Podsumowanie
- PIT-11 i nie tylko, czyli dokumenty niezbędne do rozliczenia podatnika
- Podatnik nie otrzymał PIT-11 – co zrobić w takim przypadku?
- PIT-37, PIT-36 czy PIT-38 – jaką deklaracje wybrać?
- Do kiedy rozliczyć PIT?
- Rozliczenie PIT krok po kroku
- Ulgi i odliczenia przysługujące podatnikowi
- 1,5% podatku – wsparcie dla organizacji pożytku publicznego (OPP)
- Rozliczenie z małżonkiem - kiedy warto?
- Nadpłata i zwrot podatku z PIT
PIT-11 i nie tylko, czyli dokumenty niezbędne do rozliczenia podatnika
Podstawowym dokumentem, na którym opiera się roczne rozliczenie podatkowe jest najczęściej PIT-11. Otrzymują go osoby uzyskujące dochody z umowy o pracę, umowy zlecenia oraz innych umów, z których otrzymane świadczenia podlegają opodatkowaniu. Formularz ten, przekazywany przez płatnika (np. pracodawcę lub zleceniodawcę), zawiera informacje o dochodach osiągniętych w danym roku podatkowym, pobranych zaliczkach na podatek oraz składkach na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.
Jednak PIT-11 nie jest jedynym dokumentem, który może być potrzebny do rozliczenia rocznego. Jeśli podatnik osiąga dochody z innych źródeł, powinien uwzględnić także inne formularze np.:
- PIT-8C – w przypadku przychodów z kapitałów pieniężnych, np. ze sprzedaży papierów wartościowych czy odsetek od lokat,
- PIT-R – gdy podatnik otrzymywał wynagrodzenie z tytułu pełnienia funkcji społecznych i obywatelskich.
W celu uniknięcia błędów i konieczności składania korekty warto dokładnie przeanalizować swoje źródła dochodu i upewnić się, że wszystkie wymagane formularze zostały uwzględnione w rozliczeniu.
Google news
Bądź na bieżąco ze zmianami w prawie, podatkach i księgowości! Zaobserwuj nas w Wiadomościach Google
Podatnik nie otrzymał PIT-11 – co zrobić w takim przypadku?
Zgodnie z przepisami płatnik ma obowiązek przekazać podatnikowi formularz PIT-11 oraz inne wymagane deklaracje najpóźniej do 28 lutego 2025 r. Jeśli jednak, z jakiegokolwiek powodu, podatnik nie otrzyma tego dokumentu, powinien pamiętać, że nie zwalnia go to z obowiązku złożenia zeznania podatkowego. W takiej sytuacji należy oszacować dochody na podstawie dostępnych dokumentów, takich jak: przelewy bankowe, paski wypłat czy umowy. Naturalnie taki sposób obliczeń może wiązać się z ryzykiem powstania nieścisłości, jednak nie powinno to stanowić powodów do obaw.
Warto mieć na uwadze, że złożenie błędnie wypełnionego zeznania PIT jest zdecydowanie lepszym rozwiązaniem niż jego brak.
Ważny fragment
Zgodnie z przepisami podatnik ma prawo złożyć korektę deklaracji w ciągu 5 lat od końca roku, w którym wysłał pierwotne zeznanie.
Natomiast pozostanie całkowicie biernym, oznacza uchylenie się od obowiązku podatkowego, co w myśl art. 54 Kodeksu Karnego Skarbowego skutkuje nałożeniem wysokiej kary grzywny.
Co więcej, aby uniknąć sankcji i zabezpieczyć się na wypadek ewentualnych nieprawidłowości w rozliczeniu, warto również zgłosić fakt nieotrzymania PIT-11 do urzędu skarbowego. Takie zawiadomienie informuje organ o niedopełnieniu obowiązków przez płatnika i może skutkować wszczęciem postępowania kontrolnego wobec niego.
PIT-37, PIT-36 czy PIT-38 – jaką deklaracje wybrać?
Najczęściej składanym przez podatników formularzem jest PIT-37, czyli roczny formularz podatkowy składany na podstawie PIT-11. Jednak, podobnie jak w przypadku deklaracji składanych przez płatników, podatnik ma do wyboru również inne rodzaje zeznań, które należy wybrać, gdy dochody pochodzą z różnych źródeł. Przykładowo, osoby, które część swoich dochodów z 2024 roku uzyskały bez pośrednictwa płatnika, np. prowadząc własną działalność gospodarczą, powinny złożyć PIT-36. Natomiast jeśli w roku podatkowym doszło do zbycia prywatnych papierów wartościowych lub udziałów w spółkach, podatnik ma obowiązek rozliczyć się na druku PIT-38.
Do kiedy rozliczyć PIT?
Terminy w przypadku rozliczeń podatkowych są sztywne. Ich niedotrzymanie może wiązać się z poważnymi konsekwencjami, takimi jak: kara za opóźnienie czy konieczność zapłaty odsetek. Dlatego warto dokładnie zapoznać się z kluczowymi datami i nie zostawiać kwestii rozliczenia na tzw. “ostatnią chwilę”. Już od 15 lutego 2025 roku każdy podatnik może skorzystać z wstępnie wypełnionego zeznania podatkowego za 2024 rok w usłudze Twój e-PIT na portalu podatki.gov.pl. Oznacza to, że pracownik nie musi czekać na przekazanie deklaracji, w formie tradycyjnej lub online, przez pracodawcę do końca lutego. Jeśli podatnik jest pewny poprawności swoich danych, może złożyć finalną deklarację już w połowie lutego. Jednak na zweryfikowanie informacji i ewentualne wprowadzenie poprawek ma czas aż do 30 kwietnia. Jeżeli do tego dnia nie zostaną dokonane żadne zmiany i nie złoży innej deklaracji, system automatycznie prześle wstępnie wypełnione zeznanie do urzędów skarbowych, traktując je jako zaakceptowane przez podatnika.
Rozliczenie PIT krok po kroku
Kwestie podatkowe często kojarzą się ze skomplikowanym i czasochłonnym procesem. Jednak obecnie można je wykonać szybko i wygodnie za pomocą usługi Twój e-PIT. Po zalogowaniu platforma automatycznie wyświetli wstępnie wypełnione zeznanie podatkowe na podstawie informacji przesłanych przez płatników do urzędu skarbowego. Dzięki temu nie trzeba ręcznie wpisywać podstawowych danych – wystarczy je przejrzeć i zaakceptować.
Warto jednak pamiętać, że system uwzględnia jedynie podstawowe informacje. Jeśli więc podatnik chce np.: skorzystać z ulg podatkowych, rozliczyć się wspólnie z małżonkiem lub przekazać 1,5% podatku na organizację pożytku publicznego, musi dodać te dane ręcznie. Po uzupełnieniu wszystkich informacji system automatycznie obliczy wysokość należnego podatku lub ewentualnej nadpłaty. Przed ostatecznym wysłaniem deklaracji warto raz jeszcze sprawdzić, czy wszystkie dane są poprawne. Ostatni krok to kliknięcie przycisku „Wyślij”, aby przekazać formularz do właściwego Urzędu Skarbowego. Po wysłaniu deklaracji PIT podatnik otrzyma Urzędowe Poświadczenie Odbioru (UPO). Warto je zapisać lub wydrukować jako dowód prawidłowego rozliczenia.
Ulgi i odliczenia przysługujące podatnikowi
Rozliczając PIT, podatnik może skorzystać z przysługujących ulg podatkowych, które pozwalają obniżyć zobowiązanie wobec fiskusa lub zwiększyć zwrot podatku. Podatnicy najczęściej korzystają z takich odliczeń, jak:
- ulga prorodzinna (ulga na dzieci) – przysługuje rodzicom, opiekunom prawnym oraz rodzinom zastępczym wychowującym dzieci. W przypadku jednego dziecka ulga wynosi 92,67 zł miesięcznie (1112,04 zł rocznie), pod warunkiem, że dochody rodziców nie przekraczają określonego limitu. Jeśli podatnik wychowuje dwoje lub więcej dzieci, ulga przysługuje bez względu na dochód, a jej wysokość wzrasta na każde kolejne dziecko (maksymalna kwota przysługuje na 4 i każde kolejne dziecko i wynosi 2700 zł rocznie).
- ulga rehabilitacyjna – przeznaczona dla osób z niepełnosprawnością lub ich opiekunów. Obejmuje wydatki na leki, rehabilitację oraz dostosowanie mieszkania do potrzeb osoby z niepełnosprawnością.
- ulga na Internet – umożliwia odliczenie wydatków poniesionych na korzystanie z internetu, jednak nie więcej niż 760 zł na osobę rocznie. Warto zaznaczyć, że ten rodzaj ulgi przysługuje tylko raz, maksymalnie przez dwa, następujące po sobie lata.
- darowizny pożytku publicznego – zgodnie z przepisami, można odliczyć darowizny przekazane na organizację pożytku publicznego, cele kultu religijnego, czy krwiodawstwo. Podatnik może odliczyć całą kwotę darowizny, o ile nie przekracza ona więcej niż 6% osiągniętego dochodu.
Listę wszystkich dostępnych ulg i odliczeń można znaleźć na stronie rządowej: www.podatki.gov.pl
W każdym przypadku należy jednak pamiętać o konieczności posiadania dokumentów potwierdzających poniesione wydatki i ich przechowywaniu przez 5 lat od końca roku, w którym złożono zeznanie. Konieczne jest także wypełnienie załącznika PIT/O, w którym podaje się rodzaj ulgi, jej wartość oraz – w przypadku darowizn – dane obdarowanego podmiotu.
1,5% podatku – wsparcie dla organizacji pożytku publicznego (OPP)
Przekazanie 1,5% swojego podatku dochodowego to sposób na wspieracie wybranej organizacji pożytku publicznego (OPP) bez ponoszenia dodatkowych kosztów. Dzięki temu mechanizmowi można wesprzeć fundacje, stowarzyszenia, instytucje charytatywne i inne organizacje działające na rzecz społeczeństwa. Warto pamiętać, że przekazanie 1,5% podatku to bezkosztowe wsparcie, które może trafić do lokalnych lub krajowych inicjatyw. Podatnik posiada pełną kontrolę nad tym, kto skorzysta z tej części jego podatku, wybierając organizację, której cele są mu bliskie. Jeśli podatnik nie zdecyduje się na przekazanie 1,5%, to ta kwota trafi do budżetu państwa.
Warto pamiętać, że przekazując część swojego podatku, wystarczy w formularzu PIT-37 (w dziale L, poz. 147) wpisać numer KRS wybranej organizacji, a w poz. 149 – ewentualnie cel szczegółowy, np. imię i nazwisko osoby, którą chcesz wesprzeć, jeśli organizacja prowadzi zbiórkę indywidualną.
Rozliczenie z małżonkiem – kiedy warto?
Chcąc uniknąć niedopłaty podatku warto przekalkulować możliwość rozliczania się wspólnie z małżonkiem. Wspólne rozliczenie jest szczególnie korzystne, gdy jedno z małżonków osiąga znacząco wyższe dochody lub gdy drugie z małżonków nie pracuje, bądź osiąga niewielkie dochody. Mechanizm ten polega na zsumowaniu dochodów obojga małżonków, podzieleniu ich przez dwa i obliczeniu podatku od połowy wspólnego dochodu, a następnie pomnożeniu tego podatku przez dwa.
Dzięki temu osoby, które znalazłyby się samodzielnie w wyższym progu podatkowym, mogą skorzystać z niższej stawki. Warto również pamiętać, że wspólne rozliczenie pozwala na pełne uwzględnienie ulg i odliczeń, co dodatkowo może wpłynąć na obniżenie kwoty podatku do zapłaty.
Nadpłata i zwrot podatku z PIT
Po rozliczeniu PIT podatnik może spodziewać się nadpłaty podatku lub będzie zobowiązany do uregulowania należnej kwoty. Ostateczny wynik zależy od różnych czynników, takich jak: wysokość zaliczek odprowadzonych przez płatnika, uwzględnione ulgi podatkowe czy dodatkowe dochody, za które nie były pobierane zaliczki.
W przypadku nadpłaty urząd skarbowy zwróci należne środki na wskazane konto bankowe lub za pośrednictwem przekazu pocztowego z potrąceniem jego kosztów. Termin wykonania przelewu zależny jest od formy złożenia deklaracji. Podatnicy, którzy złożyli PIT elektronicznie powinni otrzymać nadpłatę szybciej, czyli do 45 dni od dnia złożenia e-deklaracji. Natomiast składający PIT w formie papierowej będą musieli oczekiwać na środki aż do 3 miesięcy, licząc od dnia jej złożenia.
Zupełnie inne terminy obowiązują podatnika, którego dotyczy obowiązek niedopłaty. Powstałą należność należy uregulować do 30 kwietnia przelewem na mikrorachunek podatkowy przypisany do numeru PESEL (lub NIP, jeśli prowadzona jest działalność). W tytule przelewu należy podać: „PIT-37 za rok [rok podatkowy] – niedopłata”. Dodatkowo, podatnicy korzystający z usługi Twój e-PIT, mogą zapłacić za podatek bezpośrednio w systemie, klikając w opcję “zapłać podatek”. Co ważne, dotrzymanie terminu jest istotne, ponieważ po jego upływie urząd może naliczyć odsetki ustawowe za zwłokę (naliczane od pierwszego dnia po terminie).
Rozliczenie PIT to obowiązek, którego terminowe i poprawne wypełnienie pozwala uniknąć problemów z urzędem skarbowym, a jednocześnie daje szansę na skorzystanie z przysługujących ulg podatkowych. Dzięki narzędziom takim jak elektroniczny system Twój e-PIT na stronie gov.pl proces rozliczenia stał się znacznie prostszy, a wiele formalności odbywa się automatycznie. Warto jednak poświęcić chwilę na weryfikację dokumentów, aby mieć pewność, że rozliczenie podatkowe jest poprawne i zgodne z przepisami. Należy pamiętaj, że złożenie deklaracji do 30 kwietnia 2025 r. pomoże uniknąć problemów i może przyspieszyć zwrot nadpłaconego podatku.