Zmiany w opodatkowaniu pracy twórczej

Zmiany w ustawie

Dotychczas przepisy umożliwiały rozpoznanie kosztów uzyskania przychodów przez wszystkich twórców i artystów, o ile efekt ich pracy był przedmiotem prawa autorskiego lub praw pokrewnych. Obecnie nie istnieje więc żadne ograniczenie przedmiotowe w stosowaniu podwyższonych kosztów uzyskania przychodu. Natomiast od nowego roku jedynie osiągnięcie przychodów określonych w ustawie będzie dawało prawo do skorzystania z tej preferencji. Projekt zakłada, że od nowego roku przepisy, o których mowa wyżej, będzie można stosować jedynie do przychodów uzyskiwanych z pracy:

1. twórczej w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu, urbanistyki, literatury pięknej, sztuk plastycznych, muzyki, fotografiki, twórczości audiowizualnej, programów komputerowych, choreografii, lutnictwa artystycznego, sztuki ludowej oraz dziennikarstwa;
2. badawczo-rozwojowej oraz naukowo-dydaktycznej;
3. artystycznej w dziedzinie sztuki aktorskiej i estradowej, reżyserii teatralnej i estradowej, sztuki tanecznej i cyrkowej oraz w dziedzinie dyrygentury, wokalistyki, instrumentalistyki, kostiumografii, scenografii;
4. w dziedzinie produkcji audiowizualnej reżyserów, scenarzystów, operatorów obrazu i dźwięku, montażystów, kaskaderów;
5. publicystycznej.

Jeżeli praca twórcy znajdzie się poza tym katalogiem nie będzie można rozpoznać 50% kosztów uzyskania przychodów z przychodów uzyskanych z przeniesienia praw autorskich. Niemniej dla podmiotów uzyskujących przychody z wyżej wskazanej działalności ustawodawca planuje podwoić obowiązujący dotychczas górny limit rozpoznawania kosztów uzyskania przychodu z 42 764 do 85 528 zł.

Nowa linia interpretacyjna

Poza zmianami w przepisach podatnicy mogą czuć się zaniepokojeni zmianą ukształtowanej linii interpretacyjnej w zakresie dokumentowania pracy twórczej przez pracowników. Dotychczas, aby możliwe było zastosowanie podwyższonych kosztów uzyskania przychodów do części wynagrodzenia związanego z rozporządzeniem prawami autorskimi, musiały zostać spełnione następujące warunki:

• praca wykonywana przez pracownika była przedmiotem prawa autorskiego, a więc spełniała przesłanki utworu określone w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych,
• pracownik był twórcą w rozumieniu tej ustawy i uzyskiwanie przychodu przez pracownika wynikało z korzystania przez twórcę z tychże praw lub rozporządzania tymi prawami,
• umowa o pracę przewidywała zróżnicowanie wynagrodzenia należnego pracownikowi na część związaną z korzystaniem z praw autorskich lub rozporządzania nimi i część związaną z wykonywaniem typowych obowiązków pracowniczych oraz pracodawca prowadził stosowną dokumentację w tym zakresie, np. prowadzi szczegółową ewidencję.

Organy podatkowe uznawały więc, że przy spełnieniu powyższych warunków oraz prowadzeniu szczegółowej ewidencji pracy pozwalającej na określenie jaka część przychodu pracownika może być przypisana jego pracy twórczej można zastosować 50% koszty uzyskania przychodu. Takie stanowisko prezentowane do tej pory jednolicie przez organy interpretacyjne nie zostało podzielone przez Dyrektora KIS w interpretacji z dnia 25 października 2017 r. sygn. 0111-KDIB2-3.4011.123.2017.1.KK. W wyżej wskazanej interpretacji organ uznał, że:

„Wewnętrzna ewidencja czasu pracy nie ma charakteru kształtującego stosunek pracy, posiada jedynie charakter odtworzeniowy (dokumentacyjny) w zakresie wykorzystania czasu pracy konkretnego pracownika. Dane określające ilość czasu pracy poświęconego na pracę twórczą w stosunku do miesięcznej normy czasu pracy, wykazują tylko czas pracy poświęcony na pracę o charakterze twórczym, ale nie określają wysokości honorarium za przeniesienie praw autorskich do utworu. Wskazana w ten sposób część wynagrodzenia jest odzwierciedleniem proporcji czasu pracy na pracę twórczą w stosunku do czasu pracy poświęconego na wypełnianie pozostałych obowiązków pracowniczych, natomiast art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wymaga związania przychodu z uzyskaniem praw autorskich i rozporządzeniem nimi, a nie z czasem pracy przeznaczonym na uzyskanie tych praw.”

Warto zauważyć, że wszystkie powyższe zmiany, zarówno te wprowadzające nowe przepisy, jak i te dotyczące zmiany linii interpretacyjnej pojawiły się dosyć niespodziewanie i nie dają podatnikom zbyt wiele czasu na przystosowanie się do nich. Zmiany ustawy PIT zostały dodane dopiero dwa tygodnie temu i wykraczają poza przedstawiony przez rząd zakres projektu ustawy, co budzi istotne wątpliwości natury legislacyjnej. Natomiast najnowsza interpretacja stanowi zmianę dotychczasowej linii interpretacyjnej, co może być dla podatników sporym zaskoczeniem. Niemniej wszystko wskazuje, że Ministerstwo Finansów planuje ukrócić możliwość nadużywania preferencyjnych sposobów rozpoznawania kosztów uzyskania przychodów przez niektóre grupy zawodowe.

AUTOR:  Marcin Książek, Senior Konsultant, Doradztwo podatkowe