Rok 2022 przyniósł w polskim systemie podatkowym wiele zmian, które miały wpływ na wynagrodzenia pracowników. Firmy musiały się więc mierzyć z adaptacją do wprowadzanych zmian w prawie oraz podejmować akcje informacyjne dla pracowników o wpływie zmian na ich wynagrodzenia. We wszystkim nie pomogły również krótkie terminy, w jakich dostosowane miały być zasady rozliczania wynagrodzeń. Problem stanowiła również konieczność dostosowania programów do naliczania płac.. W takim środowisku prawnym nietrudno było o nieumyślną pomyłkę.
Podsumowanie:
- Niniejszym artykułem otwieramy cykl „Moje wynagrodzenie za 2022 rok”, w którym przedstawimy wątpliwości związane z naliczaniem wynagrodzenia za 2022 rok. Wskażemy jak Polski Ład wpłynął na wynagrodzenia Polaków oraz co może czekać podatników na etapie składania rocznego zeznania podatkowego.
- Pierwszym dużym pakietem zmian w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych była ustawa z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (tzw. Polski Ład, później nazwany jako Polski Ład 1.0).
- O nadchodzących zmianach informowaliśmy m.in. w artykule Polski Ład – nowa skala podatkowa?
- Ponadto przygotowaliśmy informator dla pracowników w zakresie wpływu zmian na ich wynagrodzenia: Polski Ład, czyli zmiany podatkowe a wynagrodzenia w 2022 roku. Informator dla pracowników
Problemy z Polskim Ładem
Polski Ład był kontrowersyjny przede wszystkim ze względu na uchylenie możliwości odliczenia składki na ubezpieczenia zdrowotne od podatku i próbę zneutralizowania wpływu tej zmiany poprzez wprowadzanie skomplikowanych mechanizmów takich jak np. ulga dla klasy średniej.
Krótko po wprowadzeniu Polskiego Ładu pojawiły się pierwsze problemy po wypłacie wynagrodzeń w styczniu 2022 r., co było już wcześniej sygnalizowane przez doradców podatkowych. Pracownicy, którzy mieli być w grupie osób „zyskujących” na Polski Ładzie, otrzymali niższe wynagrodzenie netto niż w ubiegłych miesiącach, tj. w przypadku wynagrodzeń liczonych według zasad obowiązujących w roku 2021. Ponadto nie wszystkie osoby złożyły PIT-2 przed wypłatą pierwszego wynagrodzenia, co przy zmienionej kwocie zmniejszającej podatek, wynoszącej od stycznia 2022 roku 425 PLN miesięcznie, znacząco obniżyło wynagrodzenie otrzymywane przez pracowników w trakcie roku.
Rozwiązaniem na te problemy miało być rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 7 stycznia 2022 r. w sprawie przedłużenia terminów poboru i przekazania przez niektórych płatników zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych. Przedmiotowe rozporządzenie sprowadzało się do tego, że w przypadku, gdy zaliczka na podatek liczona według zasad Polskiego Ładu była wyższa niż analogiczna zaliczka liczona na zasadach z roku 2021, wówczas pracodawca pobierał zaliczkę według zasad z roku 2021.
Legalność samego rozporządzenia zmieniającego wysokość zaliczek (tj. zasad naliczania podatku w trakcie roku) była wątpliwa. Tym samym, nie wszystkie podmioty zdecydowały się zastosować do nowych zasad i w rezultacie wynagrodzenia naliczane były nadal według zasad z Polskiego Ładu.
Odpowiedzą Ministerstwa Finansów na powszechną krytykę rozporządzenia (oraz brak stosowania jego zasad przez niektóre podmioty) była ustawa z dnia 24 lutego 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz ustawy o podatku od wydobycia niektórych kopalin. W praktyce zasady wynikające z rozporządzenia z dnia 7 stycznia 2022 r. zostały zaimplementowane do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Od tego momentu wszystkie podmioty miały obowiązek dostosować systemy płacowe do nowych regulacji w zakresie obliczania miesięcznych zaliczek na podatek pracowników.
Zmiana ustawy o PIT – czyli Polski Ład 2.0
Niemniej, ze względu na wciąż pojawiające się problemy związane z Polskim Ładem, ustawodawca postanowił wprowadzić kolejny pakiet zmian „upraszczający” wszystkie dotychczasowe problemy. Dlatego też od 1 lipca 2022 roku w życie weszła ustawa z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (tzw. Polski Ład 2.0).
Kluczowymi zmianami było wycofanie przepisów o rolowaniu zaliczek oraz likwidacja ulgi dla klasy średniej. Szerzej pisaliśmy o tym m.in. w artykule Obniżka PIT z 17% do 12%: osoby na skali podatkowej zapłacą niższe podatki
Podsumowując, obecnie w roku 2022 obowiązywały już trzy różne systemy podatkowe – Polski Ład 1.0, ustawa na podstawie której wprowadzono rolowanie zaliczek, Polski Ład 2.0. W rezultacie, miesięczne wynagrodzenie pracowników w trakcie roku ulegało kilkukrotnym zmianom i powoduje to wątpliwości związane m.in. ze złożeniem zeznania rocznego za rok 2022.
Niniejszy cykl artykułów skupia się na przedstawieniu szczegółowych informacji na temat każdego z ww. systemów obowiązujących w roku 2022 oraz końcowo na podsumowaniu polegającym na zestawieniu ze sobą tych systemów na konkretnych przykładach wynagrodzeń. W cyklu wytłumaczymy ponadto różnice wynikające w wynagrodzeniach za poszczególne miesiące oraz wskażemy, na jaką nadpłatę będzie mógł liczyć podatnik po złożeniu zeznania za rok 2022.
Audyt PIT i ZUS
2022 rok to prawdziwa rewolucja w PIT. Wprowadzonych zostało wiele zmian i poprawek, które miały znaczący wpływ na sposób rozliczania wynagrodzenia pracowników. Pracodawcy musieli w pierwszej kolejności dostosować się do zmian w związku z Polskim Ładem 1.0, następnie do ustawy wprowadzającej tzw. „rolowanie zaliczek” i końcowo do zmian w związku z Polskim Ładem 2.0. Sposób rozliczania wynagrodzenia pracowników różnił się w każdym z wyżej wymienionych „systemów”. Powyższe powoduje wiele trudności związanych z odpowiednim przygotowaniem listy płac. W takim środowisku prawnym nietrudno było o nieumyślną pomyłkę. Z tego też względu warto zastanowić się nad audytem poprawności sposobu, w jakim naliczane było wynagrodzenie pracowników w roku 2022 roku. Więcej o Audyt PIT i ZUS.
