Jakie uprawnienia pracownicze związane z rodzicielstwem – głównie świadczenia i urlopy – przysługują w 2024 roku matkom i ojcom zatrudnionym w ramach stosunku pracy? Co nowego szykuje ustawodawca od 1 października 2024 roku dzięki ustawie „Aktywny rodzic”?
[Pobierz informator lub przeczytaj poniżej streszczenie]
W Polsce istnieje bardzo szeroki wachlarz uprawnień pracowniczych związanych z rodzicielstwem – nasz kraj przoduje w Europie m.in. pod względem długości przysługującego urlopu macierzyńskiego. Odkąd 26 kwietnia 2023 r. wprowadzono w Polsce przepisy implementujące dwie unijne dyrektywy – dotyczącą równowagi między życiem zawodowym i prywatnym rodziców i opiekunów oraz w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w UE, w Kodeksie pracy pojawiły się kolejne korzystne rozwiązania dla pracujących rodziców, głównie najmłodszych dzieci. Objęły one m.in. urlop rodzicielski, wychowawczy i ojcowski, a także zaowocowały wprowadzeniem nowych dni wolnych.
Narodziny i wychowanie dziecka – jaki urlop na umowie o pracę?
Narodziny dziecka to ważny moment w życiu każdej rodziny, który przynosi znaczące zmiany w codziennym życiu rodziców – zarówno osobistym, jak i zawodowym. Osoby zatrudnione w ramach stosunku pracy powinny wcześniej zapoznać się z przysługującymi im przywilejami, aby móc w pełni z nich skorzystać – zwłaszcza że od ubiegłorocznej rewolucji w Kodeksie pracy jest ich całkiem sporo.
Ważny fragment
Pracownikom zatrudnionym na podstawie umów cywilnoprawnych lub B2B nie przysługują „kodeksowe” uprawnienia rodzicielskie i dodatkowe dni wolne od pracy, jak np. wprowadzone w minionym roku dodatkowe dni wolne, tj. zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej czy urlop opiekuńczy.
Urlop macierzyński, opiekuńczy, wychowawczy i inne świadczenia. Praktyczny przewodnik
W Departamencie Outsourcingu Grant Thornton, który świadczy obsługę kadrowo-płacową, finansowo-księgową i tax compliance, pracują głównie kobiety, które doświadczyły powrotu do pracy po przerwie związanej z rodzicielstwem. Nasze ekspertki, chcąc podzielić się swoją wiedzą i pomóc innym rodzicom, opracowały załączony poniżej praktyczny przewodnik dla rodziców zatrudnionych w ramach stosunku pracy, poświęcony ich pracowniczym uprawnieniom rodzicielskim. Omawiają w nim wszystkie kluczowe, aktualnie obowiązujące świadczenia i urlopy przysługujące rodzicom, podając niezbędne przykłady i wyliczenia. Wyjaśniają również aspekty związane z podjęciem pracy po narodzeniu dziecka oraz ochroną stosunku pracy.
Program „Aktywny Rodzic” – czym jest i od kiedy obowiązuje?
Pracujący rodzice mogą się wkrótce spodziewać kolejnych prorodzinnych regulacji – zgodnie z zapisami ustawy „Aktywny rodzic” już od 1 października 2024 r. pojawi się pakiet trzech nowych świadczeń wypłacanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Ustawa wprowadzająca rządowy program „Aktywny rodzic” przeszła przez Sejm błyskawicznie. 15 maja izba niższa przyjęła dokument o tzw. babciowym, zakładający wsparcie dla rodziców dzieci w wieku od 12 do 35 miesiąca życia w powrocie do pracy i opiece nad małymi dziećmi. Za nowymi regulacjami głosowało 405 posłów, przeciw było 14, wstrzymało się dwoje. Stamtąd ustawa trafiła do Senatu, gdzie obecnie trwają prace legislacyjne, jednak zgodnie z najnowszymi doniesieniami Senacka Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej po wtorkowym posiedzeniu zarekomenduje izbie przyjęcie omawianej ustawy bez poprawek.
Przypominamy, że program „Aktywny Rodzic” zakłada wprowadzenie do krajowego systemu prawnego trzech świadczeń wspierających rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowywaniu i rozwoju małego dziecka: „aktywni rodzice w pracy”, „aktywnie w żłobku” i „aktywnie w domu”. Na jedno dziecko w danym miesiącu będzie przysługiwało jedno z poniższych świadczeń – które, będzie zależało od rodziców. Jakie opcje będą mieli do dyspozycji rodzice?
- Świadczenie „aktywni rodzice w pracy” (tzw. babciowe) wyniesie 1500 zł miesięcznie na czas 24 miesięcy. Zostało przewidziane dla wracających do aktywności zawodowej rodziców dzieci od ukończenia przez nie 12. do 35. miesiąca życia. Rodzice i opiekunowie dzieci z niepełnosprawnościami uzyskają większe wsparcie – w wysokości 1900 zł miesięcznie.
- Świadczenie „aktywnie w żłobku” ma zastąpić obecne dofinansowanie do opłaty za pobyt w instytucjach opieki nad dziećmi do lat 3, wynoszące maksymalnie 400 zł. Ma wynieść do 1500 zł miesięcznie lub 1900 zł w przypadku dzieci z niepełnosprawnością – nie więcej jednak, niż wynosi opłata za żłobek, klub dziecięcy czy opiekuna dziennego w danej miejscowości.
- Świadczenie „aktywnie w domu” będzie przeznaczone dla rodziców dzieci od 12. do 35. miesiąca życia, którzy z różnych przyczyn nie skorzystają z dwóch wyżej opisanych świadczeń (gdy nie będą do nich uprawnieni lub nie będą chcieli z nich skorzystać). Świadczenie to wyniesie 500 zł miesięcznie przez 24 miesiące już od pierwszego dziecka (zamiast od drugiego, jak jest obecnie w ramach Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego).
Serdecznie zapraszamy do lektury naszego informatora i życzymy wielu wspaniałych chwil związanych z rodzicielstwem oraz możliwości spokojnego godzenia życia osobistego z karierą zawodową!
Świadczenia i urlopy przysługujące matkom i ojcom zatrudnionym w ramach stosunku pracy.
