Wiele nowych formalności będzie ciążyło na Grupie, z drugiej jednak strony – członkowie Grupy VAT będą mieli mniej obowiązków w zakresie raportowania dla celów VAT. Od momentu powstania Grupy, podmioty wchodzące w jej skład przestaną składać JPK_V7 do urzędów skarbowych, jeden zbiorczy JPK_V7 będzie składać Grupa VAT.
Podsumowanie
- Członkowie należący do Grupy VAT muszą prowadzić odrębną ewidencję dot. transakcji wewnątrzgrupowych.
- Do utworzenia Grupy potrzebna jest umowa pisemna.
- Przedstawiciel Grupy odpowiada za comiesięczne rozliczenia z tytułu VAT. Reprezentuje on Grupę VAT w zakresie realizacji jej praw i obowiązków.
Ewidencja, jaką musi prowadzić Grupa VAT
Zaletą utworzenia Grupy VAT jest przede wszystkim brak opodatkowania VAT transakcji realizowanych między członkami Grupy VAT (wewnątrzgrupowych). Skutkuje to brakiem konieczności wystawiania faktur między podmiotami tworzącymi Grupę VAT, wprowadzania ich do rejestru i rozliczania na gruncie podatku VAT.
Ważny fragment
Mogłoby się wydawać, że w związku z powyższym formalności będzie mniej, ustawodawca zastrzega jednak, że świadczenie usług czy dostawa towarów pomiędzy członkami Grupy VAT musi zostać odrębnie zaewidencjonowane. Szczegóły ewidencji mają zostać określone w drodze rozporządzenia Ministra Finansów. Co ważne, ewidencja powinna być prowadzona w formie elektronicznej.
W pierwszej połowie 2023 roku zakres danych wymaganych w ewidencji będzie nieco węższy. Będzie to tzw. ewidencja tymczasowa. W tym czasie treści będą się ograniczać jedynie do kilku informacji:
- nazwy i NIP nabywcy;
- daty dokonania i zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi;
- nazwy (rodzaj) towaru lub usługi;
- miary i ilości (liczby) dostarczonych towarów lub zakresu wykonanych usług;
- kwoty należności ogółem.
Organ podatkowy ma prawo zażądać ww. informacji, a podatnik ma obowiązek je przedstawić w terminie 7 dni od otrzymanego wezwania.
Inaczej będzie w przypadku ewidencji właściwej, która będzie obowiązywała od 1 lipca 2023 roku. Wtedy na podatnikach będzie ciążył obowiązek przesyłania ewidencji za okresy miesięczne w terminie do 25-tego dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu.
Grupa VAT a kasa fiskalna
W objaśnieniach Ministerstwa Finansów doprecyzowano również kwestie dotyczące kas fiskalnych. Należy zwrócić uwagę, że – pomimo tego, że co do zasady Grupa VAT wstępuje w prawa i obowiązki członków Grupy VAT w zakresie podatku na okres, w jakim grupa ta posiada status podatnika, to jednak Grupa VAT nie wstępuje w prawo do korzystania ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży na kasie fiskalnej. Ewentualne prawo do zwolnienia z ewidencji sprzedaży na kasie należy zatem oceniać na zasadach ogólnych dla Grupy VAT jako nowego podatnika. Może okazać się, że pomimo tego, że członkowi Grupy przed jej powstaniem przysługiwało takie zwolnienie, ale Grupa VAT jako nowy podatnik z takiego prawa nie będzie mogła skorzystać.
Umowa i przedstawiciel Grupy VAT
Umowa o utworzenie Grupy VAT jest warunkiem koniecznym jej powstania, umowa musi zostać zawarta w formie pisemnej. Istotnym elementem umowy, poza wymienieniem jej członków, wskazaniem okresu na jaki się ją tworzy czy danych identyfikacyjnych udziałowców (akcjonariuszy) i wysokość ich udziału w kapitale zakładowym podatników tworzących Grupę VAT, posiadających ponad 50% udziałów (akcji) w kapitale zakładowym tych podatników jest wskazanie przedstawiciela Grupy VAT.
Wskazany w umowie przedstawiciel odgrywa w Grupie istotną rolę: jest to podmiot reprezentujący Grupę VAT. To na nim ciąży m.in. obowiązek zarejestrowania Grupy VAT, to przedstawiciel dokonuje rozliczenia nadwyżek podatku naliczonego nad należnym, wynikających z deklaracji poszczególnych członków Grupy. Kolejne deklaracje, w imieniu Grupy VAT przedstawiciel składa elektronicznie zgodnie z podstawową zasadą, do 25-tego dnia następnego miesiąca. Nie oznacza to jednak, że za zobowiązania podatkowe odpowiada tylko i wyłącznie przedstawiciel Grupy VAT, bowiem zgodnie z Ustawą VAT członkowie grupy odpowiadają w tym zakresie solidarnie.
Co do zasady, Grupa VAT funkcjonuje tak długo, jak to zostało określone w umowie, istnieje jednak możliwość przedłużenia tego okresu.
Ważny fragment
Aby tak się stało, przedstawiciel Grupy VAT w terminie 30 dni przed wygaśnięciem umowy grupy, powinien przedłożyć naczelnikowi urzędu skarbowego właściwego dla Grupy, nową umowę. Należy zatem mieć na uwadze, że przepisy nie przewidują automatycznego przedłużenia istnienia Grupy VAT.
Grupa VAT – fakturowanie
Po ustanowieniu Grupy VAT, stroną transakcji podlagających opodatkowaniu VAT jest Grupa VAT jako podatnik. To Grupa wystawia faktury w swoim imieniu i to Grupa staje się ich odbiorcą. Teoretycznie zatem wystarczającym byłoby wskazanie w fakturach dot. Grupy VAT tylko danych Grupy VAT (bez wskazywania danych konkretnego członka, który wykonał, lub na rzecz którego wykonano świadczenie). W praktyce może to okazać się jednak kłopotliwe – brak wskazania danych konkretnego członka może utrudniać określenie zakresu prawa do odliczenia (w przypadku, gdy przysługuje ono jedynie w części). Warto również pamiętać, że utworzenie Grupy VAT nie zmienia relacji na gruncie prawa cywilnego – dłużnikiem czy wierzycielem nadal pozostaje określony członek Grupy VAT, nie Grupa jako całość. Dlatego też zasadnym wydaje się, aby na fakturach wystawianych przez czy na rzecz członków Grupy VAT pojawiły się dane tego konkretnego członka. Przepisy nie stoją temu na przeszkodzie, ponadto w Objaśnieniach Minister Finansów także potwierdza takie podejście.
Objaśnienia Ministra Finansów wskazują również, jak należy podejść do kwestii, gdy po utworzeniu Grupy, Grupa otrzyma fakturę zakupową wystawioną na jej członka i faktura ta dotyczy okresu, kiedy to Grupa VAT jeszcze nie funkcjonowała. W takich sytuacjach taka faktura będzie rozliczana już w ramach Grupy VAT. Analogicznie rozliczane będą faktury korygujące do faktur sprzedażowych wystawionych przez członków grupy, kiedy jeszcze byli odrębnymi podatnikami (tzn. rozliczy je Grupa VAT).
MPP, Biała Lista i schematy podatkowe
W zakresie stosowania mechanizmu podzielonej płatności w odniesieniu do Grupy VAT należy pamiętać, że utworzenie Grupy VAT nie zmienia nic w zakresie posiadania rachunków bankowych – ich posiadaczami nadal pozostają poszczególni członkowie Grupy VAT, nie Grupa. Dlatego też każdy członek Grupy VAT realizuje swój obowiązek w zakresie MPP ze swojego rachunku bankowego.
Po zarejestrowaniu Grupy VAT jako podatnika, kontrahenci będą mogli zweryfikować Grupę (nie jej członków) w wykazie podatników tzw. Białej Liście. Sami członkowie Grupy VAT będą widnieć jako podmioty wyrejestrowane z VAT z wyjaśnieniem, że wyrejestrowanie nastąpiło wskutek przystąpienia do Grupy VAT. Dane o rachunkach bankowych członków Grupy VAT zostaną przypisane do Grupy, aby kontrahenci mieli możliwość ich weryfikacji w związku z nałożonymi na podatników obowiązkami.
Ważny fragment
Warty podkreślenia jest również fakt, że zamierzenie jak i samo utworzenie Grupy VAT nie stanowi schematu podatkowego podlegającego raportowaniu – co potwierdza Minister Finansów w Objaśnieniach.
Formalności towarzyszących Grupie VAT jest sporo, poczynając od momentu sprzed jej powstania, a czasem nawet długo po jej zakończeniu. Sporym wyzwaniem może okazać się fakturowanie w ramach Grupy VAT.
AUTORKA: Barbara Kaźmierczak, Konsultant, Doradztwo podatkowe
