[Obejrzyj webinar lub przeczytaj poniżej streszczenie]
Wysłuchaj artykuł* lub czytaj dalej
*Artykuł czytany głosem wygenerowanym przez AI
Jak obniżyć koszty przy wdrożeniu AI?
1. Ulga na działalność badawczo-rozwojową (Ulga B+R):
Jest to preferencja dla firm podejmujących innowacyjną działalność. Umożliwia dodatkowe odliczenie od podstawy opodatkowania kosztów kwalifikowanych poniesionych na działalność B+R, poza zaliczeniem ich do kosztów uzyskania przychodów na zasadach ogólnych. W uproszczeniu, pewne wydatki można odliczyć „dwa razy” (a niektóre – nawet trzy).
Działalność badawczo-rozwojowa to działalność twórcza obejmująca badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowana w sposób systematyczny. W praktyce przedsiębiorstw częściej występują prace rozwojowe.
Prace rozwojowe obejmują nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie wiedzy i umiejętności (w tym IT i oprogramowania) do tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług. Przykładem prac rozwojowych, które mogą stanowić działalność B+R, jest opracowywanie nowych produktów lub programów komputerowych z wykorzystaniem AI.
Koszty kwalifikowane w tej uldze to m.in. wynagrodzenia i składki finansowane przez pracodawcę (200%), koszty materiałów i surowców (100%), odpłatne korzystanie z aparatury naukowo-badawczej (100%), wydatki na ekspertyzy, opinie, usługi doradcze (100%), koszty uzyskania i utrzymania praw własności intelektualnej (100%), odpisy amortyzacyjne od środków trwałych i WNiP (z wyłączeniem samochodów osobowych i nieruchomości) (100%).
Co ważne, ulga B+R nie ma ograniczeń wartościowych, ani ograniczeń co do wielkości czy statusu podatnika (poza SSE i PSI), i nie wymaga notyfikacji.
2. Ulga IP Box
Preferencja ta ma na celu zwiększenie innowacyjności firm i zainteresowania ulgą B+R. Pozwala na preferencyjne opodatkowanie stawką 5% dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej.
Preferencyjną stawką opodatkowany jest wyłącznie dochód z określonych praw własności intelektualnej, które zostały wytworzone, rozwinięte lub ulepszone przez podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności B+R.
Do kwalifikowanych praw własności intelektualnej, w kontekście AI, należy m.in. autorskie prawo do programu komputerowego. Oznacza to, że jeśli podatnik stworzył program komputerowy, który wykorzystuje AI i zamierza sprzedać o niego autorskie prawa, to wówczas dochód z tego tytułu może być opodatkowany preferencyjną stawką wynoszącą 5%. Analogicznie w przypadku np. patentu na dane rozwiązanie lub urządzenie, które także wykorzystuje możliwości AI – w przypadku uzyskiwania przez podatnika dochodu z patentu, jest możliwość zastosowania 5% stawki podatku.
Korzystanie z IP Box nie wyklucza jednoczesnego korzystania z ulgi B+R. Co więcej, prowadzenie działalności B+R jest warunkiem koniecznym do skorzystania z IP Box.
Google news
Bądź na bieżąco ze zmianami w prawie, podatkach i księgowości! Zaobserwuj nas w Wiadomościach Google
3. Ulga na robotyzację:
Preferencja podatkowa dla firm inwestujących w roboty przemysłowe, która pozwala odliczyć 50% kosztów uzyskania przychodów poniesionych w roku podatkowym na robotyzację od podstawy opodatkowania.
Robot przemysłowy to automatycznie sterowana, programowalna maszyna o co najmniej trzech stopniach swobody, posiadająca właściwości manipulacyjne lub lokomocyjne dla zastosowań przemysłowych.
Odpisy amortyzacyjne od robotów są kosztem uzyskania przychodów, a dodatkowo 50% wartości nabytego robota (lub odpisów, w zależności od interpretacji) stanowi koszt kwalifikowany.
Istnieje obecnie spór co do momentu odliczenia: organy podatkowe uznają odliczenie poprzez odpisy amortyzacyjne, podczas gdy sądy wskazują na możliwość odliczenia jednorazowo w roku nabycia.
W ramach tej ulgi można również odliczyć koszty nabycia wartości niematerialnych i prawnych (np. programów komputerowych) niezbędnych do uruchomienia robotów przemysłowych, jeżeli są one nabywane razem z robotem.
Co ważne, wiele nowoczesnych robotów przemysłowych jest wyposażonych w rozwiązania wykorzystujące sztuczną inteligencję – tutaj mamy styk pomiędzy ulgą na robotyzację a AI.
4. Ulga na prototyp:
Jest to ulga kosztowa, pozwalająca na ponowne odliczenie określonych wydatków od podstawy opodatkowania.
Stosuje się ją, gdy konieczne jest nabycie środka trwałego (zaliczonego do grup 3–6 i 8 KŚT) do rozpoczęcia produkcji próbnej nowego produktu, który został opracowany w wyniku działalności badawczo-rozwojowej.
Koszty kwalifikowane obejmują m.in. dostosowanie środka trwałego do produkcji próbnej oraz koszty nabycia materiałów i surowców wyłącznie w celu produkcji próbnej. Elementem środka trwałego może być np. programowanie sterujące maszyną, które wykorzystuje AI – to kolejny dowód na to, że w przypadku nabywania lub wytwarzania rozwiązań związanych z AI, można zastosować ulgi podatkowe.
5. Ulga na nowe produkty / Ulga na ekspansję:
Pozwala na odliczenie od podstawy opodatkowania kosztów poniesionych w celu zwiększenia przychodów ze sprzedaży produktów. Produkty to rzeczy wytworzone przez podatnika. Maksymalna kwota odliczenia to 1 000 000 PLN w roku podatkowym.
Koszty kwalifikowane obejmują m.in. uczestnictwo w targach oraz działania promocyjno-informacyjne, takie jak zakup przestrzeni reklamowych, przygotowanie strony internetowej, publikacje prasowe, broszury, katalogi informacyjne i ulotki dotyczące produktów.
Potencjalny punkt styku z AI występuje w ramach kosztów działań promocyjno-informacyjnych – koszty związane z kampaniami reklamowymi generowanymi lub optymalizowanymi przez narzędzia AI mogą potencjalnie kwalifikować się do odliczenia. Ponadto coraz więcej przedsiębiorców do sprzedaży swoich produktów wykorzystuje sklepy internetowe, z wykorzystaniem czatu opartego na AI; koszty związane z tego typu działaniami mogą potencjalnie zostać objęte ulgą na ekspansję.
6. 50% koszty uzyskania przychodów (dla pracowników):
Choć nie jest to ulga „firmowa” wprost na wdrożenie AI, dotyczy pracowników-twórców. Jest ważna, ponieważ rozwój AI w firmie często opiera się na pracy określonych osób.
Umożliwia zastosowanie preferencyjnych, 50% kosztów uzyskania przychodów, zamiast standardowych, ryczałtowych, wynoszących 250 albo 300 zł.
Wymaga spełnienia dwóch warunków łącznie: wynik pracy pracownika musi być przedmiotem prawa autorskiego (stanowić utwór) i pracownik musi uzyskać przychód z co najmniej jednego rodzaju działalności wymienionej w ustawie (np. działalności twórczej w zakresie programów komputerowych lub działalności badawczo-rozwojowej).
Wymaga odpowiedniego ukształtowania umowy o pracę/aneksu, tak aby część wynagrodzenia była przypisana do przychodów z praw autorskich. Jest to korzystne dla pracownika (większe wynagrodzenie netto) i może być neutralne lub korzystne dla pracodawcy (jeśli wynagrodzenie brutto pozostaje bez zmian). Istnieje limit dla osób korzystających ze zwolnienia dla młodych (120 000 zł sumy 50% KUP i przychodów zwolnionych).
Kluczowe zasady korzystania z ulg podatkowych dla AI
1. Możliwość łącznego korzystania: Te ulgi co do zasady można ze sobą łączyć. Uzupełniają się, a czasami ich zakresy się zazębiają lub nakładają.
2. Unikaj podwójnego odliczania: Niezwykle istotne jest odpowiednie wdrożenie systemu rozliczeń, aby ten sam wydatek nie został jednocześnie rozliczony w ramach dwóch różnych ulg.
3. Potencjał oszczędności: Ulgi te dobrze przenikają się przez różne etapy działalności przedsiębiorstwa, w tym produkcji, co pozwala na modelowanie finansów i uzyskanie znaczących oszczędności.
4. Łączenie z dofinansowaniami: Preferencje podatkowe można łączyć z różnego rodzaju dofinansowaniami, np. z NCBR. Zasada jest taka, że jeżeli dany wydatek został dofinansowany (zwrócony), nie stanowi on kosztu uzyskania przychodów na zasadach ogólnych i tym samym nie może być odliczony w ramach ulg bazujących na odliczeniu od kosztów uzyskania przychodów. Jednakże dofinansowania nie wykluczają możliwości skorzystania z ulgi, ani ulga z dofinansowania – można korzystać z obu form wsparcia.
Wdrożenie sztucznej inteligencji w firmie to proces wymagający inwestycji, ale polski system podatkowy oferuje narzędzia w postaci ulg: B+R, IP Box, na robotyzację, prototypy, nowe produkty oraz preferencję 50% KUP dla pracowników, które mogą te inwestycje wesprzeć. Możliwość łączenia tych ulg oraz potencjalnie z dofinansowaniami stwarza szansę na znaczne obniżenie faktycznych kosztów innowacji i zwiększenie oszczędności. Kluczowe jest jednak odpowiednie zaplanowanie i wdrożenie mechanizmów rozliczeń, aby w pełni i poprawnie wykorzystać dostępne preferencje.
Dowiedz się więcej z webinaru!
Wypełnij formularz poniżej, by zobaczyć nagranie.
Administratorem danych osobowych jest Grant Thornton Frąckowiak P.S.A. z siedzibą w Poznaniu, KRS 0001002536. Cele przetwarzania Twoich danych osobowych to: wysyłanie informacji handlowej, prowadzenie analiz i statystyk związanych z działaniami marketingowymi, a także przyjęcie i prowadzenie spraw z zakresu ochrony sygnalistów. Przysługują Ci następujące prawa: dostępu do danych osobowych; sprostowania danych; usunięcia danych (o ile nie zachodzą przesłanki z art. 17 ust. 3 RODO); ograniczenia przetwarzania; przenoszenia danych; wniesienia skargi do PUODO. Masz także prawo do sprzeciwu wobec przetwarzania Twoich danych, jeżeli przetwarzanie zostało oparte o prawnie uzasadniony interes administratora. Więcej na temat przetwarzania danych osobowych znajdziesz tutaj.