PKWiU Grant Thornton

Z brzmienia art. 107 ustawy o podatku akcyzowym wynika, że prawo do zwrotu akcyzy od wywiezionego samochodu osobowego przysługuje pod warunkiem, że zarówno w momencie wywozu, jak i wcześniej, nie był on w kraju zarejestrowany. Jak wskazano wyżej, rejestracja traktowana jest bowiem jak dopuszczenie pojazdu do konsumpcji w kraju, co skutkuje tym, że zapłacona akcyza powinna w kraju „pozostać”.

Za racjonalną należy przyjąć interpretację, zgodnie z którą czasowa rejestracja, której przecież celem nie jest dopuszczenie pojazdu do ruchu w Polsce, lecz wyłącznie umożliwienie jego wywozu za granicę, nie stoi na przeszkodzie do zwrotu akcyzy. Pogląd ten znalazł zrozumienie i akceptację nie tylko w orzecznictwie sądowo-administracyjnym, ale również w wydawanych przez Ministra Finansów interpretacjach indywidualnych. Choć są też takie wyroki, które powyższego poglądu nie podzielają i opierając się na literalnym brzmieniu przepisów akcyzowych, odmawiają prawa do zwrotu akcyzy.

Niekorzystna interpretacja

Na takim też niekorzystnym dla podatników stanowisku, stanął Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) w wydanej w dniu 05.01.2018 r. interpretacji indywidualnej (nr 0111-KDIB3-3.4013.243.2017.1.JS ). Jego zdaniem przepisy akcyzowe nie rozróżniają pojęcia rejestracji „czasowej” i „stałej”. Ustawodawca posłużył się ogólnym pojęciem „rejestracji” i należy przez nią rozumieć wpisanie kogoś lub czegoś (w tym przypadku samochodu) do odpowiedniego rejestru zgodnie z przepisami o ruchu drogowym. W związku z tym, zdaniem Dyrektora KIS, nie można w powyższym zakresie odwoływać się do poszczególnych rodzajów rejestracji przewidzianych w przepisach Prawa o ruchu drogowym.

Efekt jest taki, że jeżeli sprzedany w kraju nowy samochód osobowy (np. wyprodukowany w Polsce), zostanie czasowo zarejestrowany tylko po to, aby mógł na własnych kołach trafić za granicę, zapłacona akcyza nie zostanie zwrócona. Firmy, które dokonują dostawy pojazdów do innych krajów staną przed dylematem: albo zrezygnować z odzyskania akcyzy i obciążyć nią zagranicznego nabywcę (co zmniejszy ich konkurencyjność), albo ponieść koszty przewozu pojazdu na lawecie.

Wydaje się, że tak formalistyczna interpretacja przepisów w zakresie zwrotu akcyzy, jak ta zaprezentowana w interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS, wypacza sens i cel akcyzy jako podatku konsumpcyjnego. Zwłaszcza, że korzystna dla podatników wykładnia w tym zakresie, nie jest pozbawiona racji.

Jeżeli jednak stanowisko resortu finansów miałoby się utrwalić, to należałoby rozważyć zmianę przepisów akcyzowych tak, aby czasowa rejestracja w celu wywozu nie odbierała podatnikom prawa do ubiegania się o zwrot akcyzy.

Porozmawiajmy o Twoich wyzwaniach

Świadczymy usługi w zakresie Liczysz na zwrot akcyzy? Wynajmij lawetę

Skontaktujemy się z Tobą w najbliższym dniu roboczym aby porozmawiać o Twoich potrzebach i dopasować do nich naszą ofertę.

Pole zawiera niedozwolone znaki

Poproś o kontakt

Paweł Kaczmarek

Menedżer, Doradca Podatkowy

Niniejsza publikacja została sporządzona z najwyższą starannością, jednak niektóre informacje zostały podane w formie skróconej. W związku z tym artykuły i komentarze zawarte w „Newsletterze” mają charakter poglądowy, a zawarte w nich informacje nie powinny zastąpić szczegółowej analizy zagadnienia. Wobec powyższego Grant Thornton nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek straty powstałe w wyniku czynności podjętych lub zaniechanych na podstawie niniejszej publikacji. Jeżeli są Państwo zainteresowani dokładniejszym omówieniem niektórych kwestii poruszonych w bieżącym numerze „Newslettera”, zachęcamy do kontaktu i nawiązania współpracy. Wszelkie uwagi i sugestie prosimy kierować na adres jacek.kowalczyk@pl.gt.com.