Należy jednak zwrócić uwagę na spore skomplikowanie w zakresie rozliczenia podatku naliczonego – w szczególności, jeżeli członkowie Grupy VAT świadczą usługi zwolnione.
Podsumowanie
- Realizowanie przez członków Grupy VAT świadczeń zwolnionych od VAT może skutkować koniecznością zastosowania proporcji.
- W pierwszej kolejności ustalana jest proporcja członka Grupy VAT, a dopiero w dalszej kolejności - proporcja grupowa.
- Po zakończonym roku należy skorygować deklaracje z zastosowaniem rzeczywistej proporcji.
Rozliczenia z tytułu VAT w Grupie VAT są stosunkowo proste, jeżeli członkowie Grupy prowadzą działalność tylko i wyłącznie opodatkowaną tj. nie świadczą czynności zwolnionych lub nie realizują czynności będących poza zakresem VAT. Sprawa się nieco komplikuje, kiedy w Grupie pojawią się zarówno podatnicy czynni jak i zwolnieni lub jeżeli członkowie Grupy VAT realizują świadczenia inne niż podlegające opodatkowaniu VAT – i takich przypadków dotyczy niniejszy artykuł.
Prewspółczynnik a czynności między członkami Grupy VAT
Prewspółczynnik ma swoje zastosowanie w sytuacji, gdy nabywane towary lub usługi służą działalności gospodarczej oraz działalności pozostającej poza zakresem VAT i nie ma możliwości bezpośredniego ich przyporządkowania do któregoś z tych rodzajów działalności.
Ważny fragment
Czynności wykonywane pomiędzy członkami grupy VAT nie są uznawane za czynności wykonywane poza zakresem VAT na potrzeby ustalania prewspółczynnika.
Powyższe skutkuje tym, że realizowanie świadczeń wewnątrzgrupowych nie będzie skutkowało koniecznością stosowania prewspółczynnika. Jedynie, gdy członek Grupy VAT dokonuje zakupów i realizuje na rzecz podmiotów spoza Grupy VAT czynności niepodlegające opodatkowaniu – konieczne może okazać się zastosowanie prewspółczynnika.
Podatek naliczony- proporcja
Zgodnie z zasadą ogólną zawartą w art. 90 ust 2 Ustawy VAT: jeżeli nie ma możliwości ustalenia wysokości kwot podatku naliczonego związanego z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia i związanego z pozostałymi czynnościami, wówczas, pomniejszenie kwoty podatku należnego o podatek naliczony następuje przy zastosowaniu proporcji. Ta zasada obowiązuje w Grupie VAT – z pewnymi jednak modyfikacjami.
Ważny fragment
Ważne jest, że w roku utworzenia Grupy VAT stosuje ona proporcję odliczenia, jaka stosują poszczególni jej członkowie, przy czym jeżeli Grupa uzna że odliczanie podatku VAT wg ww. zasady byłoby niereprezentatywne – może ustalić tę proporcje indywidulanie z naczelnikiem urzędu skarbowego.
Proporcja w odliczeniu podatku VAT jest w Grupie VAT ustalana etapowo, co ma na celu jak najwierniejsze odzwierciedlenie prawa do odliczenia. W pierwszej kolejności należy dokonać alokacji bezpośredniej – tzn. określić, czy kwota podatku naliczonego jest wprost związana z czynnościami opodatkowanymi czy też nie. Jeżeli nie jest możliwa alokacja bezpośrednia – ustala się prawo do odliczenia VAT każdego członka Grupy VAT. Pomimo zatem, że podmiot jest członkiem Grupy VAT i nie jest odrębnym podatnikiem VAT – dla celów ustalenia prawa do odliczenia (a dokładnie: proporcji) – ustala się proporcję odliczenia w stosunku do tego podmiotu i tą proporcja dokonuje odliczenia VAT od zakupów.
Jeżeli jednak nie jest możliwe określnie kwot podatku naliczonego wg proporcji w odniesieniu do poszczególnych członków, wówczas stosuje się tzw. grupowe odliczenie VAT, co w istocie sprowadza się do wyliczenia współczynnika (proporcji) dla Grupy VAT (określa się ją procentowo w stosunku rocznym na podstawie obrotu osiągniętego przez Grupę VAT w roku poprzedzającym rok podatkowy). Ustaloną proporcje stosuje się w trakcie roku, a po jego zakończeniu – w pierwszym okresie rozliczeniowym nowego roku dokonuje stosownego urealnienia proporcji – w oparciu o rzeczywiste obroty z zakończonego roku.
Może się jednak zdarzyć, że nie ma możliwości przypisania danego zakupu do konkretnego członka grupy albo nie ma możliwości wyodrębnienia kwot, od których przysługuje prawo do odliczenia od tych, które są związane z działalnością nieopodatkowaną. Jeżeli taka sytuacja wystąpi, należy przyjmować proporcję grupową. Przy czym, w pierwszym roku funkcjonowania grupy, prognozowana proporcja grupowa zostaje uzgodniona z naczelnikiem urzędu skarbowego.
Korekty i proporcja po rozpadzie grupy VAT
Ważny fragment
Warto wskazać, że członkowie Grupy VAT po jej rozwiązaniu czy rozpadzie, stosują współczynniki ustalone dla nich w okresie przynależności do Grupy VAT – do końca danego roku.
Mają jednak prawo negocjować z naczelnikiem urzędu skarbowego inną proporcję, gdy uznają że ta „z Grupy VAT” jest niereprezentatywna. Jak wynika z powyższego, prawidłowe odliczenie podatku w Grupie VAT może przysporzyć wielu trudności jeżeli działalność ma charakter mieszany, co wynika z konieczności prawidłowej implementacji skomplikowanych przepisów dot. prewspółczynnika lub współczynnika.
AUTORKA: Barbara Kaźmierczak, Konsultant, Doradztwo podatkowe
