Zapraszamy do zapoznania się z najważniejszymi wydarzeniami podatkowymi.
Kontrola krzyżowa zwrotu VAT niedozwolona
Uchwały składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 października 2016 r. sygn. akt I FPS 2/16 oraz I FPS 3/16
24 października Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów podjął dwie uchwały znacząco wpływające na uprawnienia Organów podatkowych i podatników związane z kontrolą prawidłowości rozliczeń VAT. W uchwale o sygn. I FPS 2/16 orzekł, że na postanowienie naczelnika Urzędu Skarbowego o przedłużeniu terminu zwrotu VAT w przypadku kontroli prawidłowości rozliczeń podatnikowi przysługuje skarga do sądu administracyjnego. Uchwałą o sygn. I FPS 3/16 stwierdził natomiast, że w ramach takich czynności sprawdzających nie jest możliwe żądanie przez Organ od kontrahentów podatnika wykonujących działalność gospodarczą przedstawienia dokumentów w celu sprawdzenia ich prawidłowości.
Ze szczególnym zainteresowaniem można oczekiwać uzasadnienia drugiej z uchwał, która w istocie zabrania prowadzenia tzw. kontroli krzyżowej. W postanowieniu NSA z dnia 20 lipca 2015 r., sygn. akt I FSK 118/15, kierującym sprawę do rozpoznania przez skład siedmiu sędziów, Sąd zwrócił uwagę na dwie linie orzecznicze. Zgodnie z jedną z nich celem czynności sprawdzających jest ustalenie stanu faktycznego w zakresie niezbędnym do stwierdzenia zgodności z przedstawionymi dokumentami i kontrola rozliczeń kontrahenta wchodzi w zakres czynności służących temu celowi. Zgodnie z drugą, Ustawodawca wyraźnie wskazał zakres czynności, które organ może przeprowadzić w ramach czynności sprawdzających i nie umieścił w nich oceny dokumentacji kontrahentów.
Uchwała może oznaczać więcej praw dla podatników. Pozostaje pytanie, na jak długo. W projekcie zmian w Ustawie VAT zawarto przepisy dające Organom podatkowym prawo do wstrzymywania zwrotów VAT w związku z prowadzoną „weryfikacją zasadności zwrotu„, w toku której Organy mogą dokonywać sprawdzenia min. „rozliczeń innych podmiotów biorących udział w obrocie towarami lub usługami będących przedmiotem rozliczeń podatnika oraz sprawdzenie zgodności tych rozliczeń z faktycznym przebiegiem transakcji„. Jeżeli więc z uchwały wynikać będzie, że przyczyną rozstrzygnięcia jest nieuwzględnienie w katalogu czynności kontrolnych sprawdzenia rozliczeń kontrahentów, argumentacja NSA do nowych przepisów nie znajdzie zastosowania.
Najem z pomocą biura nieruchomości opodatkowany stawką 8,5%
Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 7 października 2016 r., nr 2461-IBPB-1-1.4511-483.2016.1.ZK
Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach potwierdził korzystne dla podatniczki stanowisko, zgodnie z którym dochody uzyskane z wynajmu nieruchomości zarządzanej przez podmioty profesjonalne na zlecenie podatniczki nie prowadzącej działalności gospodarczej mogą być opodatkowanie ryczałtowo z zastosowaniem stawki 8,5%. Podatniczka wskazała, że nie prowadzi działalności gospodarczej, podlega społecznemu ubezpieczeniu dla rolników i jest właścicielką nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalno-usługowym. Miała zamiar zlecić pozyskanie najemców oraz administrowanie budynkiem podmiotowi zewnętrznemu odpowiedzialnemu za kontakt z najemcami, w tym za zawieranie umów najmu oraz za rozliczenie wszelkich należności. Tym samym miała podejmować jedynie decyzje strategiczne związane z budynkiem.
Podatniczka stanęła na stanowisku, że może opodatkować dochody z najmu ww. budynku zarówno jako dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej, jak i w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych na zasadach określonych w ustawie z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 1998 r., Nr 144, poz. 930). Podatniczka argumentowała, że ustawodawca dopuścił opodatkowanie przychodów z najmu jako przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej lub jako odrębne źródło przychodów. Nigdzie nie wprowadził jednak kryteriów, które pozwalałyby przyjąć, że przy pewnej skali najem należy traktować jako prowadzony w ramach działalności gospodarczej.
Konkludując, stwierdziła, że „możliwość dokonania wyboru w ww. zakresie, a co za tym idzie i sposobu rozliczenia przychodów z najmu, ustawodawca pozostawił osobie oddającej rzeczy w najem„. To stanowisko potwierdził Organ podatkowy, odstępując od uzasadnienia.
Taksówka na lotnisko bez przychodu tylko do limitu
Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 13 lutego 2015 r., nr ITPB2/415-1029/14/MM
W wydanej w imieniu Ministra Finansów interpretacji Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy uznał, że kwoty wypłacone pracownikowi przez pracodawcę z tytułu dojazdu taksówką z domu na dworzec lub lotnisko znajdujące się w tej samej miejscowości, co miejsce zamieszkania pracownika i siedziba pracodawcy lub stałe miejsce pracy pracownika, stanowią przychód podlegający opodatkowaniu, do którego zastosowanie znajduje limit wydatków niepodlegających opodatkowaniu określony zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 16 Ustawy PIT. W konsekwencji przekroczenie limitu skutkuje powstaniem u pracownika przychodu, a na pracodawcy spoczywają obowiązki płatnika z tego tytułu.
Spółka skierowała wniosek o interpretację indywidualną z zapytaniem, czy w związku z pokryciem wydatków na dojazd na lotnisko pracownika wysyłanego w delegację taksówką, a także wydatków na taksówki w miejscu delegacji, ciążą na niej obowiązki płatnika. Stanęła na stanowisku, że zgodnie z § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz. U. z 2013 r., poz. 167), pracownikowi, który w czasie podróży poniósł „inne niezbędne wydatki związane z nią określone lub uznane przez pracodawcę”, zwraca się je w udokumentowanej wysokości bez ograniczenia wysokości. Wyjaśniła, że pracownicy z uwagi na wyloty o wczesnych godzinach często dojeżdżają na lotnisko bezpośrednio z domu i jest to, w ocenie Spółki, wydatek uzasadniony.
Organ podatkowy potwierdził prawidłowość stanowiska Spółki w odniesieniu do wydatków pracowników na przejazdy taksówkami w miejscowości, w której pracownik korzysta z noclegu podczas podróży służbowej i uznał, że nie podlegają opodatkowaniu bez limitu wysokości. Odmówił jednak uznania za prawidłowe stanowiska w przedmiocie dojazdu w tej samej miejscowości, co miejsce zamieszkania pracownika i siedziba pracodawcy. W uzasadnieniu stwierdził, że skoro podróż rozpoczyna się od miejscowości, w której znajduje się siedziba Spółki, to wydatki ponoszone w związku z przejazdami na terenie tej miejscowości nie mieszczą się w zakresie wydatków wymienionych w rozporządzeniu. W konsekwencji będą zwolnione z opodatkowania wyłącznie do określonej wysokości.
Umorzenie zaległości obligatoryjne dla fiskusa
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 października 2016 r., sygn. akt II FSK 2427/14
Naczelny Sąd Administracyjny pozytywnie rozpatrzył skargę Podatnika na wyrok sądu niższej instancji i uchylił decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Rzeszowie odmawiającą umorzenia zaległości podatkowych w podatku od towarów i usług za okresy od grudnia 2004 r. do kwietnia 2008 r.
Wcześniej na niekorzyść Podatnika rozstrzygnął Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie. W uzasadnieniu wyroku z dnia 15 kwietnia 2014 r., sygn. akt I SA/Rz 79/14, uznał, że decyzja Organu podatkowego ma charakter uznaniowy i stwierdził, że „uznanie administracyjne oznacza, że ustawodawca pozostawił organowi podatkowemu swobodę w stosowaniu umorzenia zaległości nawet wówczas, gdy zachodzą przesłanki ważnego interesu podatnika lub interesu publicznego bądź nawet obie te przesłanki łącznie. Uznaniowość decyzji polega na tym, że to do organu podatkowego należy wybór jednego z możliwych sposobów rozstrzygnięcia sprawy„.
Naczelny Sąd Administracyjny uznał inaczej. W ustnym uzasadnieniu wyroku wskazano, że fiskus nie powinien odmawiać umorzenia zaległości gdy przemawia za tym łącznie ważny interes podatnika i interes publiczny. To stanowisko nowe. Jeszcze w wyroku z dnia z 8 września 2016 r,. sygn. akt II FSK 3889/14, NSA stanął na stanowisku że choć Organ podatkowy rozpatrujący wniosek o umorzenie zobowiązań podatkowych jest zobligowany do obiektywnej oceny zaistnienia przesłanek rozstrzygnięcia na korzyść podatnika, to uznaniowość decyzji wyraża się „w możliwości negatywnego dla podatnika rozstrzygnięcia nawet w sytuacji ich istnienia„.
Wystąpienie ze Spółki jawnej przekształconej z S. K. A. bez podatku
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 października 2016 r., sygn. akt II FSK 2451/14
Naczelny Sąd Administracyjny stanął na stanowisku, zgodnie z którym podatnik występujący z Sp. j. powstałej z przekształcenia S. K. A. nie jest obowiązany do zapłaty podatku dochodowego z tytułu otrzymania przy wystąpieniu ze spółki, na mocy ustaleń ze wspólnikami pozostającymi w spółce, pieniędzy, jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych, akcji lub udziałów w spółkach kapitałowych. Tym samym uznał za prawidłowe stanowisko podatnika, który stwierdził, że nie powstanie po jego stronie (jako występującego wspólnika spółki osobowej) przychód i związany z nim obowiązek zapłaty podatku.
W wyroku z dnia 19 marca 2014 r., sygn. akt I SA/Kr 133/14, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie uznał inaczej. Wskazał, że choć wykładnia literalna art. 14 ust. 3 pkt 11 i pkt 12 lit. b Ustawy PIT jest zgodna ze stanowiskiem podatnika, to należy postawić „ pytanie, czy wykładnia językowa daje w tym przypadku rezultat pozostający w zgodzie z całością unormowań dotyczących wyłączenia z podatku dochodowego od osób fizycznych określonych przychodów tej osoby. Odpowiedź na to pytanie musi być negatywna. Nie można bowiem zapominać, że podstawowym założeniem tego podatku jest opodatkowanie każdego dochodu, chyba, że wyraźnie został on zwolniony albo wyłączony z opodatkowania„.
Naczelny Sąd Administracyjny uchylił wyrok WSA w całości. Tym samym potwierdził zastosowanie korzystnej dla podatników w przedmiocie opodatkowania wspólników występujących ze spółek komandytowo-akcyjnych linii interpretacyjnej również do spraw wspólników otrzymujących majątek z tytułu wystąpienia ze spółek osobowych przekształconych z S. K. A.
Możliwość powoływania się na interpretacje indywidualne innych podatników w planach Ministra Morawieckiego
Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców, nr z wykazu prac Rządowego Centrum Legislacji UD91
Opublikowany na stronach RCL projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców trafił 18 października 2016 r. do obrad Stałego Komitetu Rady Ministrów. Jednocześnie do końca października potrwa zgłaszanie uwag w ramach konsultacji społecznych. Zakłada on min. wprowadzenie do Ordynacji podatkowej instytucji objaśnień podatkowych. Mają one obejmować wykładnię przepisów oraz praktyczne ich zastosowanie wraz z przykładowymi sytuacjami. Minister Finansów ma być uprawniony do ich wydawania z urzędu a zastosowanie się do nich ma dawać podatnikom ochronę prawną.
Celem wprowadzenia nowej instytucji jest między innymi zmniejszenie liczby wniosków o wydanie interpretacji indywidualnej. Jak podkreślono w uzasadnieniem projektu „tożsamy zakres ochrony przyznawany przez objaśnienia podatkowe oraz interpretacje spowoduje, iż dla podatników niepotrzebne będzie występowanie o interpretacje w zakresach, w których wystarczające wyjaśnienia zostały zawarte w objaśnieniach podatkowych zamieszczonych w Biuletynie Informacji Publicznej”. Projekt przewiduje, że objaśnienia podatkowe będą obowiązywać z datą zamieszczenia ich w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Finansów.
Ochronę prawną ma, zgodnie z projektem, dawać również zastosowanie się do „utrwalonej praktyki interpretacyjnej ministra właściwego do spraw finansów publicznych„. Zdefiniowano ją jako stanowisko Organów podatkowych „dominujące w wydawanych w takich samych stanach faktycznych lub zdarzeniach przyszłych oraz takich samych stanach prawnych” interpretacjach indywidualnych wydanych w danym okresie rozliczeniowym oraz w okresie 12 miesięcy przed jego rozpoczęciem. Przy ustalaniu „utrwalonej praktyki” mają nie być uwzględniane interpretacje indywidualne wydawane w wyniku wykonania prawomocnego orzeczenia sądowego.
