Kaucja gwarancyjna stanowi zabezpieczenie zapłaty podatku wraz z odsetkami za zwłokę oraz wyłącza odpowiedzialność składającego podmiotu za zaległości podatkowe nabywcy.
Zgodnie z art. 105a ust. 1 ustawy o VAT podatnik, na rzecz którego dokonano dostawy towarów wrażliwych, tj. towarów wymienionych w załączniku nr 13 do ustawy (np. benzyny silnikowe, oleje napędowe, gazy przeznaczone do napędu silników spalinowych – w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym), odpowiada solidarnie wraz z podmiotem dokonującym tej dostawy za jego zaległości podatkowe w części podatku proporcjonalnie przypadającej na dostawę dokonaną na rzecz tego podatnika, jeżeli:
- wartość towarów, o których mowa w załączniku nr 13 do ustawy, nabywanych od jednego podmiotu dokonującego ich dostawy, bez kwoty podatku przekroczyła w danym miesiącu kwotę 50.000 zł, oraz
- w momencie dokonania dostawy towarów, o których mowa w ww. załączniku, podatnik wiedział lub miał uzasadnione podstawy do tego, aby przypuszczać, że cała kwota podatku przypadająca na dokonaną na jego rzecz dostawę tych towarów lub jej część nie zostanie wpłacona na rachunek urzędu skarbowego.
Kto może wnieść kaucję gwarancyjną
Zgodnie z art. 105b ust. 1 ustawy o VAT kaucję gwarancyjną może wnieść podmiot dokonujący dostawy towarów, o których mowa w załączniku nr 13. Spełniać ma on łącznie poniższe warunki:
- nie posiada zaległości podatkowych w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa,
- nie jest w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji,
- posiada koncesje wymagane w wykonywaniu działalności gospodarczej (w przypadku towarów wymienionych w poz. 10 i 11 załącznika nr 13 do ustawy),
- upoważnił bank mający siedzibę na terytorium kraju albo SKOK, której jest członkiem, prowadzące rachunek wskazany w zgłoszeniu identyfikacyjnym, na który dokonywana jest zapłata z tytułu dostawy tych towarów, do przekazywania naczelnikom urzędów skarbowych, naczelnikom urzędów celno-skarbowych, dyrektorom izb administracji skarbowej lub Szefowi KAS informacji o wszystkich transakcjach dokonywanych na tym rachunku.
Forma złożenia kaucji
Kaucja może być złożona w formie:
- depozytu pieniężnego złożonego na wyodrębniony rachunek bankowy urzędu skarbowego,
- gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej,
- pisemnego, nieodwołalnego upoważnienia organu podatkowego, potwierdzonego przez bank lub SKOK, do wyłącznego dysponowania (do wysokości kaucji gwarancyjnej) środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku prowadzonym w tym banku lub w tej kasie.
Sprawdź Outsourcing finansowo-księgowy Grant Thornton
Jak złożyć kaucję gwarancyjną
Podmiot wraz ze złożeniem kaucji gwarancyjnej powinien złożyć wniosek w sprawie przyjęcia kaucji oraz upoważnienie, o którym mowa w art. 105b ust.1. W rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 29 grudnia 2016 r. w sprawie wzoru wniosku w sprawie kaucji gwarancyjnej określono następujące wzory wniosków:
- wniosek w sprawie kaucji gwarancyjnej – VAT-28,
- przyjęcie kaucji gwarancyjnej – VAT-28/A,
- przedłużenie terminu ważności kaucji gwarancyjnej – VAT-28/B,
- podwyższenie wysokości kaucji gwarancyjnej – VAT-28/C,
- zwrot kaucji gwarancyjnej – VAT-28/D,
- informacja o koncesjach udzielonych podmiotowi dokonującemu dostaw towarów wymienionych w poz. 10 i 11 załącznika nr 13 do ustawy VAT – VAT-28/E.
Upoważnienie, o którym mowa w art. 105b ust.1 powinno zawierać w szczególności:
- datę i miejsce jego sporządzenia,
- dane identyfikacyjne podmiotu udzielającego upoważnienia,
- nazwę oraz adres siedziby banku albo SKOK,
- treść oświadczenia upoważnienia,
- datę, od której podmiot upoważnił bank albo SKOK,
- oświadczenie, że na wskazany rachunek bankowy jest dokonywana zapłata z tytułu dostawy towarów wymienionych
w załączniku nr 13 do ustawy,
- wskazanie naczelnika urzędu skarbowego, do którego podmiot przekazuje upoważnienie,
- potwierdzenie przyjęcia upoważnienia przez bank lub SKOK.
Wysokość kaucji gwarancyjnej
Podatnicy często zadają sobie pytanie, jaka powinna być wysokość kaucji gwarancyjnej. Odpowiedź na nie znajduje się w art. 105b ustawy o VAT.
Wysokość kaucji powinna odpowiadać co najmniej jednej piątej kwoty podatku należnego od przewidywanej przez sprzedawcę towarów wrażliwych, w danym miesiącu, wartości sprzedaży tych towarów, z tym, że kaucja nie może być niższa niż:
- 200.000 zł – w przypadku dostawy towarów wymienionych w poz. 1-9 i 12-24 załącznika nr 13 do ustawy,
- 1.000.000 zł – w przypadku dostawy towarów wymienionych w poz. 10 i 11 załącznika nr 13 do ustawy.
Ministerstwo Finansów zaproponowało wprowadzenie zmian od lipca 2018 r. w art. 105b ust. 1 poprzez dodanie nowego punktu 5. Zmiana miała dotyczyć ograniczenia do składania kaucji. W myśl tej zmiany złożenie kaucji miało być możliwe tylko i wyłącznie wtedy, kiedy dany podmiot działałby jako podatnik VAT, czynny przez co najmniej 1 rok przed wpisaniem do wykazu. Oznaczałoby to, że nowe podmioty nie miałyby prawa do korzystania z instytucji kaucji gwarancyjnej. Proponowane zmiany, finalnie, nie zostały uchwalone.