Zaznaczył też, że w tym przypadku kluczowe jest przeanalizowanie występowania kryterium głównej korzyści, czyli sytuacji, w której główną motywacją leasingobiorcy jest osiągnięcie korzyści podatkowej.
Czym jest leasing operacyjny?
W świetle wydanej interpretacji ogólnej warto sobie krótko przypomnieć czym jest leasing operacyjny.
Leasing operacyjny jest sposobem finansowania, który umożliwia podmiotom gospodarczym korzystanie z określonej rzeczy w zamian za płatności ratalne. Zgodnie z art. 17b Ustawy CIT i art. 23b Ustawy PIT, z leasingiem operacyjnym mamy do czynienia po spełnieniu łącznie poniższych warunków:
- korzystającym nie jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej – umowa leasingu została zawarta na czas oznaczony, stanowiący co najmniej 40% normatywnego okresu amortyzacji, jeżeli przedmiotem umowy leasingu są podlegające odpisom amortyzacyjnym rzeczy ruchome lub wartości niematerialne i prawne, albo została zawarta na okres co najmniej 5 lat, jeżeli jej przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym nieruchomości;
- w przypadku gdy korzystającym jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej – umowa została zawarta na czas oznaczony;
- suma ustalonych opłat w umowie leasingu, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, a w przypadku zawarcia przez finansującego następnej umowy leasingu środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej będących uprzednio przedmiotem takiej umowy odpowiada co najmniej jego wartości rynkowej z dnia zawarcia następnej umowy leasingu.
Zawieranie umowy leasingu często jest atrakcyjne dla podatników, co też zauważył Minister Finansów, z uwagi na niższe koszty w porównaniu do kredytu bankowego. Pozwala też znacznie ograniczyć zaangażowanie własnego kapitału oraz uzyskać szybsze finansowanie.
Google news
Bądź na bieżąco ze zmianami w prawie, podatkach i księgowości! Zaobserwuj nas w Wiadomościach Google
Kiedy leasing operacyjny podlega a kiedy nie podlega raportowaniu?
Z grudniowej interpretacji ogólnej wynika, że umowy leasingu są często nieprawidłowo kwalifikowane jako schemat podatkowy podlegający raportowaniu. Minister finansów podkreśla, że umowy leasingu były dotychczas raportowane, mimo niespełnienia wszystkich przesłanek. Samo spełnienie ogólnej cechy rozpoznawczej, o której mowa w art. 86a § 1 pkt 6 lit. d Ordynacji podatkowej nie jest bowiem wystarczające.
Zgodnie z powyżej wskazanym przepisem, cecha będzie spełniona kiedy dokonywane w ramach uzgodnienia czynności opierają się na znacznie ujednoliconej dokumentacji albo przyjmują znacznie ujednoliconą formę, które nie wymagają istotnych zmian w celu wdrożenia schematu u więcej niż jednego korzystającego. Minister Finansów w interpretacji wskazał, że umowy leasingowe rzeczywiście mogą spełniać powyższą ogólną cechę rozpoznawczą. Dodał jednak, że podlegają one raportowaniu tylko w przypadku, gdy spełnione jest jednocześnie kryterium głównej korzyści.
Kryterium głównej korzyści będzie spełnione, jeżeli jednocześnie istnieją trzy przesłanki:
- wybrany przez podatnika sposób postępowania wiąże się uzyskaniem korzyści podatkowej,
- uzyskanie korzyści podatkowej było znacznym (lub głównym) powodem wybrania danego sposobu postępowania,
- istnieje alternatywna, racjonalna droga postępowania możliwa do zastosowania, której celem nie jest uzyskanie korzyści podatkowej.
Zgodnie z interpretacją ogólną Ministra Finansów, kryterium głównej korzyści nie będzie spełnione po stronie leasingodawcy gdy:
- nie zna motywacji zawarcia tego typu umowy przez klienta;
- umowa jest umową o standardowym kształcie.
Wskazuje także przykłady sytuacji, w których owe kryterium może zostać po stronie leasingodawcy spełnione. Są to przypadki gdy:
- zaoferował klientowi ten model finansowania (mimo, że klient początkowo planował zawrzeć innego rodzaju umowę), ale z uwagi na przedstawienie klientowi korzyści podatkowych, klient zdecydował się jednak na leasing operacyjny;
- posiada informację o zawarciu umowy głównie z uwagi na korzyści podatkowe;
- zdaje sobie sprawę (lub powinien zdawać sobie sprawę), że klient żąda ustalenia takich postanowień umownych, które jednoznacznie wskazują na cel osiągnięcia korzyści podatkowej (np. poprzez ustalenie niespotykanych postanowień umownych przez ustalenie szczególnie wysokiej opłaty wstępnej, której nie oczekiwałby działający racjonalnie przedsiębiorca). …
Z treści interpretacji jednoznacznie wynika, że to leasingobiorca, jako podmiot posiadający pełną wiedzę w zakresie celów zawarcia umowy, jest zobowiązany do zbadania czy kryterium głównej korzyści zostało spełnione. Powinien on każdorazowo przeanalizować:
- czy tego typu finansowanie zostało wybrane z uwagi na cele ekonomiczne, czy głównie cele podatkowe;
- czy obniżenie zobowiązania podatkowego na skutek rozpoznawania w danym roku podatkowym wyższych kosztów uzyskania przychodów z tytułu opłat leasingowych niż odpisów amortyzacyjnych było główną przesłanką zawarcia tej umowy.
Dodatkowo, leasing nie podlega raportowaniu, w przypadku schematu krajowego, gdy:
- leasingobiorca nie spełnia kryterium „kwalifikowanego korzystającego”, o którym mowa w art. 86a § 4 Ordynacji podatkowej,
- leasingobiorca jest stroną umowy o współdziałanie,
- leasingobiorca podlega w danym okresie opodatkowaniu estońskim CIT.
Warto też zaznaczyć, że leasingodawca nie ma obowiązku aktywnego poszukiwania informacji, czy zawierana przez leasingobiorcę umowa spełnia kryterium głównej korzyści. Minister Finansów w interpretacji ogólnej powołuje się na objaśnienia podatkowe, zgodnie z którymi obowiązek informowania o schematach podatkowych dotyczy tylko informacji znanych przekazującemu. Leasingodawca nie ma zatem obowiązku poszukiwania informacji, które nie zostały mu przekazane przez leasingobiorcę, lub które nie mieszczą się w informacjach uzyskanych w granicach staranności generalnie przyjmowanej w stosunkach biznesowych. …
Podsumowując umowy leasingu operacyjnego będą schematem podatkowym, który podlega raportowaniu, gdy oprócz ogólnej cechy rozpoznawczej spełniają jednocześnie kryterium głównej korzyści, lub gdy spełnione są inne szczególne cechy rozpoznawcze – wtedy też schemat podlega raportowaniu, nawet gdy nie występuje korzyść podatkowa.
Do każdej umowy leasingu należy zatem podejść w sposób indywidualny i przeanalizować czy faktycznie powyżej wskazane przesłanki można uznać za spełnione.
Zapowiedź MF dotycząca zmian w raportowania MDR
Ministerstwo Finansów zapowiada nowelizację przepisów dotyczących schematów podatkowych, w taki sposób, by ograniczyć obowiązki sprawozdawcze po stronie przedsiębiorców.
Ministerstwo zauważyło, że przepisy budzą wiele wątpliwości a proces raportowania MDR jest skomplikowany. Jednocześnie wysokie kary za uchybienia w raportowaniu MDR nie są stosowane.
Projekt zmiany przepisów planowany jest w pierwszej połowie 2025 r.
Grudniowa interpretacja ogólna rozwiewa część wątpliwości dotyczących kwalifikacji zawarcia umów leasingowych jako schemat podatkowy. Jej treść jest spójna z zapowiedziami Ministerstwa Finansów o ograniczeniu zakresu i częstotliwości raportowania schematów podatkowych.
Pozostaje śledzić ruchy Ministerstwa Finansów i spodziewać się zmian w Ordynacji podatkowej dotyczących obowiązków związanych z raportowaniem schematów podatkowych. Z uwagi na duży stopień skomplikowania przepisów, wszelkie wątpliwości związane ze schematami podatkowymi warto konsultować z ekspertami w tej dziedzinie.
AUTOR: Kacper Krobski, Bieżące doradztwo podatkowe
