Podstawowy wymiar urlopu macierzyńskiego
Urlop macierzyński jest kluczowym świadczeniem przysługującym rodzicom tuż po narodzinach dziecka. Jego wymiar ustala się w zależności od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie. W związku z tym długość wspomnianego urlopu może wynosić:
- 20 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka,
- 31 tygodni – w przypadku urodzenia dwojga dzieci,
- 33 tygodni – w przypadku urodzenia trojga dzieci,
- 35 tygodni – w przypadku urodzenia czworga dzieci,
- 37 tygodni – w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci.
Google news
Bądź na bieżąco ze zmianami w prawie, podatkach i księgowości! Zaobserwuj nas w Wiadomościach Google
Uzupełniający urlop macierzyński
Z danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) wynika, że liczba dzieci urodzonych przedwcześnie systematycznie rośnie. W 2023 roku ok. 24 tysięcy dzieci urodziło się zbyt wcześniej. Nic więc dziwnego, że wraz ze zwiększeniem skali urodzeń takich noworodków ich rodzice zaczęli postulować o wyrównanie szans w zakresie wspólnie spędzonego czasu z dzieckiem, którego są pozbawieni w trakcie jego hospitalizacji. Efektem tej inicjatywy jest nowelizacja Kodeksu pracy. Na jej mocy już od 19 marca 2025 roku rodzice noworodków wcześniej urodzonych oraz dzieci wymagających hospitalizacji tuż po narodzinach będą mieli prawo do dodatkowego urlopu po zakończeniu podstawowego wymiaru świadczenia.
Wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego
Zgodnie z nowymi przepisami długość uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie uzależniona od dwóch kryteriów, mianowicie tygodnia ciąży, w którym nastąpił poród oraz masy urodzeniowej dziecka. I tak:
- urlop w wymiarze do 15 tygodni będzie przysługiwał rodzicom dzieci urodzonych przed ukończeniem 28. tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000 g. Świadczenie to będzie udzielane za każdy tydzień hospitalizacji noworodka, maksymalnie do 15. tygodnia po porodzie.
- W przypadku dzieci urodzonych po ukończeniu 28., lecz przed zakończeniem 37. tygodnia ciąży oraz o masie urodzeniowej powyżej 1000 g, możliwe jest skorzystanie z urlopu w wymiarze do 8 tygodni. Analogicznie, będzie on udzielany za każdy tydzień hospitalizacji dziecka, maksymalnie do 8. tygodnia po porodzie.
- Z kolei, w przypadku urodzenia dziecka po ukończeniu 37. tygodnia ciąży i konieczności jego pobytu w szpitalu po porodzie przez co najmniej 2 kolejne dni, z zastrzeżeniem, że pierwszy z tych dni przypadnie w okresie od 5. do 28. dnia po porodzie możliwe będzie ubieganie się o uzupełniający urlop macierzyński w wymiarze tygodnia za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu w okresie od 5. dnia do upływu 8 tygodnia po porodzie.
W przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie, przy ustalaniu wymiaru uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie brana pod uwagę waga urodzeniowa dziecka o najniższej masie urodzeniowej oraz okres pobytu w szpitalu dziecka najdłużej hospitalizowanego. Należy także podkreślić, że z tego rodzaju urlopu będą mogli skorzystać również rodzice adopcyjni oraz osoby sprawujący opiekę w rodzinach zastępczych w momencie zaistnienia konieczności hospitalizacja dziecka po objęciu go opieką prawną.
Wysokość zasiłku macierzyńskiego
Niezwykle istotny jest fakt, że zmianie ulegnie również wysokość zasiłku macierzyńskiego w trakcie trwania urlopu uzupełniającego. I tak, wysokość zasiłku będzie wynosiła 100% podstawy wymiaru wynagrodzenia niezależnie od długości trwania urlopu. Oznacza to, że wszystkie osoby korzystające z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego otrzymają pełne świadczenie, niezależnie od tego, czy wcześniej wnioskowały o zasiłek w poprzednio obowiązującej wysokości, czyli 81,5%.
Sposób przyznawania uzupełniającego urlopu macierzyńskiego
Uzupełniający urlop macierzyński będzie udzielany bezpośrednio po zakończeniu urlopu macierzyńskiego. W tym celu pracownica-matka lub pracownik-ojciec będą zobligowani do złożenia w formie papierowej lub elektronicznej wniosku w terminie nie krótszym niż 21 dni przed zakończeniem korzystania z podstawowego wymiaru urlopu macierzystego. Wniosek ten będzie musiał zawierać następujące informacje: imię i nazwisko pracownika, termin zakończenia urlopu macierzyńskiego oraz wskazanie okresu, na który ma być udzielony uzupełniający urlop macierzyński. Do wniosku trzeba będzie dołączyć:
- oświadczenie pracownika o braku zamiaru korzystania z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego przez drugiego z rodziców dziecka
- zaświadczenie wydane przez szpital zawierające informacje o tygodniu ciąży, w którym urodziło się dziecko, lub masie urodzeniowej dziecka oraz informacje o okresie pobytu dziecka w szpitalu.
Obowiązki spoczywające na pracodawcach
Wraz z wejściem w życie nowych przepisów zmianie ulegnie rozporządzenie Ministra Rodziny Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10 grudnia 2018 r. w sprawie dokumentacji pracowniczej (Dz. U. z 2024 r. poz. 535). Oznacza to, że konieczne będzie rozszerzenie części B akt osobowych pracowników w ten sposób, aby obejmowała dokumenty związane z ubieganiem się i korzystaniem przez pracownika z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego (1802 Kodeksu pracy). Pozwoli to na właściwe uporządkowanie dokumentacji pracowniczej.
Uzupełniający urlop macierzyński stanowi istotne wsparcie dla rodziców wcześniaków oraz dzieci wymagających hospitalizacji po narodzinach. Dzięki nowym przepisom rodzice będą mogli dłużej sprawować opiekę nad dzieckiem, dostosowując długość urlopu do okresu jego pobytu w szpitalu. Pełne świadczenie macierzyńskie pozwala im skupić się na zdrowiu i dobrostanie dziecka, eliminując jednocześnie obawy finansowe. Nowe regulacje wymagają także dostosowania przez pracodawców procedur administracyjnych w firmie, aby umożliwić pracownikom sprawne korzystanie z przysługujących im uprawnień.
Czytaj więcej: