W 2022 r., poza znanymi już ulgami B+R oraz IP Box, podatnicy mogli skorzystać z nowych preferencji wprowadzonych Polskim Ładem – ulgi na ekspansję, prototyp oraz robotyzację.
Jak wynika z II edycji raportu „Ulgi na innowacje”, przygotowanego przez Grant Thornton, nowe ulgi potrzebują niewielkich zmian, doprecyzowania i nieco więcej czasu, aby ich potencjał został w większym stopniu wykorzystany przez polskich przedsiębiorców.
[Pobierz raport lub przeczytaj poniżej jego streszczenie]
Ulga na ekspansję, nazywana także „ulgą prowzrostową ”, jest jedną z najatrakcyjniejszych ulg wprowadzonych w ramach Polskiego Ładu. Potwierdzają to dane przedstawione przez Ministerstwo Finansów – w 2022 r. skorzystało z niej 471 podmiotów. Suma odliczeń kosztów z tytułu tej preferencji sięgnęła 112 mln zł. To najlepszy wynik wśród nowych ulg na innowacje, dostępnych od minionego roku.
Drugą pod względem popularności wśród nowych ulg okazała się ulga na robotyzację, z której skorzystało blisko 300 podmiotów, odliczając w sumie 57 mln zł kosztów.
Po pierwszym roku funkcjonowania ulgi widać, że nie skusiła ona zbyt wielu podatników. Naszym zdaniem jest to spowodowane zbyt krótkim czasem funkcjonowania, a co za tym idzie brakiem wystarczającej liczby interpretacji w tym zakresie. Również ograniczenie czasowe (do końca 2026 r.) oraz wysokość odliczenia ulgi może zniechęcać do sięgania po nią.
Najrzadziej wybieraną wśród nowych preferencji podatkowych okazała się ulga na prototyp – skorzystały z niej 122 podmioty, które odliczyły w sumie 19 mln zł kosztów.
Ważny fragment
W naszej ocenie, ulga na prototyp zawiera szereg złożonych definicji, które zniechęcają podatników. MF nie wydało objaśnień podatkowych w zakresie jej stosowania, także interpretacje indywidualne wydawane przez Dyrektora KIS nie rozwiewają wielu wątpliwości związanych z ulgą. Jednak głównym powodem tak niskiej liczby zainteresowanych jest fakt, iż umożliwia ona odliczenie jedynie 30% wydatków poniesionych na prototypy. Zastosowanie tak niskiego limitu sprawia, że oszczędność podatkowa związana z ulgą może być niewspółmierna do nakładu pracy wymaganego do jej wdrożenia.
Po raz pierwszy od 2016 r. spadła liczba podatników, którzy dokonali odliczeń z tytułu ulgi badawczo-rozwojowej. Takich podmiotów w 2022 r. było 3334. Za spadek odpowiedzialni są podatnicy PIT, których liczba zmniejszyła się do 1043 z 1521. Powodem jest przejście wielu podatników na ryczałt, który uniemożliwia stosowanie ulgi B+R. W przypadku podatników CIT zanotowano wzrost do 2291 z 2037 podmiotów. Mimo spadku liczby podmiotów, które skorzystały w ulgi B+R, wyraźnie wzrosła kwota kosztów odliczonych w ramach tej preferencji wyniosła blisko 7 mld zł. Wyraźny wzrost względem roku poprzedniego spowodowany jest zmianą limitu odliczenia wynagrodzeń pracowników, który od 2022 r. wynosi 200% wobec 100% poprzednio.
Podobnie jak w przypadku ulgi B+R, także ulgę IP Box wybrało w 2022 r. mniej podatników – 6189 wobec 7166 rok wcześniej. Również tutaj powodem jest przejście wielu podatników na ryczałt, który uniemożliwia stosowanie ulgi IP Box. Z kolei kwota podatku z tytułu tej ulgi wzrosła do 205 mln zł.
Doradca Podatkowy, Menedżer w Grant Thornton
Aby zachęcić podatników do korzystania z nowych ulg, ustawodawca powinien zwiększyć limity odliczeń - w przypadku ulg na robotyzację i prototyp są one naprawdę niskie. Powinny także zostać wydane objaśnienia podatkowe do wszystkich ulg, zwłaszcza do nowych, obowiązujących od 2022 r., jak również uzupełnione objaśnienia podatkowe dotyczących ulgi IP Box w zakresie stosowania przepisów o cenach transferowych (podatnicy czekają na nie już ponad 4 lata!). MF powinien dać także jasne wytyczne Dyrektorowi KIS, aby ten wydawał interpretacje, które rzeczywiście będą odpowiadały na wątpliwości podatników i dawały im ochronę w zakresie stosowania ulg na innowacje. Obecnie jakość wydawanych interpretacji pozostawia wiele do życzenia.
