Spis treści
Opłata roczna za wpis do Bazy Danych Odpadowych (BDO)
Przedsiębiorcy, którzy w ramach swojej działalności wprowadzają na rynek produkty, produkty w opakowaniach bądź wytarzają lub gospodarują odpadami powinni uzyskać wpis do rejestru BDO, czyli Bazy Danych Odpadowych. Obowiązek ten wynika z art. 50 ust. 1 oraz art 51 ust. 1 Ustawy o odpadach. Powyższe przepisy precyzyjnie wskazują wszystkie podmioty podlegające rejestracji. Dodatkowo, określona grupa przedsiębiorców jest zobowiązana do wniesienia opłaty rocznej za wpis. Zgodnie z art. 57 ust. 1 tej samej ustawy dotyczy to:
- wprowadzających baterie lub akumulatory,
- wprowadzających pojazdy,
- producentów, importerów i wewnątrzwspólnotowych nabywców opakowań,
- wprowadzających do obrotu produkty w opakowaniach,
- wprowadzających do obrotu opony,
- wprowadzających do obrotu oleje smarowe,
- wprowadzających do obrotu produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych,
- wprowadzających do obrotu narzędzia połowowe zawierające tworzywa sztuczne,
- podmiotów reprezentujących.
Wysokość opłaty określana jest na podstawie rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie wysokości stawek opłaty rejestrowej oraz opłaty rocznej. W 2025 roku wynosi ona 200 zł dla mikroprzedsiębiorców oraz 800 zł dla pozostałych firm. Opłatę należy uiścić na numer rachunku bankowego wskazany na stronie urzędu marszałkowskiego właściwego dla siedziby przedsiębiorstwa lub miejsca zamieszkania. Termin uiszczenia płatności mija 28 lutego 2025 roku. Ponadto warto pamiętać, że opłaty rocznej nie uiszcza się w roku, w którym została zapłacona opłata rejestrowa. Z kolei przedsiębiorcy, których działalność podlega wpisowi do BDO w więcej niż jednym zakresie, wnoszą tylko jedną opłatę roczną.
Opłaty rejestrowej nie uiszcza przedsiębiorca wpisany do rejestru, który, składając wniosek o wpis do rejestru, przedłoży informację potwierdzającą dobrowolny udział w systemie ekozarządzania i audytu (EMAS).
Brak dokonania opłaty rocznej skutkuje wykreśleniem z rejestru (z urzędu przez Marszałka Województwa w drodze decyzji administracyjnej). Prowadzenie działalności bez wymaganego wpisu w BDO może natomiast wiązać się z nałożeniem wysokiej kary finansowej w wysokości nawet 1 mln zł.
Szczegółowe informacje w tym temacie znajdują się na stronie internetowej: bdo.mos.gov.pl
Google news
Bądź na bieżąco ze zmianami w prawie, podatkach i księgowości! Zaobserwuj nas w Wiadomościach Google
Raporty do Bazy Danych Odpadowych
Przedsiębiorcy zarejestrowani w BDO są zobowiązani do corocznego składania sprawozdań. Dokumenty za rok 2024 należy złożyć w terminie do 15 marca 2025 roku. W zależności od profilu działalności firmy składają:
- sprawozdanie o wytwarzanych odpadach i o gospodarowaniu odpadami – podsumowuje rodzaje i ilości wytworzonych odpadów, sposoby ich zagospodarowania, przekazania do odbiorców czy poddania procesom odzysku,
- sprawozdanie o produktach, opakowaniach i o gospodarowaniu odpadami z nich powstającymi – dotyczy głównie przedsiębiorstw wprowadzających produkty w opakowaniach na rynek, np. producentów spożywczych, dystrybutorów, importerów,
- sprawozdanie o bateriach i akumulatorach, sprzęcie elektrycznym i elektronicznym – dotyczy firm zajmujących się wprowadzaniem na rynek tego typu asortymentu.
Opłaty środowiskowe z tytułu emisji spalin
Kolejnym obowiązkiem przedsiębiorców związanym z kwestiami środowiskowymi jest sprawozdawczość w zakresie emisji spalin. Dotyczy ona podmiotów, które w ramach działalności gospodarczej korzystają ze środowiska, wprowadzając do powietrza gazy lub pyły, m.in. w wyniku spalania paliw w silnikach spalinowych. Przedsiębiorcy zobowiązani są w pierwszej kolejności do przedłożenia wykazu zawierającego informacje o zakresie korzystania ze środowiska w poprzednim roku. Dokument ten należy przesłać do właściwego urzędu marszałkowskiego (zgodnie z miejscem rejestracji podmiotu) za pośrednictwem serwisu ePUAP. Następnie, na podstawie danych zawartych w wykazie, należy obliczyć i uiścić opłatę za korzystanie ze środowiska, obejmującą m.in. emisję gazów i pyłów. Termin na złożenie sprawozdania i dokonanie wpłaty upływa 31 marca.
Co ważne, wysokość opłat przedsiębiorcy ustalają samodzielnie, zgodnie ze stawkami określonymi w Obwieszczeniu Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 28 lipca 2024 r. w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2025. Niektóre urzędy marszałkowskie udostępniają aplikację EkoPłatnik, ułatwiającą przygotowanie wykazów oraz obliczenie należnych opłat (dotyczy to województw: dolnośląskiego, kujawsko-pomorskiego, lubelskiego, lubuskiego, łódzkiego, małopolskiego, mazowieckiego, opolskiego, podkarpackiego, podlaskiego, śląskiego i wielkopolskiego). Należy jednak pamiętać, że EkoPłatnik nie umożliwia bezpośredniego składania sprawozdań. Służy jedynie do ich przygotowania.
Warto również mieć na uwadze, że zgodnie z art. 289 Prawa ochrony środowiska, jeśli roczna opłata za dany rodzaj korzystania ze środowiska (np. emisję spalin, składowanie odpadów) nie przekracza 800 zł, to nie ma obowiązku jej uiszczania. Nie zwalnia to jednak z konieczności złożenia sprawozdania. Wyjątkiem jest sytuacja, w której wyliczona kwota nie przekracza 100 zł.
Szczegółowe informacje dostępne na stronach internetowych: www.biznes.gov.pl i www.gov.pl
Raport do Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBIZE)
Coroczne raportowanie wymagane jest również przez Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBIZE). Jest to jednostka organizacyjna Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu Badawczego, odpowiedzialna za gromadzenie danych dotyczących emisji zanieczyszczeń do powietrza oraz prowadzenie krajowej bazy o emisjach gazów cieplarnianych i innych substancji.
Obowiązek raportowania do KOBIZE wynika z art. 7 ust. 1 ustawy o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji. Obejmuje podmioty, które korzystają ze środowiska w sposób powodujący emisję zanieczyszczeń, np. poprzez spalanie paliw, użytkowanie instalacji klimatyzacyjnych, emisję pyłów czy stosowanie rozpuszczalników organicznych (np. w lakierniach, drukarniach, stolarniach). Do raportowania zobowiązani są zarówno przedsiębiorcy, jak i inne podmioty, w tym: osoby prowadzące działalność w zakresie rolnictwa, hodowli zwierząt, ogrodnictwa, leśnictwa czy rybactwa, a także jednostki organizacyjne niebędące przedsiębiorcami oraz osoby fizyczne, które w wyniku swojej działalności emitują gazy lub pyły do powietrza.
Każdy zobowiązany podmiot powinien corocznie sporządzić raport zawierający dane o emisjach substancji do powietrza, w tym CO₂, metanu, tlenków azotu czy pyłów i przesłać go za pośrednictwem platformy KOBIZE. Aby złożyć raport, konieczne jest wcześniejsze utworzenie konta w Krajowej Bazie. Rejestracja odbywa się na stronie internetowej KOBIZE zgodnie z instrukcją wypełniania formularza rejestracyjnego, a jego złożenie wymaga potwierdzenia tożsamości przez Krajowy Węzeł Identyfikacji Elektronicznej (KWIE). Wniosek o rejestrację konta rozpatrywany jest przez administratora w ciągu maksymalnie 21 dni.
W przypadku niezłożenia raportu do KOBIZE nie przewidziano ustawowych kar finansowych. Jednak w razie kontroli Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska (WIOŚ) może zobowiązać podmiot do uzupełnienia raportu w wyznaczonym terminie. W przypadku dalszego uchylania się od obowiązku WIOŚ ma prawo nałożyć grzywnę.
Materiały i filmy i instruktażowe można znaleźć na stronie internetowej: krajowabaza.kobize.pl
Google news
Bądź na bieżąco ze zmianami w prawie, podatkach i księgowości! Zaobserwuj nas w Wiadomościach Google
Bilans Lotnych Związków Organicznych (LZO)
Kolejny obowiązek dotyczy przedsiębiorstw, które w wyniku swojej działalności wytwarzają lotne związki organiczne (LZO). Regulacje unijne i krajowe nakładają na takie podmioty wymóg ograniczania emisji szkodliwych substancji do atmosfery. W Polsce podstawą prawną w tym zakresie jest Rozporządzenie Ministra Klimatu z dnia 24 września 2020 r. w sprawie standardów emisyjnych dla niektórych rodzajów instalacji, źródeł spalania paliw oraz urządzeń spalania lub współspalania odpadów. Dokument ten szczegółowo określa procesy objęte obowiązkiem sporządzania bilansu LZO (załącznik nr 9) oraz wartości progowe zużycia rozpuszczalników (załącznik nr 10), po których przekroczeniu przedsiębiorstwo zobowiązane jest do sporządzenia takiego bilansu.
Do branż najczęściej objętych tym obowiązkiem należą m.in.: lakiernie samochodowe, warsztaty naprawcze, zakłady meblarskie, drukarnie, producenci opakowań, środków czyszczących, kosmetyków oraz firmy stosujące kleje na bazie rozpuszczalników organicznych.
Bilans LZO sporządza się zazwyczaj corocznie i składa do właściwego organu, np. urzędu marszałkowskiego lub Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska (WIOŚ), w terminie do końca marca lub innym określonym w pozwoleniu. Dlatego kluczowe jest dokładne przeanalizowanie zapisów własnego pozwolenia oraz obowiązujących regulacji, aby zapewnić pełną zgodność z przepisami.
Sprawozdania do Głównego Urzędu Statystycznego (GUS)
Główny Urząd Statystyczny (GUS) prowadzi szczegółowe statystyki dotyczące kondycji polskiej gospodarki, w tym aspektów środowiskowych. Zestaw formularzy, które przedsiębiorstwa powinny wypełnić, określony jest w rocznym programie badań statystycznych GUS. W zależności od rodzaju prowadzonej działalności przedsiębiorstwa mogą być zobowiązane do wypełniania różnego rodzaju formularzy statystycznych, wśród których wyróżniamy:
- o gospodarowaniu wodą, ściekach i ładunkach zanieczyszczeń (OS-3),
- z oczyszczalni ścieków miejskich i wiejskich (OS-5),
- o odpadach (z wyłączeniem odpadów komunalnych (OS-6),
- o emisji zanieczyszczeń powietrza oraz o stanie urządzeń oczyszczających (OS-1).
Obowiązek ten nie dotyczy jednak wszystkich przedsiębiorców, a jedynie tych wytypowanych do udziału w badaniu w ramach losowania. Wówczas otrzymują od GUS pisemne lub elektroniczne zawiadomienie o konieczności złożenia danej ankiety. W przypadku otrzymania takiego wezwania, przedsiębiorstwo ma obowiązek wypełnienia formularza w określonym terminie. Składa się go elektronicznie poprzez platformę GUS po wcześniejszej rejestracji w systemie.
Liczba wymaganych obowiązków związanych ze sprawozdawczością środowiskową może na pierwszy rzut oka przytłaczać. Jednak należy pamiętać, że większość z nich dotyczy tylko przedsiębiorców wykonujących konkretny rodzaj działalności. Firmy powinny upewnić się, czy podlegają obowiązkowi składania raportów oraz jakie dokładnie sprawozdania są od nich wymagane. Terminowe i rzetelne wypełnianie tych obowiązków nie tylko minimalizuje ryzyko sankcji, ale również wspiera zrównoważony rozwój oraz ochronę środowiska.
