Znowelizowane przepisy dotyczące cen transferowych, które obowiązują od 2017 r. , wprowadzają szereg nowych obowiązków dla podatników dokonujących transakcji z podmiotami powiązanymi. Jedną z ważniejszych zmian w tym zakresie, jest obowiązek przygotowywania analiz, które będą wskazywały, czy transakcja z podmiotem powiązanym została zrealizowana na warunkach rynkowych.
UWAGA! ZMIANY WESZŁY JUŻ W ŻYCIE – więcej w artykule >>Nowe regulacje w zakresie cen transferowych od 2017 roku<< oraz >>Zmiany w cenach transferowych – ważne interpretacje i wyroki<<
Aktualne przepisy versus planowane zmiany
Zgodnie z przepisami obowiązującymi do 2017 (ustawa CIT i PIT) podatnicy dokonujący transakcji z podmiotami powiązanymi nie mieli formalnego obowiązku przedstawiania w dokumentacjach podatkowych analiz rynkowych. Niemniej jednak, , z uwagi na to, że przeprowadzenie takich analiz i przedstawienie ich w dokumentacji wraz z odpowiednią linią argumentacyjną istotnie redukuje ryzyko w zakresie cen transferowych, dlatego też cześć podatników, mimo braku obowiązku, decydowało się na sporządzenie takich analiz i przedstawienie ich w dokumentacji.
Od 2017 roku podatnicy, których przychody lub koszty w rozumieniu przepisów o rachunkowości, przekroczą w roku poprzedzającym rok podatkowy równowartość 10.000.000 EURO, będą zobligowani w dokumentacjach podatkowych przedstawić analizy danych podmiotów niezależnych lub danych ustalonych z podmiotem niezależnym, uznanych za porównywalne do warunków transakcji ustalonych z podmiotem powiązanym, wraz z podaniem źródła tych danych.
Warto dodać, że analiza danych porównawczych powinna zawierać dane porównywalne dotyczące polskich podmiotów, jeżeli są one dla podatnika dostępne. W przypadku braku danych niezbędnych do przeprowadzenia analizy rynkowej, podatnik będzie miał obowiązek załączyć do dokumentacji podatkowej opis zgodności warunków transakcji ustalonych z podmiotami powiązanymi, z warunkami, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty.
Sprawdź Ceny transferowe Grant Thornton
Elementy analizy danych porównawczych
Zgodnie z ostatnim projektem rozporządzenia wykonawczego, które zostało opublikowane w listopadzie 2016 (marzec 2017 -aktualnie wciąż jest na etapie konsultacji publicznych), Ustawodawca doprecyzował jakie informacje powinny znaleźć się w tym punkcie– w szczególności:
Wskazanie:
- analizowanej strony transakcji lub innego zdarzenia, a jeżeli wymaga tego sposób zastosowania metody kalkulacji dochodów (straty) – dwóch lub więcej stron transakcji lub innych zdarzeń, wraz z wyjaśnieniem powodów wyboru analizowanej strony (stron) transakcji lub innego zdarzenia,
- istotnych założeń będących podstawą analizy danych porównawczych, wraz z wyjaśnieniem powodów tego wyboru, biorąc pod uwagę uzyskanie jak największej porównywalności transakcji lub innych zdarzeń oraz dostępność danych i informacji,
w tym w szczególności:
- cech charakterystycznych dóbr, usług lub innych świadczeń, które są przedmiotem porównywanych transakcji lub innych zdarzeń, w tym fizycznych cech tych dóbr, ich jakości, trwałości oraz dostępności, ewentualne obciążenia ich prawami osób trzecich, dostępności dóbr oraz usług z nimi związanych, a także wielkości dostawy, formy lub rodzaju transakcji lub innego zdarzenia, a w przypadku dóbr niematerialnych także czasu trwania i stopnia ochrony tych dóbr, przewidywanych korzyści związanych z ich wykorzystywaniem oraz określenia ekonomicznej lub prawnej formy własności tych dóbr,
- przebiegu transakcji lub innego zdarzenia, w tym funkcji, jakie wykonują dane podmioty w porównywanych transakcjach, uwzględniając analizę angażowanych przez nie aktywów, obejmującą również dobra materialne i niematerialne niezaliczone do aktywów, kapitał ludzki oraz ponoszone ryzyka,
- warunków określonych w porównywanych transakcjach lub innych zdarzeniach w takim stopniu, w jakim różnice między tymi warunkami mogą mieć wpływ na wartość rynkową przedmiotu transakcji lub innego zdarzenia,
- warunków istniejących na porównywanych rynkach w takim stopniu, w jakim warunki te mają wpływ na wartość rynkową transakcji zawieranych na tych rynkach, w tym warunków wpływających na wybór rynku (rynków) porównywalnych dla stron (strony) transakcji lub innego zdarzenia (rynku krajowego, rynku zagranicznego, rynku regionalnego, rynku geograficznego lub też rynku wybranego innymi kryteriami wpływającymi na porównywalność transakcji lub innych zdarzeń)
- stosowanej strategii gospodarczej, w przypadku gdy miała ona wpływ na wartość transakcji,
3. przyczyn zastosowania wieloletnich lub pochodzących z jednego roku danych porównawczych dotyczących sytuacji gospodarczej w branży, w której podatnik prowadzi działalność,
4. danych porównawczych dotyczących operacji gospodarczych z podmiotami niezależnymi lub zawieranych pomiędzy podmiotami niezależnymi, które podatnik wykorzystał do zastosowania metody kalkulacji dochodów (straty) lub które odrzucił z powodu braku porównywalności, z podaniem informacji na temat źródła i sposobu pozyskania tych danych oraz cen lub wskaźników finansowych dotyczących tych transakcji lub innych zdarzeń,
5. informacji na temat zastosowanych korekt eliminujących istotne efekty różnic pomiędzy wykorzystywanymi danymi porównawczymi a analizowaną transakcją, innym zdarzeniem lub podmiotem, dokonywane w stosunku do danych porównawczych lub w stosunku do analizowanej transakcji, innego zdarzenia lub podmiotu,
6. stosowanych informacji finansowych lub wskaźników finansowych wykorzystanych w metodzie kalkulacji dochodów (straty), wraz z opisem ewentualnego wykorzystania miar statystycznych, oraz określenie punktu lub przedziału rynkowego, wraz z opisem powodów, dla których warunki transakcji lub innego zdarzenia nie różnią się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty
Przepis wszedł w życie od 2017 roku, co oznacza, że rok ten będzie dla niektórych podatników pierwszym, za który będą zobowiązani sporządzić analizy rynkowe i przedstawić ich wyniki w dokumentacji podatkowej.
Warto dodać, że analizy rynkowe w odróżnieniu od dokumentacji, mogą być aktualizowane raz na trzy lata, chyba że w trakcie tego okresu wystąpiły istotne przesłanki, przemawiające za częstszą aktualizacją.
Komentarz eksperta
Ewa Cygan, Doradca, Zespół cen Transferowych
Rozporządzenie wykonawcze (obecnie jeszcze na etapie projektu) bardzo precyzyjnie reguluje jakie informacje podatnik musi uwzględnić przy przeprowadzaniu analizy danych porównawczych.
Należy zwrócić uwagę na to, że w przypadkach, w których podatnik nie zawiera porównywalnych transakcji z podmiotem powiązanym i podmiotami niepowiązanymi, w praktyce bardzo ciężko jest zidentyfikować porównywalne warunki transakcyjne podmiotów niepowiązanych na podstawie publicznodostępnych informacji (np. zakres angażowanych aktywów, uwzględniając dobra niematerialne i materialne niezaliczone do aktywów, kapitał ludzki oraz ponoszone ryzyka przez innych podatników na rynku). Zakres wymaganych danych, które są wskazane w Rozporządzeniu wydaje się być nieosiągalny do pozyskania nawet przy wykorzystaniu płatnych baz danych. Dlatego w pełni uzasadnione są obawy podatników dotyczące zakresu obowiązków dowodowych przy przeprowadzaniu analiz danych porównawczych oraz tego czy nie uwzględnienie wszystkich informacji, które są wskazane w Rozporządzeniu może skutkować zarzutem braku kompletnej dokumentacji podatkowej.
Na tym etapie trudno ocenić czy ww. Rozporządzenie wejdzie w życie w niezmienionym kształcie i jeśli tak, w jaki sposób organy podatkowe będą podchodzić do dokumentowania analiz rynkowych i prezentowanych danych porównawczych. Nie mniej, już na ten moment wiadomo, że przerzucenie ciężaru dowodowego w zakresie rynkowości przeprowadzanych transakcji będzie się wiązać z dużą czasochłonnością (kosztochłonnością) prac dla wielu podatników a tym samym zwiększy koszty funkcjonowania przedsiębiorców.
Mając na uwadze skalę transakcji realizowanych pomiędzy podmiotami powiązanymi, kwestia prawidłowego zweryfikowania rynkowości transakcji z wyprzedzeniem zyskuje niebagatelne znaczenie dla bezpieczeństwa podatkowego
AUTOR: Ewa Cygan, Doradca, Zespół cen Transferowych
