Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w momencie powstania u dostawcy obowiązku podatkowego pod warunkiem, że podatnik posiada fakturę lub dokument celny, z których wynika kwota podatku. Jeżeli podatnik nie dysponuje fakturą bądź dokumentem celnym w chwili powstania u sprzedawcy obowiązku podatkowego, moment prawa do odliczenia u nabywcy przesuwa się na moment otrzymania tych dokumentów. Co dzieje się, jeśli w tym okresie podatnik nie skorzysta z prawa do odliczenia? Minister Finansów wydał stosowną interpretację w sprawie tzw. dwóch kolejnych okresów rozliczeniowych.
Zgodnie z przepisami w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2014 r. co do zasady prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstanie w momencie powstania u sprzedawcy obowiązku podatkowego pod warunkiem, że podatnik będzie posiadał fakturę lub dokument celny, które wskazywać będą kwotę podatku (art. 86 ust. 10 Ustawy VAT).
Jednakże prawo do odliczenia powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny (art. 86 ust. 10b pkt 1 Ustawy VAT).
W związku z powyższym podatnik dokonujący odliczenia powinien mieć na uwadze dwa terminy, tj. moment obowiązku podatkowego u dostawcy z tytułu dokonania sprzedaży towarów lub usług oraz moment otrzymania od dostawcy faktury bądź dokumentu celnego z tytułu nabytych lub importowanych towarów i usług.
Może się jednak zdarzyć, że podatnik nie dokona obniżenia podatku należnego o podatek naliczony w pierwszym okresie rozliczeniowym, w którym miał do tego prawo. W takiej sytuacji, zgodnie z art. 86 ust. 11 Ustawy VAT, jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d i 10e, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.
Sprawa jest prosta, gdy zarówno obowiązek podatkowy u dostawcy, jak i otrzymanie faktury miało miejsce w tym samym okresie rozliczeniowym. Jeśli jednak obowiązek u dostawcy powstałby np. w styczniu a nabywca fakturę otrzymałby dopiero w czerwcu i zapomniałby w tym okresie skorzystać z prawa do odliczenia, powstaje pytanie – czy ma prawo do skorzystania z prawa do odliczenia w lipcu i sierpniu? Zgodnie bowiem z art. 86 ust. 11 Ustawy VAT wydawałoby się, iż takie uprawnienie mu nie przysługuje. Przepis ten odwołuje się bowiem tylko do ust. 10b – czyli momentu powstania obowiązku podatkowego u sprzedawcy i dwóch następnych okresów. A w żadnym z nich (styczeń, luty, marzec) nabywca nie dysponował jeszcze fakturą. Wątpliwości zatem co do stosowania art. 86 ust. 11 Ustawy VAT było co niemiara. Ścierały się stanowiska zgodnie z którymi możliwa była wówczas wyłącznie korekta rozliczenia za czerwiec, z poglądami, iż odliczenie możliwe jest zarówno w czerwcu jaki i w lipcu oraz sierpniu.
Nie mniej jednak Ministerstwo Finansów zajmuje w tym zakresie korzystne dla podatników stanowisko. Prezentowane ono jest m. in. w interpretacji wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (interpretacja z 16 września, sygn. IPPP3/443-538/13-2/LK). Zgodnie z zawartymi w niej wskazówkami:
Zakładając, że obowiązek podatkowy powstanie u sprzedawcy w miesiącu kwietniu 2014 i w tym samym okresie nabywca będzie dysponował fakturą, to prawo do odliczenia podatku naliczonego możliwe będzie do realizacji w deklaracji za kwiecień, maj lub czerwiec 2014 r. Gdyby faktura otrzymana została w miesiącu maju 2014r. wówczas prawo do odliczenia powstałoby z chwilą jej otrzymania, tj. w maju i tym samym realizacja tego prawa byłaby możliwa w maju, czerwcu lub lipcu 2014 r. W sytuacji, gdy moment obowiązku podatkowego u sprzedawcy zaistnieje w kwietniu natomiast nabywca fakturę otrzyma w czerwcu 2014 r., to prawo do odliczenia z tytułu nabycia przedmiotowych usług powstanie u nabywcy z chwilą otrzymania faktury, tj. w czerwcu. Zatem nabywca będzie mógł zrealizować prawo do odliczenia w miesiącu otrzymania faktury czyli w czerwcu, lub w jednym z dwóch kolejnych okresów rozliczeniowych, tj. w lipcu bądź w sierpniu 2014 r.
