React-EU to plan naprawczy uruchomiony przez Komisję Europejską w odpowiedzi na skutki pandemii SARS-CoV-2, który ma przyczynić się do ożywienia gospodarczego. W których regionach z REACT-EU skorzystają przedsiębiorcy?
Czym jest REACT-EU?
React-EU (dokładnie Recovery Assistance for Cohesion and the Territories of Europe, czyli Wsparcie na rzecz odbudowy służącej spójności oraz terytoriom Europy) to plan naprawczy uruchomiony przez Komisję Europejską w odpowiedzi na skutki pandemii COVID-19, który ma przyczynić się do ożywienia gospodarczego.
REACT-EU jest częścią Next Generation EU i zapewnia dodatkowe środki dla programów polityki spójności.
Next Generation EU to tymczasowy instrument odbudowy gospodarczej o wartości ponad 800 mld euro (kwota dla całej UE), który ma pomóc naprawić bezpośrednie szkody gospodarcze i społeczne spowodowane pandemią koronawirusa. Zgodnie z założeniami instrumentu, Europa po pandemii COVID-19 ma być bardziej przyjazna dla środowiska, bardziej cyfrowa, odporniejsza i lepiej przygotowana na obecne i przyszłe wyzwania.
W ramach budżetu Next Generation EU kwota 50,6 mld euro (kwota dla całej UE), przeznaczona została na nową inicjatywę REACT-EU. W jej ramach środki reagowania kryzysowego i kryzysowe środki naprawcze stosowane w ramach Inicjatywy Inwestycyjnej na rzecz Walki z Koronawirusem oraz Inicjatywy Inwestycyjnej na rzecz Walki z Koronawirusem Plus będą kontynuowane i ulepszane. Narzędzie to pomoże w ekologicznej i cyfrowej odbudowie gospodarki i zwiększeniu jej odporności.
Sposób finansowania w ramach narzędzia Next Generation EU jest całkowicie nowy – stanowi uzupełnienie programów na lata 2014-2020 oraz uzupełnienie środków na politykę spójności na lata 2021-2027. Dzięki temu całkowita pula środków z funduszy strukturalnych i inwestycyjnych przekroczy obecny poziom.
Kwota środków w ramach React-EU udostępniona została na lata 2021–2022. Środki zasilą przede wszystkim Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR) oraz Europejskiemu Funduszowi Społecznemu (EFS).
Z EFRR dodatkowe środki zostaną przeznaczone na wsparcie służby zdrowia, na zapewnienie wsparcia w formie kapitału obrotowego oraz na wsparcie inwestycyjne dla MŚP.
Dodatkowe środki z EFS zostaną natomiast wykorzystane na wsparcie utrzymania miejsc pracy, rozwoju umiejętności oraz lepszego dostęp do usług socjalnych świadczonych w interesie ogólnym.
W których regionach skorzystają przedsiębiorcy z REACT-EU?
Ważny fragment
9 z 16 województw zdecydowało się w ramach narzędzia React-EU wspierać bezpośrednio przedsiębiorstwa z sektora MŚP. Należą do nich województwo dolnośląskie, lubelskie, łódzkie, opolskie, podkarpackie, pomorskie, śląskie, warmińsko-mazurskie i wielkopolskie. Wszystkie województwa środki z React-EU uruchamiają w ramach swoich Regionalnych Programów Operacyjnych na lata 2014-2020, jednak w każdym województwie rodzaj i forma wsparcia wygląda trochę inaczej.
Województwo dolnośląskie
Województwo dolnośląskie wesprze projekty obejmujące rozwój i/lub rozbudowę istniejącego przedsiębiorstwa, inwestycje w sprzęt produkcyjny, maszyny i urządzenia przyczyniające się do poprawy kondycji przedsiębiorstwa w związku z wychodzeniem z pandemii COVID-19 i niwelowania jej skutków.
Wsparcie otrzymają projekty wspierające proces dywersyfikacji działalności i działania inwestycyjne, rozwojowe przedsiębiorstwa, w tym również zmianę profilu działalności (np. przebranżowienie lub dostosowania przedsiębiorstw do prowadzenia działalności, wprowadzenie systemu pracy zdalnej, sprzedaży on-line itd.), utrzymanie zatrudnienia, poprawienie wydajności procesu produkcyjnego przedsiębiorstwa lub procesu świadczenia przez nie usług w realiach pandemii.
W harmonogramie na 2022 r. nie zaplanowano jednak konkursu dla przedsiębiorstw.
Województwo lubelskie
Województwo lubelskie postawiło na transformację energetyczną poprzez zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii oraz poprawę efektywności energetycznej w sektorze przedsiębiorstw. Konkurs już trwa, został podzielony na rundy, a zakończenie naboru w ramach trzeciej ostatniej rundy planowane jest na początku maja. Przedsiębiorcy MŚP w tym regionie mogą liczyć na wsparcie działań związanych z budową instalacji służącej do produkcji energii z OZE, w tym instalacji wysokosprawnej kogeneracji z OZE oraz działań związanych z głęboką termomodernizacja budynków, obejmująca kompleksowe, wielokierunkowe działania, w tym możliwość instalacji źródeł ciepła opartych o OZE.
Województwo łódzkie
Wsparcie w tym regionie przeznaczone będzie przede wszystkim na udzielenie wsparcia MŚP, które odczuły negatywne skutki epidemii COVID-19 oraz podniesienia ich konkurencyjności. W celu umożliwienia rozwoju potencjału MŚP planuje się m.in. wsparcie ich transformacji cyfrowej i ekologicznej. W związku z tym przewiduje się finansowanie zakupu zaawansowanych rozwiązań teleinformatycznych (w tym sprzętu informatycznego), czy specjalistycznego oprogramowania oraz technologii wykorzystujących technikę cyfrową, jak również inwestycji, które będą zwiększać efektywność energetyczną przedsiębiorstw. Konkurs dla zainteresowanych podmiotów zaplanowano na II kwartał tego roku.
Województwo opolskie
Mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa z województwa opolskiego będą mogły liczyć na wsparcie rozwoju współpracy między przedsiębiorstwami w oparciu o nowoczesne rozwiązania teleinformatyczne (B2B), wsparcie procesów informatyzacji wewnętrznej przedsiębiorstw, wykorzystania najnowszych osiągnięć technologicznych i organizacyjnych dla wprowadzenia procesów modernizacyjnych wspomagających bieżącą działalność firm (B2E) oraz wsparcie wykorzystania TIK w relacjach pomiędzy przedsiębiorcą a klientem (B2C).
Na chwile obecną nie wiadomo, kiedy przedsiębiorcy będą mogli starać się o środki. Konkurs nie został uwzględniony w harmonogramie na 2022 r.
Województwo podkarpackie
Wśród beneficjentów działań finansowanych z narzędzia REACT-EU w województwie podkarpackim są również wymieniani przedsiębiorcy. Będą mogli oni liczyć na wsparcie przedsięwzięć dotyczących wytwarzania energii z odnawialnych źródeł w oparciu o energię słońca, biogazu, biomasy. Konkurs w tym regionie nie został zaplanowany na 2022 r.
Województwo pomorskie
Województwo pomorskie postawiło na wsparcie przedsiębiorców poprzez instrumenty finansowe. Wspierane będą tu działania na rzecz rozwijania potencjału MŚP, w tym prowadzące do ekologicznej i cyfrowej odbudowy gospodarki. Wsparcie ukierunkowane będzie na projekty rozwojowe przedsiębiorstw poprawiające ich potencjał konkurencyjny, zdolność do rozszerzenia działalności o nowe produkty lub usługi oraz zwiększające produktywność, m.in. poprzez wdrażanie nowych lub zmianę dotychczasowych rozwiązań produkcyjnych, technologicznych, organizacyjnych, cyfrowych i ekoefektywnych, a także w zakresie świadczenia usług, unowocześnienie wyposażenia i adaptację pomieszczeń wykorzystywanych w działalności, zakup maszyn i sprzętu lub rozbudowę zaplecza. Ponadto, wsparcie może uzupełniająco zawierać komponent obrotowy ułatwiający realizację procesu inwestycyjnego.
Preferowane będą przedsięwzięcia ukierunkowane na:
- cyfryzację lub inwestycje i rozwiązania organizacyjne (w tym wdrażanie systemów zarządzania środowiskowego) służące redukcji wodo-, surowco-, materiało- transporto- i energochłonności procesów produkcyjnych lub usługowych, m.in. dzięki zastosowaniu ekoinnowacji i wykorzystaniu nowych źródeł energii;
- wsparcie branż najbardziej dotkniętych skutkami kryzysu;
- projekty z zakresu cyfryzacji i ekoefektywności.
Środki te będą dostępne dla przedsiębiorców w niedalekiej przyszłości. W marcu br. prowadzony był dopiero nabór dla Instytucji Otoczenia Biznesu które będą pełniły rolę pośredników finansowych.
Województwo śląskie
W województwie śląskim też zdecydowano się wesprzeć przedsiębiorców, jednak tutaj wsparcie otrzymają te projekty, które pierwotnie zostały złożone i wybrane do dofinansowania w ramach działania 3.2. Innowacje w MŚP Regionalnego Programu Operacyjnego województwa Śląskiego, w konkursie uruchomionym w odpowiedzi na COVID – 19, jednakże z tytułu braku wystarczającej alokacji nie zostało im wówczas to dofinansowanie wypłacone.
Województw warmińsko-mazurskie
W województwie warmińsko-mazurskim wsparcie skierowane jest na zabezpieczenie ciągłości działalności gospodarczej w okresie epidemii oraz wprowadzanie zmian wpływających na budowanie odporności firmy na przyszłe kryzysy (w tym m.in. dostosowanie stanowisk pracy do działania w warunkach zwiększonego reżimu sanitarnego, zmiana sposobu funkcjonowania/dystrybucji, zmiana oferty, przebranżowienie). Wsparcie to ma na celu umożliwienie lub ułatwienie działalności gospodarczej w okresie zwiększonego zagrożenia w obszarze zdrowia (w tym w okresie zagrożenia epidemicznego, epidemii, reżimu sanitarnego) poprzez:
- zakup sprzętu i usług pod kątem zapewnienia ciągłości pracy i działalności, a także budowania odporności firmy na przyszłe kryzysy (m.in. usług doradczych, dostosowanie do pracy zdalnej, sprzedaży wysyłkowej, zmiany sieci dystrybucji, wprowadzenie nowego produktu lub usługi, przebranżowienie, etc.)
- dostosowanie stanowisk pracy do pracy w warunkach epidemii, m.in. poprzez wyposażenie w środki ochrony indywidualnej i ochrony zbiorowej, testy zdrowotne dla pracowników.
Nabór wniosków zaplanowany został na koniec kwietnia br. W związku z tym, że Zarząd Województwa spodziewa się bardzo dużego zainteresowanie konkursem, czas trwania naboru zaplanowano jedynie na 2 dni.
Województwo wielkopolskie
Województwo wielkopolskie, podobnie jak pomorskie, będzie wspierać przedsiębiorstwa poprzez instrumenty finansowe. W pierwszej kolejności wybrani zostaną pośrednicy finansowi, którzy będą wspierać przedsiębiorców w realizacji inwestycji, zakładające wzrost potencjału innowacyjnego i konkurencyjnego przedsiębiorstw oraz wykorzystanie instrumentów zwrotnych na pomoc płynnościową, prowadzące do dywersyfikacji lub zmiany profilu działalności przedsiębiorstw, bądź zmierzające do przyspieszenia transformacji w kierunku cyfrowej i proekologicznej gospodarki.
