Już ponad rok obowiązują przepisy ustawy o systemie monitorowania drogowego przewozu towarów. Od początku funkcjonowania tego systemu, jego stosowanie budziło wiele wątpliwości. Dotyczyły one nie tylko kwestii technicznych związanych z dokonywaniem zgłoszeń za pośrednictwem platformy internetowej służącej do generowania odpowiednich komunikatów (systemu SENT), ale również innych kwestii, w tym tak zasadniczych jak zakres przedmiotowy ww. ustawy.
Jakie towary podlegają monitorowaniu?
Wątpliwości interpretacyjne spowodowane były m. in. tym, że do określenia zakresu towarów podlegających obowiązkowi zgłoszenia, stosowane były dwa różne systemy klasyfikacyjne: Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług (PKWiU) oraz Nomenklatura Scalona (CN). Wątpliwości budziło również to, którą z tych klasyfikacji i w jakich sytuacjach stosować.
Ponadto niektóre pozycje CN wymienione w ustawie o systemie monitorowania przewozu towarów (np. CN 3824), zgodnie z ich brzmieniem określonym w Taryfie celnej, obejmują bardzo szeroki zakres produktów, w tym również takich, co do których stosowanie systemu monitorowania pozbawione jest racjonalnego uzasadnienia (np. gotowy beton przeznaczony do wylania).
Niejasności oraz nieprecyzyjność zapisów ustawy o systemie monitorowania, stanowiło zagrożenie dla podmiotów uczestniczących w przewozie towarów. Ustawa ta bowiem za niezgłoszenie towarów oraz za nieprawidłowe zgłoszenie, przewiduje surowe kary pieniężne. Sposobem na uzupełnienie lub wyjaśnienie wątpliwości stały się publikowane na platformie PUESC (Platforma Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych) informacje Ministerstwa Finansów. Nie jest to jednak właściwe, aby w takim trybie przepisy prawne były uzupełniane czy korygowane.
Sprawdź Akcyza, cło, klasyfikacja CN i PKWiU Grant Thornton
Rezygnacja z PKWiU
Obecna, obowiązująca od 14 czerwca nowelizacja, stanowi próbę „poprawienia” przepisów ustawy. Uwzględnia ona dotychczasowe doświadczenia w jej stosowaniu. Jedną z ważniejszych zmian które wprowadzono, wydaje się odejście od podwójnej klasyfikacji towarów podlegających systemowi monitorowania i oparcie jej wyłącznie na Nomenklaturze Scalonej (CN). Jest to krok w dobrym kierunku, który powinien przyczynić się do rozwiania wielu wątpliwości dotyczących zaliczania określonych towarów, jako podlegających systemowi SENT. Istotną zmianą jest również wprowadzenie zapisu, zgodnie z którym towary objęte pozycjami CN 2905 i 3824 podlegają obowiązkowi zgłoszenia tylko wtedy, gdy są wyrobami wymienionymi przez ustawę o podatku akcyzowym. Dzięki temu zawężono zakres wyrobów podlegających systemowi monitorowania.
Jednocześnie jednak rozszerzono obowiązywanie tego systemu na nowe obszary. System ten bowiem na mocy nowelizacji dotyczy nie tylko przewozów drogowych, ale również transportu kolejowego. Zaobserwowano bowiem, że ten rodzaj transportu zaczął być szerzej wykorzystywany w transporcie towarów wrażliwych.
Dodatkowo monitorowaniem objęto również przewóz niektórych leków – tj. takich co do których istnieje w kraju deficyt, oraz takich, które są objęte refundacjami, po to aby zapobiec ich nielegalnemu wywozowi z kraju. Zmiana ta podyktowana jest również zjawiskiem polegającym na wyłudzaniu podatku od towarów i usług, bowiem również w obrocie lekami zaobserwowano występowanie karuzel podatkowych.
Pozostałe zmiany
Wprowadzono istotne ułatwienie o charakterze technicznym, polegające na tym, że dopuszczalnym jest objęcie jednym zgłoszeniem SENT kilku przesyłek. Dotychczas, jeżeli jeden transport obejmował kilka rodzajów towarów, tj. objętych różnymi kodami CN, konieczne było dokonanie odpowiednio kilku zgłoszeń, nawet jeżeli miały one trafić do tego samego odbiorcy. Obecnie w takiej sytuacji będzie możliwe dokonanie jednego, zbiorczego zgłoszenia.
Kolejna zmiana, którą należy ocenić pozytywnie, polega na pewnym złagodzeniu zasad karania. Zgodnie z nowymi przepisami nie wymierza się kar pieniężnych (nie wszczyna się postępowania administracyjnego), gdy wprawdzie nie wywiązano się z obowiązków wynikających z systemu monitorowania, ale nie doszło do uszczupleń w zakresie podatku od towarów i usług czy podatku akcyzowego. Przy czym chodzi tu wyłącznie o takie przypadki, gdy uchybienie zostało ujawnione po zakończeniu przewozu, np. w trakcie postępowania podatkowego. Nie dotyczy to zatem sytuacji, gdy nieprawidłowości stwierdzono w trakcie kontroli drogowej.
Przepis ten stanowi postęp w stosunku do poprzedniego stanu prawnego, w którym nawet po kilku latach, przedsiębiorca mógł być ukarany za uchybienia, pomimo że niedopełnienie przez niego wymogów nie skutkowało żadnymi uszczupleniami.
Należy pamiętać, że to nie koniec planowanych zmian dotyczących systemu monitorowania przewozu towarów. Do Senatu trafiła bowiem nowelizacja, zgodnie z którą przemieszczanie się środka transportu z towarem ma być śledzone przy pomocy lokalizatora wykorzystującego technologie pozycjonowania satelitarnego. Wprowadzenie geolokalizacji pozwoli służbom skarbowym zasadniczo podnieść swoją skuteczność, bowiem będą one mogły w czasie rzeczywistym monitorować trasy, którymi przewożone są towary wrażliwe.
Sprawdź czy przysługuje Ci zwrot akcyzy!
