Sprzedaż voucherów jest powszechnie znana zarówno w branżach usługowych jak i w sklepach. Voucher okazuje się dobrym pomysłem na prezent, dzięki któremu obdarowany na jego podstawie, może w przyszłości zakupić towar lub usługę. Kiedy jednak przedsiębiorca powinien rozliczyć sprzedaż i wystawić paragon – w momencie zakupu vouchera przez klienta, czy dopiero w momencie, kiedy zostanie on zrealizowany? Te pytania często budzą wątpliwości przedsiębiorców.
Podsumowanie:
- Wydanie voucherów, zarówno w ramach ich sprzedaży, jak i nieodpłatnie, nie powoduje na gruncie ustawy o rachunkowości przychodu.
- dla celów bilansowych sprzedaż vouchera po niższej cenie albo wydanie go nieodpłatnie klientowi należy uznać za przyrzeczenie klientowi rabatu, który zostanie zrealizowany w momencie zakupu usługi (towaru).
Voucher a obowiązek podatkowy w VAT
Bon nie jest ani towarem, ani świadczoną usługą. W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT opodatkowaną dostawą towarów jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jako właściciel. Z kolei z szeroko sformułowanej definicji świadczenia usługi zawartej w art. 8 ust 1 ww. ustawy wynika, że przez świadczenie usług należy rozumieć określone zachowanie podatnika VAT na rzecz klienta, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 25.02.2015 r. o sygn. IBPP3/443-1385/14/KG stwierdza, że dokonanie przez klienta wpłaty pieniędzy za bon podarunkowy (w konsekwencji wydanie bonu przez przedsiębiorcę) nie jest ani dostawą towaru, ani świadczeniem usługi, a zatem ta czynność nie podlega opodatkowaniu VAT. Fiskus rozumie bon jako dowód uprawniający do odbioru towaru lub usługi. Jest substytutem pieniądza i umożliwia jedynie dokonanie zapłaty. Usługa zostanie wyświadczona dopiero w momencie realizacji.
Pieniądze zasilające voucher nie są przedpłatą
Zasadniczo obowiązek podatkowy w VAT powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. Stosownie do art. 19a ust. 8 ustawy o VAT, jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę lub zaliczkę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania i w odniesieniu do otrzymanej kwoty. Ponadto zgodnie z art. 111 ust. 1 ww. ustawy podatnicy VAT dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących – muszą wydrukować dla klienta paragon fiskalny. Przedpłata czy zaliczka musi być jednak powiązana z konkretną transakcją. Środki pieniężne, które przedsiębiorca otrzymuje za wydanie bonu, nie są formą przedpłaty lub zaliczki, bo klienci nabywając bon na prezent wpłacają odpowiednią kwotę za nieustalony z góry towar czy usługę. To obdarowany dokonuje swobodnego wyboru towaru czy usługi. W konsekwencji kupującemu bon na prezent nie wystawia się paragonu.
W praktyce przedsiębiorcy różnie ewidencjonują fakt sprzedaży vouchera. Pojawiają się przypadki ewidencji tego faktu poprzez kasę fiskalną na osobnej przypisanej tylko dla tego zdarzenia stawce. Ważne jednak, aby taki sposób ewidencji był znany osobie rozliczającej podatkowo dany m-c sprzedaży w Spółce, aby mogła ona w prosty sposób wyłączyć sprzedaż voucherów z rozliczenia VAT i podatku dochodowego.
Rozlicza się realizację vouchera
Realizacja bonu podarunkowego, czyli fizyczne nabycie towaru lub usługi przez klienta, który reguluje zapłatę wręczając przedsiębiorcy bon czy voucher jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT. Tylko w momencie wydania towaru lub wykonania usługi wystąpi obowiązek zaewidencjonowania transakcji za pomocą kasy rejestrującej oraz wydania paragonu fiskalnego nabywcy. Wydanie towarów lub wyświadczenie usługi za vouchery podlega pod VAT na zasadach ogólnych według stawek właściwych dla danego towaru. Co za tym idzie, w chwili realizacji vouchera przedsiębiorca powinien zaewidencjonować faktyczną kwotę za wydany towar zgodną z jego wartością i należnymi stawkami VAT – również ewentualną dopłatę za droższy towar niż wartość realizowanego vouchera.
Rozliczenie sprzedaży vouchera na gruncie podatku dochodowego
Samo wydanie klientom vouchera nie powoduje powstania przychodu podatkowego. Również otrzymanie zapłaty za voucher (za który klient płaci mniej niż wartość tego vouchera) nie stanowi przychodu. Otrzymanie tej zapłaty należy tu potraktować jako otrzymanie zaliczki na poczet przyszłej sprzedaży usługi (towaru). Przychód powstanie tu generalnie dopiero w momencie wykonania usługi (dostawy towarów), za które klient „płaci” voucherem.
Jak wynika z art. 12 ust. 3 ustawy o PDOP (i odpowiednio art. 14 ust. 1 ustawy o PDOF), za przychody związane z działalnością gospodarczą uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.
Rabat to, zgodnie z definicją zawartą w Słowniku języka polskiego obniżenie ceny jakiegoś towaru o pewną kwotę.
Ważny fragment
Sprzedaż vouchera po cenie niższej od jego wartości nominalnej – tak jak dla celów VAT – wiąże się z przyrzeczeniem udzielenia rabatu na usługę, za którą klient „płaci” tym voucherem (różnica między wartością vouchera a zapłaconą za niego przez klienta ceną to kwota rabatu brutto). Rabat ten odpowiednio obniża cenę usługi (towaru), a w konsekwencji obniża przychód należny uzyskany z tytułu sprzedaży usługi (towaru) realizowanej z użyciem tego vouchera.
W przypadku nieodpłatnego wydania vouchera po stronie podmiotu przekazującego ten voucher nie powstanie przychód, gdyż podmiot ten nie uzyska żadnego przysporzenia. Voucher ten będzie przyrzeczeniem udzielenia rabatu (w wartości nominalnej vouchera), w momencie zakupu przez klienta usługi (towaru). Wartość tego vouchera obniży zatem przychód należny ze sprzedaży usługi (towaru), za którą klient „zapłaci” voucherem uzyskanym nieodpłatnie.
Wydanie voucherów, zarówno w ramach ich sprzedaży, jak i nieodpłatnie, nie powoduje na gruncie ustawy o rachunkowości przychodu. Także dla celów bilansowych sprzedaż vouchera po niższej cenie albo wydanie go nieodpłatnie klientowi należy uznać za przyrzeczenie klientowi rabatu, który zostanie zrealizowany w momencie zakupu usługi (towaru).
