Pierwszą trudnością w toku ustalania zasad opodatkowania podatkiem u źródła wypłat z tytułu należności licencyjnych jest ustalenie, czy dokonywane przez nas wypłaty mieszczą się w zakresie definicji „należności licencyjnych” w świetle konkretnej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania – analizę ewentualnych wątpliwości, które mogą się pojawiać przy analizie przedmiotu „należności licencyjnych” przedstawiliśmy w poprzednim artykule cyklu. 

Kolejne potencjalne zagrożenia, na które należy zwrócić uwagę w toku analizy stanu faktycznego i interpretacji umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania to:

  • Klauzula „beneficial owner”;
  • Ograniczenia w odniesieniu do podmiotów powiązanych.

Wyobraźmy sobie, że polska spółka winna wypłacić należności licencyjne do kraju, z którym Polska nie podpisała umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (co oznacza konieczność zapłaty podatku wg stawki 20%) lub też umowa istnieje, ale przewiduje wysoką 10% stawkę podatku u źródła. W takim przypadku, w celu uniknięcia poboru wysokiego podatku u źródła w Polsce, strony transakcji wprowadzają do układu spółkę „pośredniczącą” zlokalizowaną na terytorium kraju, gdzie umowa przewiduje niską stawkę podatku lub jego brak. Spółka polska dokonuje wypłaty na rzecz pośrednika, który następnie kwotę należności licencyjnej wypłaca ostatecznemu odbiorcy.

Aby uniknąć tego rodzaju, nie do końca uczciwych praktyk, większość umów zawiera tzw. klauzulę „beneficial owner”, która uzależnia skorzystanie z korzystnego opodatkowania od tego, czy odbiorca danych płatności jest ich faktycznym (ekonomicznym, rzeczywistym) właścicielem. Dlatego polski podmiot winien dokonać weryfikacji, czy otrzymujący zapłatę jest „beneficial owner ” (faktycznym właścicielem) należności licencyjnej, czy jedynie podmiotem pośredniczącym w przekazywaniu należności do rzeczywistego odbiorcy. Jeśli dokonujemy wypłaty na rzecz pośrednika, nie mamy prawa do zastosowania korzyści z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Niektóre umowy (np. umowa z Francją) nie zawierają klauzuli beneficial owner, w związku z czym wydawałoby się, że w takim przypadku nawet wypłata na rzecz pośrednika umożliwia zastosowanie stawki podatku z umowy. Jednak zarówno organy podatkowe jak i niektóre sądy administracyjne stoją na stanowisku, że z komentarza do MK OECD wynika, że umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania przewidują stawki obniżone tylko w przypadku wypłat dla „beneficial owner”.

Jest to o tyle zastanawiające, że w wielu innych interpretacjach i orzeczeniach organy podatkowe i sądy potwierdzają, że komentarz do MK OECD nie jest źródłem prawa. NSA w wyroku z 7.12.2010, sygnatura II FSK 1277/09, zakwestionował taką interpretację umów. Sąd wskazał, że od woli stron umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zależy wprowadzenie do umowy klauzuli „beneficial owner”. W razie braku klauzuli uprawnionego odbiorcy w umowie zawartej przez Polskę, zastosowanie wynikającej z umowy stawki podatku będzie możliwe, nawet jeżeli otrzymujący jest jedynie pośrednikiem, który następnie dalej przekazuje należność do ostatecznego odbiorcy.

Chcielibyśmy zwrócić uwagę na ograniczenie dotyczące należności licencyjnych wpłacanych na rzecz podmiotów powiązanych. I tak w art. 12 ust. 6 umowy z Norwegią sformułowano następujący przepis:

„Jeżeli w wyniku szczególnych powiązań między osobą wypłacającą należności licencyjne a osobą do nich uprawnioną lub powiązań między tymi osobami a osobą trzecią, kwota należności licencyjnych przekracza z jakiegokolwiek powodu kwotę, którą osoba wypłacająca należności i osoba uprawniona uzgodniłyby bez tych powiązań, wówczas postanowienia tego artykułu stosuje się tylko do tej ostatniej wymienionej kwoty. W takim przypadku nadwyżka ponad wymienioną poprzednio kwotę podlega opodatkowaniu zgodnie z prawem każdego Umawiającego się Państwa, z uwzględnieniem innych postanowień niniejszej Konwencji.”

Oznacza to, że korzyści traktatowe dotyczą tylko tej części należności licencyjnych, które dotyczą wynagrodzenia ustalonego zgodnie z zasadami rynkowymi (zgodnie z regułą „długości ramienia”). Jeżeli należność wypłacana z Polski byłaby za wysoka, w tej części, która jest wyższa niż wynagrodzenie rynkowe, winna być opodatkowana według stawki 20%.

Autor: Hanna Czogalla

Porozmawiajmy o Twoich wyzwaniach

Świadczymy usługi w zakresie Należności licencyjne - pułapki umów o unikaniu podwójnego opodatkowania

Skontaktujemy się z Tobą w najbliższym dniu roboczym aby porozmawiać o Twoich potrzebach i dopasować do nich naszą ofertę.

Poproś o kontakt

Niniejsza publikacja została sporządzona z najwyższą starannością, jednak niektóre informacje zostały podane w formie skróconej. W związku z tym artykuły i komentarze zawarte w „Newsletterze” mają charakter poglądowy, a zawarte w nich informacje nie powinny zastąpić szczegółowej analizy zagadnienia. Wobec powyższego Grant Thornton nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek straty powstałe w wyniku czynności podjętych lub zaniechanych na podstawie niniejszej publikacji. Jeżeli są Państwo zainteresowani dokładniejszym omówieniem niektórych kwestii poruszonych w bieżącym numerze „Newslettera”, zachęcamy do kontaktu i nawiązania współpracy. Wszelkie uwagi i sugestie prosimy kierować na adres jacek.kowalczyk@pl.gt.com.