Zapraszamy do zapoznania się z najważniejszymi wydarzeniami podatkowymi.
Granica uznania administracyjnego
http://orzeczenia.nsa.gov.pl/
Wyrok NSA z dnia 14 października 2016 r. sygn. akt II FSK 2427/14
Sprawa dotyczyła podatnika, który wniósł o umorzenie zaległości w podatku od towarów i usług w łącznej kwocie 90.178 zł, podnosząc, że jako jedyny spadkobierca odpowiada za długi ojca, wynoszące łącznie 430.000 zł, podczas gdy jedynym majątkiem spadkowym jest obciążona hipoteką i znajdująca się w złym stanie technicznym nieruchomość o wartości 213.000 zł. Podatnik uzasadniał, że nie jest w stanie spłacić obciążających go obecnie zaległości podatkowych, chociaż deklaruje, że po sprzedaży za cenę 100.000 zł innej nieruchomości gruntowej, kwotę 50.000 zł przeznaczy na spłatę zadłużenia podatkowego, a kolejną kwotę 50.000 zł – na spłatę kredytu bankowego.
Organ podatkowy odmówił umorzenia zaległości podatkowych, wskazując, że chociaż podatnik pozostaje w bardzo trudnej sytuacji materialnej, która stanowi o wystąpieniu w sprawie przesłanki ważnego interesu podatnika i interesu publicznego, niemniej odmawia udzielenia żądanej preferencji korzystając z uznania administracyjnego. Stanowisko organu podatkowego podzielił organ II instancji oraz WSA.
Sprawa trafiła ostatecznie do NSA, który uchylił wyrok Sądu I instancji. NSA przyznał, że niewątpliwie ewentualna ingerencja sądu administracyjnego w prawidłowość zastosowania uznania administracyjnego może być usprawiedliwiona tylko w sytuacjach wyjątkowych, w których rozstrzygnięcie, chociaż podjęte w granicach uznania, budzi zastrzeżenia ze względu na jego obiektywną niesprawiedliwość. Jednakże NSA uznał, że w jego ocenie w tym wyjątkowym przypadku możliwa jest ocena granic zastosowanego przez organy podatkowe uznania administracyjnego, pozwalająca na sformułowanie prawnie wiążącej oceny co do nieuprawnionego przekroczenia tych granic. Za oceną taką z jednej strony przemawia wzgląd na przyczynę obciążenia skarżącego zaległościami podatkowymi (dobrowolne przyjęcie spadku, a nie uchybienie w realizacji ciążących na nim, jako podatniku, obowiązków podatkowych), a z drugiej – wzgląd na drastycznie poważne skutki dla przyszłości skarżącego (prawdopodobne uwikłanie w zadłużenie na całe życie) oraz zastosowanie wątpliwych i wysoce hipotetycznych przesłanek rozumowania (upatrywanie możliwości spłaty zadłużenia w podjęciu w przyszłości lepiej płatnej pracy). W tej sytuacji wątpliwości co do słuszności (sprawiedliwości) podjętego rozstrzygnięcia nie mają już tylko cech subiektywnej oceny, ale wynikają z zobiektywizowanego osądu.
Skarga na przekwlekłość postępowania jest dopuszczalna
http://orzeczenia.nsa.gov.pl/
Postanowienie NSA z 24 listopada 2016 r. sygn akt
I FSK 1360/16
Podatnik w deklaracji VAT-7 wykazał nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym do zwrotu na rachunek bankowy w terminie 25 dni. Po uprzednim przeprowadzeniu działań weryfikacyjnych zasadność wnioskowanego zwrotu podatku w trybie czynności sprawdzających, organ podatkowy wszczął kontrolę podatkową w zakresie wywiązywania się przez stronę z obowiązujących przepisów w podatku od towarów i usług. Jednocześnie organ podatkowy kilkakrotnie przedłużał termin dokonania wnioskowanego zwrotu podatku do czasu zakończenia kontroli podatkowej.
Z uwagi na powtarzające się czynności wyznaczania nowych terminów rozstrzygnięcia sprawy, podatnik zlożył do właściwego dyrektora izby skarbowej ponaglenie, które zostało jednak uznane przez ten organ za bezzasadne. W związku z tym podatnik wniósł skargę do WSA na przewlekłe prowadzenie postępowania. WSA odrzucił skargę uznając, że protokół kontroli podatkowej, jako dokument, którego sporządzenie kończy ten tryb postępowania, nie ma charakteru aktów dotyczących uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa. Protokół kontroli nie przyznaje bowiem, nie stwierdza, ani nie uznaje żadnych uprawnień i obowiązków, a jedynie dokumentuje przebieg kontroli podatkowej. Tym samym nie można było uznać za dopuszczalną skargi na przewlekłość postępowania organu w opisanym trybie.
Odmiennego zdania był jednak NSA, który uznał, że przedmiotem skargi może być bezczynność organu lub przewlekłe prowadzenie postępowania w sprawach dotyczących aktów lub czynności, które spełniają łącznie następujące przesłanki: nie mają charakteru decyzji lub postanowienia wydanego w postępowaniu jurysdykcyjnym, egzekucyjnym lub zabezpieczającym, mają charakter publicznoprawny, są skierowane do indywidualnego podmiotu i dotyczą jego uprawnień bądź obowiązków wynikających z przepisów prawa. NSA podkreslił, że przedmiotem skargi w rozpoznawanej sprawie nie jest protokół kontroli podatkowej (jako akt administracyjny), ale kontrola podatkowa jako tryb postępowania w ogólności (zespół czynności procesowych). Ponadto wykładnia językowa art. 3 § 2 pkt 9 Ustawy PPSA wprost wskazuje, że przepis ten ma zastosowanie do aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej podejmowanych m. in. w toku kontroli podatkowej (postępowanie uregulowane w dziale VI Ordynacji podatkowej).