Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (zwana dalej: sp. z o.o.) oraz spółka komandytowa (zwana dalej: sp.k.) to formy prawne często wybierane przez przedsiębiorców dla prowadzonego przez nich biznesu. Spółki te różnią się między sobą w kilku istotnych obszarach, co może być kluczowe przy podejmowaniu decyzji dotyczącej wyboru formy prawnej dla nowo zakładanej lub przekształcanej spółki.
Podsumowanie:
- Zarówno sp. z o.o., jak i sp.k. są podatnikami CIT. W przypadku sp.k. stosunkowo korzystnie opodatkowany jest komplementariusz. W przypadku obu typów spółek możliwe jest skorzystanie z estońskiego CIT.
- Spółka z o.o. i sp.k. różnią się w zakresie zasad odpowiedzialności osób zaangażowanych w spółkę, co może mieć kluczowe znaczenie przy niektórych rodzajach działalności.
Opodatkowanie spółek
Zarówno sp. z o.o., jak i sp.k. są podatnikami podatku od osób prawnych (CIT) wynoszącego 19 % lub 9 %. Dodatkowo zyski wypłacane przez spółkę do wspólników w formie dywidendy podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym na poziomie 19%. W przypadku spółki komandytowej dodatkową korzyścią jest możliwość odliczenia przez komplementariuszy (wspólników odpowiadających za zobowiązania sp.k. bez ograniczeń) od swojego podatku od zysku otrzymywanego ze spółki komandytowej, przypadającego na nich podatku CIT zapłaconego przez spółkę komandytową.
Sp.k. i sp. z o.o. mają możliwość skorzystania z tzw. estońskiego CIT, oczywiście po spełnieniu wymogów przewidzianych dla tej formy opodatkowania. Więcej na temat ryczałtu estońskiego można znaleźć w artykułach: Czy ryczałt estoński (CIT) się opłaca? Na co zwrócić uwagę? oraz Ryczałt estoński (CIT) – najczęstsze pytania podatników
Wspólnicy spółki a składki ZUS
Wspólnicy wieloosobowej sp. z o.o. nie podlegają składkom na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne z tytułu posiadania statusu wspólnika takiej spółki.
Ważny fragment
Z kolei wspólnik jednoosobowej sp. z o.o. oraz wspólnicy sp.k. podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu. W przypadku sp.k. i jednoosobowej spółki z o.o., składka na ubezpieczenie zdrowotne jest składką zryczałtowaną i wynosi aktualnie 559,89 złotych.
Koszty założenia i funkcjonowania spółki
Zarówno spółka z o.o., jak i sp.k. mogą zostać założone w sposób „tradycyjny” tj. poprzez podpisanie umowy w formie aktu notarialnego lub drogą elektroniczną, poprzez platformę s24. W przypadku założenia spółki przez s24 koszty związane z założeniem spółki są niższe, ponieważ nie pojawia się koszt taksy notarialnej. Przy założeniu spółki przez Internet opłata sądowa wynosi 250 zł, podczas gdy przy zakładaniu spółki w sposób tradycyjny (zawarcie umowy u notariusza) opłata od wniosku o rejestrację spółki wynosi 500 zł. W każdym przypadku do tej kwoty należy doliczyć 100 zł tytułem ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. W przypadku zakładania spółki w sposób tradycyjny, dodatkowym kosztem będzie koszt taksy notarialnej.
W przypadku późniejszych zmian umowy spółki zakładanej przez Internet, jeżeli zmiany dokonywane są w ramach postanowień zawartych we wzorcu umownym, nie ma konieczności wizyty u notariusza i jedynym kosztem związanym z taką zmianą umowy spółki będzie koszt opłaty sądowej i za ogłoszenie w MSIG w wysokości 350 zł. Jeżeli natomiast umowa spółki będzie zmieniana u notariusza, dodatkowym kosztem będzie koszt taksy notarialnej.
Wniesienie wkładów do spółki komandytowej i sp. z o.o. jest opodatkowane PCC w wysokości 0,5 %, przy czym w przypadku sp.k. opodatkowaniu podlega cała wartość wkładu, natomiast w przypadku sp. z o.o. jedynie ta jego część, która zostaje przeznaczona na kapitał zakładowy.
Zarówno sp. z o.o., jak i sp.k. zobowiązane są do prowadzenia pełnej księgowości, co wiąże się z miesięcznymi kosztami obsługi księgowej, a także kosztami przygotowania rocznych sprawozdań finansowych.
Reprezentacja i prowadzenie spraw w spółce
Spółkę komandytową co do zasady reprezentują komplementariusze. Natomiast wspólnicy mający status komandytariusza nie są uprawnieni do działania w imieniu spółki, chyba że działają na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez spółkę. Prawo prowadzenia spraw co do zasady przysługuje komplementariuszom. Jeżeli umowa spółki nie zawiera szczególnych postanowień, w sprawach przekraczających zwykły zarząd, konieczna jest również zgoda komandytariuszy. Zasady te mogą zostać w umowie spółki zmodyfikowane, tak aby odzwierciedlały ustalenia wspólników dotyczące funkcjonowania spółki.
W przypadku sp. z o.o. za reprezentację i prowadzenie spraw spółki odpowiada zarząd, który może składać się z jednego albo większej liczby członków zarządu. W zarządzie mogą zasiadać wspólnicy lub osoby spoza ich grona.
Odpowiedzialność za zobowiązania spółki
Spółka z o.o. oraz spółka komandytowa różnią się w zakresie zasad odpowiedzialności wspólników za zobowiązania spółki.
Ważny fragment
W przypadku sp.k., w razie bezskuteczności egzekucji wobec spółki, odpowiada komplementariusz bez ograniczeń całym swoim majątkiem, solidarnie z innymi komplementariuszami. Natomiast komandytariusz za zobowiązania spółki odpowiada jedynie do wysokości sumy komandytowej.
Jeżeli wkład komandytariusza został wniesiony w wysokości równej lub wyższej od sumy komandytowej, komandytariusz w praktyce jest zwolniony z odpowiedzialności. Przepisy przewidują kilka sytuacji, w których odpowiedzialność komandytariusza może zostać rozszerzona. Przykładowo jeśli w firmie (nazwie) spółki komandytowej pojawi się nazwisko lub nazwa komandytariusza, odpowiada on za zobowiązania tak jak komplementariusz.
Ważny fragment
Natomiast w przypadku sp. z o.o., zasadą jest brak odpowiedzialności wspólników za zobowiązania spółki. Wspólnicy ponoszą ryzyko tylko i wyłącznie w granicach wniesionych do spółki wkładów. W niektórych sytuacjach jednak odpowiedzialność za zobowiązania mogą ponosić członkowie zarządu.
Dzieje się tak w sytuacji kiedy egzekucja z majątku spółki z o.o. okaże się bezskuteczna i nie zachodzi żadna z przesłanek pozwalających na wyłączanie odpowiedzialności członka zarządu.
Elastyczność umowy spółki
W porównaniu do spółki z o.o., w przypadku sp.k. wspólnicy mają większą elastyczność przy formułowaniu zapisów umowy spółki. Przykładem mogą być zasady uczestnictwa w zysku spółki. W przypadku spółki z o.o., co do zasady wspólnicy uczestniczą w zysku proporcjonalnie do posiadanych udziałów, a wszelkie modyfikacje tej reguły ograniczone są przez wskazane w przepisach limity dotyczące uprzywilejowania udziałów. Natomiast w przypadku spółki komandytowej, wspólnicy mają większy zakres swobody przy ustalaniu umownych zasad uczestniczenia w zysku. W niektórych przypadkach ten element ma istotne znaczenie przy podejmowaniu decyzji dotyczącej wyboru formy prawnej dla prowadzonej działalności.
Wybór formy prowadzenia działalności powinien być podjęty z pełną świadomością różnic i podobieństw między spółką z o.o. a spółką komandytową, w szczególności w zakresie formy opodatkowania, obciążeń wspólników w zakresie składek ZUS, zasad odpowiedzialności osobistej osób zaangażowanych w spółkę, zakresu elastyczności przy formułowaniu zapisów umowy spółki i kosztów związanych z funkcjonowaniem spółki. Aktualnie wielu przedsiębiorców decyduje się na przekształcenie w spółkę z o.o., co pozwala na wyłączenie osobistej odpowiedzialności wspólników za zobowiązania spółki i jednocześnie skorzystanie z formy opodatkowania w postaci ryczałtu estońskiego.
AUTORKI: Karolina Kulińska-Polak, Senior Associate oraz Weronika Frątczak, Junior Associate w Zespole Kancelarii Prawnej Grant Thornton
