Zmiany w podatku od nieruchomości – zakończono konsultacje publiczne

Raport z konsultacji liczy 400 stron. Swoje uwagi przedłożyli zarówno przedstawiciele przedsiębiorców, organizacje gospodarcze i firmy doradcze, jak i samorządy lokalne, ministerstwa i instytucje rządowe. Poniżej przedstawiamy najważniejsze wnioski płynące z raportu. Jednocześnie część kwestii pozostawiono do omówienia podczas konferencji uzgodnieniowej.

Najważniejsze zmiany w podatku od nieruchomości zapowiedziane przez MF

Jak można było przypuszczać, przedmiotem największej krytyki w zgłoszonych uwagach był projektowany powrót do koncepcji całości techniczno-użytkowej jako jednego z elementów definicji budowli. Krytycznie odnoszono się również m.in. do odejścia (choć w projekcie nie jest to wyrażone wprost) od nadawania pierwszeństwa kwalifikacji obiektu jako budynku na rzecz kwalifikowania go w pierwszej kolejności jako budowli oraz rozszerzenia pojęcia obiektów budowlanych na obiekty, które nie powstały w procesie budowlanym. Wskazywano na nierówne traktowanie podmiotów z branży odnawialnych źródeł energii oraz podkreślano konieczność wyznaczenia jednoznacznych granic między kwalifikacją obiektów jako budynek lub budowla oraz konieczność doprecyzowania definicji trwałego związania z gruntem.

Odnosząc się do zgłoszonych uwag MF zadeklarowało m.in., że:

1. definicja budowli zostanie zmieniona, a wymóg całości techniczno-użytkowej w odniesieniu do instalacji i urządzeń zostanie zastąpiony wynikającym z obowiązujących przepisów wymogiem zapewnienia przez instalacje i urządzenia możliwości użytkowania budowli zgodnie z jej przeznaczeniem;
2. definicja budynku i budowli zostanie doprecyzowana przez powiązanie z robotami budowlanymi zdefiniowanymi w ustawie Prawo budowlane;
3. rozgraniczone zostanie pojęcie budynku i budowli, a pierwszeństwo kwalifikacji pozostaje do uzgodnienia podczas konferencji uzgodnieniowej;
4. definicje budynku i budowli nie będą odwoływały się do pojęcia „wyrobów budowlanych”;
5. projekt zostanie uzupełniony o wskazanie, że budowle stanowić będą części budowlane elektrowni fotowoltaicznych oraz magazynów energii. Natomiast pojęcie części budowlanych elektrowni jądrowej będzie przedmiotem dalszej analizy, w kontekście bardziej precyzyjnego ujęcia przedmiotu opodatkowania. Wskazano jednocześnie, że opodatkowanie budowli sektora odnawialnych źródeł energii pozostaje do uzgodnienia na konferencji uzgodnieniowej;
6. podtrzymana zostaje koncepcja opodatkowania budowli znajdujących się wewnątrz budynku. Ma to jednak dotyczyć jedynie budowli stanowiących odrębny obiekt budowlany lub będących częścią innego obiektu budowlanego (np. budowli sieciowej). Jeżeli częścią budowlaną urządzenia jest de facto część konstrukcyjna budynku to nie stanowi ona odrębnego obiektu budowlanego w postaci części budowlanej urządzenia i tym samym nie jest budowlą w rozumieniu projektowanych przepisów. Projekt zostanie uzupełniony o wskazanie, że budowle stanowić będą części budowlane kotłów i pieców przemysłowych tak jak w obecnym stanie prawnym;
7. zaproponowana w projekcie definicja trwałego związania z gruntem zostanie doprecyzowana (choć ze znanych nam informacji z konferencji uzgodnieniowej wynika, że MF rozważa jednak pozostanie przy definicji trwałego związku z gruntem zaproponowanej w pierwszym projekcie);
8. poszczególne pozycje załącznika oraz przepisy w ustawie (definicja budowli) zostaną doprecyzowane w celu usunięcia ryzyka „krzyżowania” się możliwości kwalifikacji jednego urządzenia technicznego do różnych pozycji załącznika / lub przepisu definiującego budowlę w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych;
9. kolejki linowe i wyciągi narciarskie zostaną opodatkowane wyłącznie od ich części budowlanych celem zachowania status quo utrwalonym jednolitym orzecznictwem sądowym;
10. zostanie wprowadzone jednoznaczne rozgraniczenie części budynkowej obiektów złożonych od części budowlanej, pozwalającej na jednokrotne opodatkowanie tych części stosownie do ich charakteru.
11. przewody (instalacje) znajdujące się w budynku i zapewniające możliwość jego funkcjonowania zgodnie z jego przeznaczeniem stanowią integralną „podatkową” część budynku jako przedmiotu opodatkowania i ich wartość nie wpływa na wysokość podatku od budynku ustalanego od powierzchni użytkowej;
12. kwestia obiektów małej architektury zostanie uregulowania w projekcie – do projektu zostanie dodane pojęcie „obiektów małej architektury”, przy czym nie przewiduje się wprowadzenia kryterium powierzchni dla obiektów małej architektury;
13. w trakcie prac MF analizowało możliwość zastosowania KŚT w celu określenia przedmiotu opodatkowania i odrzuciło taki wariant z powodu otwartego katalogu budowli (zwroty „inne budowle”) i pojęć nieostrych lub wprowadzających dodatkowe, niezdefiniowane przesłanki jak „kompleksowe budowle na terenach przemysłowych”.

Nie przewiduje się natomiast zdefiniowania w ustawie pojęć takich jak „części budowlane”, „instalacje”, „przegrody budowlane”, „fundament”, „wolnostojący”. Pojęcia te będą interpretowane tak jak dotychczas zgodnie z wykładnią językową (i ew. wykładnią systemową zewnętrzną).

Podatek od nieruchomości – modyfikacja załącznika nr 4 do ustawy

MF zadeklarowało, że treść załącznika nr 4 do ustawy (wykaz obiektów stanowiących budowle) zostanie zmieniona w celu wyeliminowania z niego jak największej ilości obiektów kompleksowych (np. oczyszczalnie ścieków) i niewprowadzania dodatkowych obiektów kompleksowych (np. lotniska). Jednocześnie wskazano, że projektowany załącznik zostanie doprecyzowany w celu wyeliminowania wątpliwości dotyczących kwalifikowania poszczególnych części obiektów kompleksowych i niejednorodnych.

Z załącznika mają zostać usunięte:

• hangary (będą podlegały opodatkowaniu wyłącznie wtedy gdy będą budynkiem).
• rurociągi przesyłowe (nie zadeklarowano jednak usunięcia „rurociągu” w poz. 11 załącznika).

Natomiast wybrane pozycje załącznika nr 4 mają zostać doprecyzowane. Dotyczyć ma to m.in. pozycji dotyczących:

• odkrytych: obiektów sportowych i obiektów rekreacji (np. w przypadku stadionów w załączniku zostaną wymienione jako budowle poszczególne ich części),
• oczyszczalni ścieków (choć biorąc pod uwagę wskazany wyżej zamiar usunięcia tego obiektu z załącznika można zakładać, że w efekcie, analogicznie jak w przypadku stadionów, w załączniku zostaną wymienione jako budowle poszczególne części oczyszczalni ścieków),
• obiektów obronnych (fortyfikacji),
• obiektów hydrotechnicznych (zostaną podane przykłady takich obiektów, w tym brama przeciwpowodziowa i wał przeciwpowodziowy),
• zbiorników (definicja zbiornika zostanie doprecyzowana),
• obiektów kontenerowych i hal namiotowych (do uzgodnienia na konferencji uzgodnieniowej),
• przy liniach elektroenergetycznych, celem zapewnienia nienakładania się pojęć z odrębnych pozycji załącznika (poz. 12 (tj. np. sieć elektroenergetyczna) i poz. 18 (tj. linia i trakcja elektroenergetyczna)), zostanie doprecyzowane, że poz. 18 obejmuje linie i trakcję elektroenergetyczną niebędące elementami sieci (analogicznie: poz. 11 i poz. 27 do poz. 12),
• kabli w kanalizacji technicznej,
• budowli lotniska (wykaz budowli na terenach lotnisk zostanie doprecyzowany),
• lądowisk – opodatkowaniem będą objęte lądowiska bez względu na ich usytuowanie (czyli także poza terenem lotnisk, np. na dachach budynków),
• drogi kolejowej,
• parkingu,
• wolno stojących urządzeń technicznych – doprecyzowane będą przesłanki ich kwalifikowania jako wolno stojące oraz dopisana zostanie „wieża”.

Odnosząc się do potencjalnych wątpliwości co do ustalania zakresu znaczeniowego pojęć użytych w załączniku nr 4 (a w konsekwencji zakresu opodatkowania) MF podtrzymało stanowisko przedstawione w uzasadnieniu do projektu ustawy stwierdzając, że rodzaje budowli wskazane w tym załączniku będą interpretowane zgodnie z wykładnią językową i wykładnią systemową zewnętrzną (tj. ustawą – Prawo budowlane).

Warto również zauważyć, że w raporcie z konsultacji wskazuje się, że w zakresie opodatkowania budowli projekt dąży do zachowania status quo poprzez przenoszenie rodzajów budowli z ustawy Prawo budowlane do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Co jednak istotne, MF jednocześnie zastrzega, że w pewnych obszarach może dojść do wzrostu albo spadku opodatkowania.