Warunki rozpoczęcia korzystania z ryczałtu w trakcie roku
Przedsiębiorcy coraz częściej decydują się na wdrożenie w swoich spółkach ryczałtu od dochodów spółek, znanego również jako estoński CIT, kuszeni licznymi korzyściami, jakie oferuje ta forma opodatkowania. Jedną z głównych zalet jest jej prostota – podatek dochodowy płaci się w głównej mierze jedynie w przypadku wypłaty zysku. Jak się jednak okazuje, wdrożenie tego systemu może wiązać się z pewnymi trudnościami wynikającymi z określenia spełnienia warunku sporządzenia sprawozdania finansowego.
Ważny fragment
Z interpretacji indywidualnych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej wynika, że sprawozdania finansowe sporządzane na dzień poprzedzający wejście w estoński CIT muszą spełniać konkretne wymagania formalne – w przeciwnym razie spółce grozi utrata prawa do ryczałtu. Problemem jest jednak to, że wiele spółek dowiaduje się o tych wymogach dopiero po czasie. Co istotne, opublikowane trzy lata temu objaśnienia Ministerstwa Finansów nie zawierają żadnych informacji w tym zakresie.
Zamknięcie ksiąg – fundament do skutecznego wprowadzenia estońskiego CIT
Jednym z warunków wprowadzenia estońskiego CIT jest sporządzenie sprawozdania finansowego na dzień poprzedzający dzień przejścia na nową formę opodatkowania zgodnie z ustawą o rachunkowości. Oznacza to, że decydując się na ryczałt od 1 kwietnia 2025 r. należy pamiętać, aby zamknąć księgi rachunkowe na dzień poprzedzający. W mojej ocenie zamknięcie ksiąg rachunkowych w takiej sytuacji w oparciu o przepisy podatkowe nie powoduje zakończenia roku obrotowego, trwa on dalej, doszło wyłącznie do zakończenia roku podatkowego. Niemniej jest to dyskusja na inną okazję, a Ministerstwo Finansów oraz PIBR nie są w stanie w tym temacie dojść do wspólnego stanowiska od ponad 4 lat.
Obecnie okazuje się, że należy przygotować to sprawozdanie w formacie xml, a następnie należy takie sprawozdanie podpisać w ciągu 3 miesięcy od dnia bilansowego. O ile w przypadku sprawozdań rocznych takie wymogi są objętą wiedzą powszechną, to w przypadku sprawozdań śródrocznych, nie każdy zidentyfikował takie wymogi formalne.
Okazuje się także, że kluczowe dla KIS w tej kwestii jest również złożenie podpisu elektronicznego, zarówno przez osobę sporządzającą sprawozdanie, jak również przez kierownika jednostki. W tej kwestii pojawia się wiele wątpliwości, których nie daje się rozwiać nawet przy udziale specjalistów z zakresu rachunkowości.
Google news
Bądź na bieżąco ze zmianami w prawie, podatkach i księgowości! Zaobserwuj nas w Wiadomościach Google
Waga podpisu pod sprawozdaniem
Rolą podpisu pod sprawozdaniem finansowym jest potwierdzenie, że zostało ono sporządzone zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości. Zatem sam fakt braku podpisu, oznacza, że zasadniczo sprawozdanie nie zostało sporządzone zgodnie z tymi wymogami. Stąd wniosek, że złożenie podpisu powinno być wystarczające.
W działaniach biegłych rewidentów utrwaliła się praktyka, iż sprawozdanie podpisane po terminie 3 miesięcy od dnia bilansowego posiada walor uznania za sprawozdanie finansowe i może ono podlegać badaniu. Niestety dla KIS okazuje się to niewystarczające.
Ważny fragment
KIS uznaje, że sprawozdanie podpisane po upływie 3 miesięcy od dnia bilansowego nie jest sprawozdaniem finansowym w rozumieniu ustawy o rachunkowości, mimo iż sami specjaliści od rachunkowości takiej tezy nie formułują. W efekcie spółka nieskutecznie rozpoczęła korzystanie z ryczałtu estońskiego i w konsekwencji od kilku lat nieświadomie nie płaci właściwego podatku CIT.
Działania Ministerstwa Finansów oraz Krajowej Informacji Skarbowej, które doprowadziły do takiej sytuacji, należy ocenić jako wysoce nieodpowiedzialne. Po raz kolejny podatnicy są zaskakiwani i zmuszeni do zachowania wyjątkowej ostrożności wobec przepisów podatkowych oraz interpretacji indywidualnych. Problem pogłębia fakt, że interpretacje te dotyczą regulacji spoza prawa podatkowego, takich jak ustawa o rachunkowości, co ma miejsce również w omawianej sprawie.
Sprawozdanie śródroczne a sprawozdanie roczne – prezentacja zysku
Tymczasem od strony praktycznej w żadnym wypadku nie dochodzi do zaniechania po stronie podatników skutkującego brakiem wyliczenia zysku za okres przedryczałtowy, wobec zysku ryczałtowego. Sam fakt zamknięcia ksiąg (jak w przykładzie na 31 marca) pozwala spółce przygotować odpowiednie dane, czy to:
- w formule sprawozdania śródrocznego w formie papierowej, czy też
- w formie sprawozdania rocznego obejmującego okres od początku roku do dnia poprzedzającego ryczałt oraz od pierwszego dnia ryczałtu do końca roku obrotowego z wyraźnym rozgraniczeniem danych za te okresy oraz pokazaniem wyniku całorocznego, bądź
- gdy uznamy, w ślad za kilkoma wypowiedziami MF, że sprawozdanie roczne będzie obejmowało okres od początku korzystania z ryczałtu do końca roku obrotowego z uwagi na pokazanie danych okresu poprzedniego oraz danych porównawczych.
W praktyce w każdej z przyjętych formuł cel przepisów podatkowych zostanie osiągnięty.
Niemniej jednak dla organów podatkowych takie podejście może okazać się niewystarczające, co rodzi realne ryzyko dla wielu przedsiębiorców. Dlatego warto głośno apelować o rozsądek i zwracać uwagę na ten problem, który potencjalnie dotyka już kilku tysięcy podatników stosujących estoński CIT od kilku lat.
Na podstawie:
- interpretacja indywidualna z dnia 5 grudnia 2024 r. sygn.0114-KDIP2-2.4010.623.2024.1.SJ
- interpretacja indywidualna z dnia 27 lutego 2025 r., sygn. 0114-KDIP2-2.4010.63.2025.1.IN
Czytaj więcej: 7 grzechów głównych podatników tzw. estońskiego CIT
Kalkulator estońskiego CIT
Odpowiedz na kilka pytań i dowiedz się czy Twój biznes jest gotowy na estoński CIT i ile dzięki temu możesz zaoszczędzić.