Jednostka stosująca MSSF w przypadku umów leasingu, najmu i dzierżawy postępuje zgodnie z MSSF 16 i ujmuje aktywa z tytułu prawa do użytkowania oraz zobowiązanie z tytułu leasingu. Zobowiązanie wycenia się w wartości bieżącej pozostałych opłat leasingowych, zdyskontowanych w okresie trwania leasingu. Ważne jest zatem ustalenie prawidłowego okresu trwania leasingu, uwzględniając opcje przedłużenia lub wypowiedzenia umowy.
Podsumowanie
- Jednostka ustala okres leasingu jako nieodwołalny okres leasingu uwzględniając dodatkowo okresy, w których istnieje opcja przedłużenia leasingu, jeśli jej wykonanie jest wystarczająco pewne, oraz okresy, w których istnieje opcja wypowiedzenia leasingu, jeśli jest wystarczająco pewne, że nie zostanie wykonana.
- Jednostka uwzględnia wszystkie istotne fakty i okoliczności, które stanowią zachętę ekonomiczną do tego, aby skorzystać lub nie skorzystać z tych opcji.
Ustalenie okresu leasingu
Jednostka ustala okres leasingu jako sumę:
- nieodwołalnego okres leasingu (który kończy się, gdy każda ze stron może wypowiedzieć umowę bez zgody drugiej),
- okresu, na który istnieje opcja przedłużenia leasingu, ale tylko wtedy gdy wykonanie tej opcji przez leasingobiorcę jest wystraczająco pewne,
- okresu objętego opcją wypowiedzenia leasingu, jeżeli jest wystarczająco pewne, że nie zostanie wykorzystana przez leasingobiorcę.
Sprawdź Audyt Grant Thornton
Opcje przedłużenia umowy leasingu
Jak zatem uzyskać tę pewność? MSSF 16 wskazuje, że należy uwzględnić wszystkie istotne fakty i okoliczności, które stanowią dla leasingobiorcy zachętę ekonomiczną do tego, aby skorzystał on z opcji przedłużenia leasingu lub nie skorzystał z opcji wypowiedzenia leasingu, w tym wszelkie przewidywane zmiany w tych faktach i okolicznościach.
Przykładowo należy rozważyć:
- postanowienia i warunki umowne dotyczące okresów opcjonalnych w porównaniu ze stawkami rynkowymi, takie jak: kwota opłat, opłat zmiennych lub innych opłat warunkowych (kary umowne, gwarantowane wartości końcowe), oraz postanowienia i warunki jakiejkolwiek z tych opcji, które można zrealizować po upływie początkowych okresów opcjonalnych (np. opcja kupna, którą można zrealizować na koniec okresu przedłużenia po stawce będącej obecnie poniżej stawek rynkowych),
- istotne inwestycje w przedmiocie leasingu w okresie obowiązywania umowy, które mają przynieść znaczne korzyści ekonomiczne dla leasingobiorcy w okresie objętym opcją,
- koszty związane z wypowiedzeniem leasingu,
- znaczenie przedmiotu leasingu dla działalności leasingobiorcy,
- warunki konieczne do skorzystania z opcji i prawdopodobieństwo, że warunki te wystąpią.
Im krótszy nieodwołalny okres leasingu, tym bardziej jest prawdopodobne, że leasingobiorca skorzysta z opcji przedłużenia leasingu lub nie skorzysta z opcji wypowiedzenia leasingu (choćby ze względu na koszty zastępczego składnika aktywów).
W rozważaniach o okresie leasingu należy również wziąć pod uwagę, jaka była dotychczasowa praktyka leasingobiorcy w kwestii okresu użytkowania określonych rodzajów aktywów oraz przyczyny ekonomiczne jego działań.
Zmiana okresu
W przypadku wystąpienia znaczącego zdarzenia albo znaczącej zmiany w okolicznościach, które leasingobiorca kontroluje, należy ocenić, czy zmieniają one wcześniejszą ocenę wykonania lub niewykonania opcji. Jeśli ocena ta ulega zmianie, uwzględnia się to w wysokości zobowiązania z tytułu leasingu.
Leasingobiorca szacując długość okresu leasingu powinien uwzględnić wszystkie istotne fakty i okoliczności, które stanowią dla niego zachętę ekonomiczną do tego, aby skorzystał on w przyszłości z opcji przedłużenia leasingu lub nie skorzystał z opcji wypowiedzenia leasingu. Przede wszystkim należy wziąć pod uwagę: planowane istotne inwestycje w przedmiocie leasingu oraz koszty i problemy związane z koniecznością znalezienia zastępczego przedmiotu leasingu w przypadku zakończenia umowy.
AUTOR: Barbara Zynda, Senior Menedżer, Biegły rewident, Audyt
