Wybierasz się na wesele lub komunię? Wiesz jakie zasady podatkowe wiążą się z przekazywaniem prezentów, zgodnie z ustawą o podatku od spadków i darowizn?
Z artykułu dowiesz się m.in.:
- Do której grupy podatkowej zaliczani są np. chrzestni, teściowe czy ciotki i wujowie przy naliczaniu podatku od spadków i darowizn?
- Jakie jest warunek zwolnienia z opodatkowania nawet wysokowartościowych darowizn i spadków w przypadku przekazani ich najbliższym członkom rodziny?
- Czy obdarowanie młodej pary kopertą z gotówką ułatwi im uniknięcie opodatkowania prezentu?
- Jakie obowiązki podatkowe spoczywają na osobach obdarowanych prezentem o wartości przekraczającej kwotę wolną od podatku od spadków i darowizn?
W związku z niedawnym „odmrożeniem” branż gastronomicznej oraz rozrywkowej, w całym kraju obserwujemy prawdziwy wysyp komunii oraz wesel, przełożonych z wcześniejszych terminów. Takie uroczystości wiążą się oczywiście z prezentami, których wartość nierzadko przekracza kilka tysięcy złotych. Warto zatem przypomnieć podstawowe zasady opodatkowania prezentów okolicznościowych, aby przez nieuwagę nie zapomnieć o zgłoszeniu wartościowego podarunku do urzędu skarbowego i nie narazić na „nieprzyjemności”.
Podstawy: podział prezentów na grupy podatkowe
Co do zasady, prezenty podlegają opodatkowaniu zgodnie z przepisami „Ustawy o podatku od spadków i darowizn”. Szczegółowe zasady naliczania podatku od otrzymanych prezentów zależne są od tego, kim dla obdarowanego jest darczyńca. Zgodnie z przytoczoną wyżej ustawą, wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. W poszczególnych grupach podatkowych znajdują się:
Grupa 0 – członkowie najbliższej rodziny: małżonkowie, zstępni, wstępni, rodzeństwo, ojczym, macocha;
Grupa I – małżonkowie, zstępni, wstępni, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha i teściowie;
Grupa II – zstępni rodzeństwa, wujkowie, ciotki, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżeństwo rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie innych zstępnych;
Grupa III – pozostali obdarowani.
Ogólne zasady naliczania podatków od prezentów (darowizn)
Oczywiście nie od każdego prezentu musimy zapłacić podatek. Taki obowiązek powstaje dopiero, gdy darowizna przekroczy kwotę wolną od podatku. Przypominamy, że jeśli od danej osoby otrzymaliśmy więcej niż jeden prezent w ciągu ostatnich 5 lat (a dokładnie w okresie 5 lat poprzedzających rok ostatniego nabycia darowizny), to do wartości ostatniej darowizny dolicza się wszystkie poprzednie darowizny z tego okresu. Zarówno kwota zwolniona od opodatkowania, jak i stawka podatku dla poszczególnych kwot, jest zróżnicowana ze względu na przynależność darczyńcy do danej grupy podatkowej. Zależności te zostały zaprezentowane w poniższej tabeli:
| Grupa | Wartość darowizny (w zł) | Stawka podatku wynosi | |
|---|---|---|---|
| od | do | ||
| 0 | nie dotyczy | nie dotyczy | 0% |
| 1 | 9637 | 0% | |
| 9637 | 19915 | 3% | |
| 19915 | 30193 | 308,3 zł i 5% od nadwyżki ponad 19915 zł | |
| 30193 | 822,2 zł i 7% od nadwyżki ponad 30193 zł | ||
| 2 | 7276 | 0% | |
| 7276 | 17554 | 7% | |
| 17554 | 27832 | 719,5 zł i 9% od nadwyżki ponad 17754 zł | |
| 27832 | 1644,5 zł i 12% od nadwyżki ponad 27832 zł | ||
| 3 | 4902 | 0% | |
| 4902 | 15180 | 12% | |
| 15180 | 25458 | 1233,4 zł i 16% od nadwyżki ponad 15180 zł | |
| 25458 | 2877,9 zł i 20% od nadwyżki ponad 25458 zł |
Źródło: „Ustawa o podatku od spadków i darowizn” [Dz.U. z 2021 r. poz.1043]
Przyjęcie wartościowego prezentu wymaga złożenia zeznania do US
Jak widać w zestawieniu zaprezentowanym w tabeli, stawka podatku jest istotnie zróżnicowana w zależności od grupy podatkowej oraz wartości przekazanej darowizny (w tym także prezentu okolicznościowego). Zgodnie z art. 17a „Ustawy o podatku od spadków i darowizn”, obdarowany prezentem o wartości przekraczającej kwotę wolną od podatku od spadków i darowizn, zobowiązany jest do złożenia zeznania o nabyciu darowizny do urzędu skarbowego, w terminie jednego miesiąca od dnia otrzymania prezentu. Taką informację należy złożyć na druku SD-3. Po przesłaniu tego dokumentu do skarbówki, wydawana jest decyzja stwierdzająca wysokość podatku. Zapłaty podatku od spadków i darowizn dokonuje się w kasie organu podatkowego lub na jego rachunek bankowy. Należy go zapłacić w terminie nieprzekraczającym 14 dni od daty doręczenia decyzji organu podatkowego. Wszelkie czynności związane z otrzymaną przez dzieci darowizną (np. drogocennym prezentem komunijnym) są podejmowane przez ich rodziców lub opiekunów prawnych.
Zwolnienie z opodatkowania dla grupy „0” – o czym należy pamiętać?
Specjalny przywilej obejmuje wszelkie darowizny otrzymane od osób najbliższych, znajdujących się w tzw. grupie „0”. Są one bowiem zwolnione z podatku, nawet jeśli wartość prezentu przekroczy kwotę wolną dla grupy 1 (9637 zł). Warunkiem zwolnienia jest zgłoszenie darowizny do Urzędu Skarbowego. Takiego zgłoszenia należy dokonać na druku SD-Z2, w terminie nieprzekraczającym 6 miesięcy od dnia otrzymania prezentu.
Zwolnienia z podatku: przekazanie pieniędzy w gotówce czy przelew?
Aby móc skorzystać ze zwolnienia z podatku, konieczne jest udokumentowanie otrzymania pieniędzy przez obdarowanego na jego rachunek bankowy lub w SKOK. Wątpliwości budzi fakt, czy wystarczy dokonanie wpłaty gotówkowej, czy jednak konieczne jest dokonanie przelewu z rachunku darczyńcy. Ze względu na brak jednoznacznego przepisu, sugerujemy, aby dokonywać przelewów, wówczas mamy pewność, iż unikniemy opodatkowania prezentu.
AUTOR: : Jan Prokop, Asystent ds. księgowości, Outsourcing finansowo-księgowy
