Procedura ulgi na złe długi uregulowana została w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Umożliwia ona przedsiębiorcy, który nie otrzymał od kontrahenta zapłaty za fakturę w określonym terminie obniżyć podstawę opodatkowania a przez to wysokość zobowiązania podatkowego wobec fiskusa. Na podstawie art. 89 a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług: Podatnik może skorygować podstawę opodatkowania oraz podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona.
Ulga na złe długi dotyczy sprzedaży krajowej i wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. Wierzyciel nie musi więc udowodnić nieściągalności wierzytelności, wystarczy samo jej uprawdopodobnienie. Zgodnie z zapisami ustawy: Nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną, w przypadku gdy wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze.
Jakie warunki należy spełnić by móc skorzystać z ulgi na złe długi?
Aby móc skorzystać z ulgi na złe długi muszą zostać spełnione wszystkie poniższe warunki:
– dostawa towaru lub świadczenie usług musi być dokonane na rzecz podatnika zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji;
– na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty wierzyciel i dłużnik muszą być podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni, dodatkowo dłużnik nie może być w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji;
– od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona.
Korekty dokonuje się nie w terminie płatności wskazanym na fakturze lecz w rozliczeniu za okres, w którym nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną tj. w terminie 150 dni od upływu terminu płatności. Podatnik nie ma obowiązku informowania dłużnika o zamiarze skorzystania z ulgi. Ma natomiast obowiązek powiadomić o tym fakcie właściwego Naczelnika Urzędu Skarbowego składając wraz z deklaracją VAT zawiadomienie o skorygowaniu podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego na formularzu VAT-ZD. W formularzu VAT-ZD podatnik wskazuje dane dłużnika oraz informacje o nieopłaconych fakturach: numer faktury, datę wystawienia, datę upływu terminu płatności oraz kwotę korekty podstawy opodatkowania i kwotę korekty podatku należnego. Na podstawie tych informacji organ podatkowy weryfikuje czy dłużnik zrealizował obowiązek korekty podatku naliczonego.
Wierzyciel ma możliwość skorzystania z ulgi na złe długi i skorygowania podatku VAT. Jest to przysługujące mu prawo, a nie obowiązek. Inaczej jest w przypadku dłużnika, który jest zobowiązany skorygować odliczenie podatku VAT w związku z transakcją, za którą nie uregulował należności w odpowiednim terminie. Korekta u dłużnika wiąże się z wyższą kwotą podatku do zapłaty.
Sprawdź Outsourcing finansowo-księgowy Grant Thornton
Korekta na złe długi u dłużnika
Zgodnie z art. 89 b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług: W przypadku nieuregulowania należności wynikającej z faktury dokumentującej dostawę towarów lub świadczenie usług na terytorium kraju w terminie 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze, dłużnik jest obowiązany do korekty odliczonej kwoty podatku wynikającej z tej faktury, w rozliczeniu za okres, w którym upłynął 150 dzień od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze.
Dłużnik jest zwolniony z tego obowiązku jedynie w sytuacji gdy uregulował należność najpóźniej w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego, w którym upłynął 150 dzień od dnia upływu terminu płatności tej należności, lub gdy w ostatnim dniu miesiąca, w którym upływa 150 dzień od dnia upływu terminu płatności, jest w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji.
Zapłata za fakturę a ulga na złe długi
Jeśli po złożeniu deklaracji podatkowej, w której dokonano korekty, należność zastała uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie, wierzyciel ma obowiązek zwiększyć podstawę opodatkowania oraz kwotę podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana lub zbyta, i w konsekwencji zwrócić wykorzystaną ulgę. Gdy dłużnik ureguluje należność po dokonaniu korekty ma prawo zwiększyć kwotę podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym tę należność uregulował. Nie ma jednak takiego obowiązku.
Procedura ulgi na złe długi pozwala wierzycielowi w dość prosty sposób odzyskać zapłacony podatek VAT od transakcji, za którą nie otrzymał zapłaty od kontrahenta. Ma także na celu motywować podatników VAT do regulowania swoich zobowiązań.
Aktualnie trwają prace nad nowym kształtem tej ulgi. Procedowany Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym z dnia 27 września 2017 r. przewiduje skrócenie terminu dla uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności ze 150 do 120 dni. W uzasadnieniu do projektu, możemy przeczytać, że: Funkcjonująca od kilku lat w nowej formule tzw. „ulga na złe długi” jest instrumentem bardzo chętnie wykorzystywanym przez podatników VAT. Wspiera zmniejszanie zatorów płatniczych i udrożnienie obrotu gospodarczego pomiędzy podatnikami podatku od towarów i usług (podatnikami VAT czynnymi). Skrócenie terminu do 120 dni po stronie wierzyciela ma wpłynąć pozytywnie na jego płynność i kondycję finansową. Natomiast w przypadku dłużnika ma spowodować dodatkową mobilizację w spłacie wierzytelności, co w ostatecznym rozrachunku ma przełożyć się na zmniejszenie zatorów płatniczych w obrocie gospodarczym.
