Firmy rodzinne są jednym z najważniejszych filarów polskiej gospodarki, stanowiąc znaczącą część sektora małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP). Generują istotny wkład w PKB kraju oraz zapewniają zatrudnienie dla milionów pracowników.
Dzięki silnym więziom rodzinnym oraz osobistemu zaangażowaniu właścicieli, firmy rodzinne charakteryzują się stabilnością i odpornością na kryzysy, co przekłada się na ich długoterminowy sukces.
Firmy rodzinne w Polsce stoją przed szeregiem wyzwań, które wpływają na ich rozwój, stabilność oraz możliwości długoterminowego funkcjonowania. Choć charakteryzują się elastycznością, przywiązaniem do wartości oraz silnymi więzami społecznymi, to jednak często muszą mierzyć się z problemami specyficznymi dla modelu biznesu rodzinnego, w szczególności dotyczącymi:
- transformacji pokoleniowej, zwłaszcza sukcesji własności i zarządzania oraz zarządzania zmianą pokoleniową,
- profesjonalizacji zarządzania,
- wyboru optymalnej formy prowadzenia biznesu oraz sposobu jego opodatkowania,
- adaptacji do zmian prawnych i technologicznych.
- rekrutacji i utrzymania pracowników o pożądanych przez firmę kwalifikacjach i kompetencjach.
Pomimo wielu wyzwań, firmy rodzinne posiadają szereg unikalnych atutów, wśród których kluczowa jest zdolność szybkiego podejmowania decyzji, orientacja na długoterminowy rozwój oraz wysoka motywacja właścicieli, co sprawia, że pozostają odporne na dynamiczne zmiany zachodzące w otoczeniu.
Zakres wsparcia
-
Doradztwo w procesie przygotowania sukcesji.
W ramach usługi w pierwszym etapie przeprowadzimy audyt gotowości sukcesyjnej, obejmujący:
- Zbadanie indywidulanej gotowości do sukcesji, oczekiwań, warunków i ograniczeń dla jej przeprowadzenia dla wypracowania możliwych scenariuszy sukcesyjnych
- Dyskusję wokół aspiracji biznesowej i kluczowych kwestii rozwojowych stojących przed Firmą z perspektywy Założycieli i Sukcesorów (spójność biznesowa)
- Wpracowanie scenariuszy sukcesji w aspekcie zarządczym i własnościowym w etapie przejściowym (uruchomienie procesu) i docelowym.
Drugi etap naszego wsparcia obejmuje doradztwo w obszarze sukcesji własności i zarządzania, na który składają się:
- Przegląd organizacyjny – identyfikacja i doprecyzowanie obszarów wymagających zmian w kontekście procesu
- Zaprojektowanie rozwiązań organizacyjno-zarządczych dla modelu sukcesji zarządzania – role i pozycje organizacyjne Założycieli i Sukcesorów
- Uzgodnienie szczegółowych warunków i planu sukcesji, podpisanie umowy sukcesyjnej zawierającej dokonane ustalenia
- Wdrożenie rozwiązań prawnych zapewniających właściwy przebieg procesu sukcesji zarządzania i własności.
Ofertujemy także asystę wdrożeniową, w ramach której pełnimy nadzór nad bieżącym wdrażaniem zaplanowanych rozwiązań oraz świadczymy doradztwo przy projektowaniu dodatkowych rozwiązań sukcesyjnych w obszarach prawnym i zarządczo-organizacyjnym.
-
Kompleksowe doradztwo związane z założeniem i funkcjonowaniem Fundacji Rodzinnej
Jednym z rozwiązań dotyczących sukcesji i zarządzania majątkiem rodzinnym jest utworzenie Fundacji Rodzinnej. Grant Thornton kompleksowo wspiera proces zakładania i rejestracji takiej fundacji w odpowiednim rejestrze. Jeśli Fundacja Rodzinna została już powołana, oferujemy pomoc w jej bieżącej obsłudze oraz przeprowadzenie audytu.
Zobacz więcej: Fundacja Rodzinna
-
Doradztwo w procesie sprzedaży Firmy Rodzinnej
Doradztwo prawne w transakcjach (M&A) to kompletna obsługa procesów przejmowania i oddawania kontroli nad biznesem lub jego częścią, w szczególności poprzez zakup lub sprzedaż udziałów, akcji, przedsiębiorstw, ich części lub wybranych składników majątkowych.
Zobacz więcej: Sprzedaż firmy
-
Family Office
Family Office to kompleksowa usługa skierowana do firm rodzinnych, Fundacji Rodzinnych właścicieli biznesu poszukujących wsparcia w obszarze planowania sukcesji, ukształtowania ładu korporacyjnego firmy rodzinnej czy sporządzania testamentów. Family Office może być przydatne dla rodzin i firm z wielopokoleniowym doświadczeniem biznesowym, jak i podmiotów, które rozpoczynają swoją drogę i szukają kompleksowego wsparcia.
Zobacz więcej: Family Office
Analiza biznesowa i finansowa spółek rodzinnych notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie
Case study: Sukcesja w firmie XYZ
Firma XYZ to polskie rodzinne przedsiębiorstwo z branży produkcyjnej, założone na początku lat 90., cieszące się bardzo dobrą reputacją na rynku krajowym. Nestor – główny zarządzający – postanowił zmienić swoją rolę organizacyjną w Firmie i częściowo przekazać stery zarządzania swoim dzieciom, a także zaczął rozważać przekazanie udziału we własności.
Sukcesja była starannie zaplanowana i przebiegła bez konfliktów, dzięki czemu Firma mogła kontynuować działalność bez zakłóceń.
Wyzwania Sukcesji
- Utrzymanie ciągłości biznesowej: Nestor chciał zapewnić, że zmiana zarządzania nie wpłynie na sprawność operacyjność Firmy, jej relacje z kluczowymi klientami oraz kulturę organizacyjną Firmy.
- Przekazanie wartości i misji Firmy: Ważnym elementem sukcesji było zachowanie wartości rodzinnych oraz misji Firmy, która była kluczowa dla jej marki.
- Odpowiedni podział ról: Sukcesorka posiadała doświadczenie w marketingu i zarządzaniu zasobami ludzkimi, natomiast Sukcesor specjalizował się w zarządzaniu i optymalizacji procesów. Kluczowe było odpowiednie rozdzielenie ról, aby wykorzystać mocne strony każdego z rodzeństwa, a jednocześnie nie doprowadzić do sytuacji konfliktowych między nimi.
- Dostosowanie formy prawnej: Zmiana formy prawnej w celu zabezpieczenia majątku rodzinnego oraz optymalizacji obciążeń podatkowych.
Proces Doradztwa Sukcesyjnego
- Przygotowanie planu sukcesji: Firma zatrudniła zewnętrznego Doradcę sukcesyjnego, który pomógł przygotować szczegółowy plan przekazania zarządzania i własności. Proces został podzielony na trzy etapy: przygotowanie, wdrożenie, asysta wdrożeniowa.
- Przygotowanie i mentoring Nestora i Sukcesorów: Nestor odbył liczne spotkania indywidualne z Doradcą potwierdzające jego gotowość do przekazania władzy, a jednocześnie przygotowujące go zmiany roli organizacyjnej w Firmie. Sukcesorzy brali udział w licznych spotkaniach z Doradcą (wspólnych oraz indywidualnych), co pomogło im zrozumieć proces sukcesji oraz dobrze przygotować się do objęcia nowych stanowisk w Firmie.
- Przygotowanie Konstytucji Rodzinnej: W gronie rodzinnym z udziałem Doradcy wypracowano kluczowe założenia dla dokumentu ładu rodzinnego, którego nadrzędny cel sprowadzała się do regulacji oddziaływania Rodziny na biznes oraz zagwarantowania harmonijnego funkcjonowania Firmy w kolejnych pokoleniach. Doradca przygotował finalną wersję Konstytucji.
- Darowizna udziałów i zmiana umowy Spółki: Przekazano udział we własności Sukcesorom zgodnie z planem wypracowywanym z Doradcą oraz dostosowano umowę Spółki do potrzeb Rodziny oraz zarządzania biznesem.
- Sukcesja zarządzania: Podjęto decyzję, że Sukcesorka obejmie stanowisko Wiceprezes Zarządu, odpowiedzialnej za obszar PR, marketingu oraz sprawy dotyczące pracowników, a Sukcesor będzie Członkiem Zarządu, odpowiedzialnym za obszar produkcji i procesów. Nestor przez pierwszy rok od wdrożenia rozwiązań sukcesyjnych wspierał Sukcesorów w procesie adaptacji i pełni rolę ich „zaufanego doradcy”, jednocześnie oddając się nowej roli w Firmie.
- Komunikacja wewnętrzna i zewnętrzna: Zorganizowano spotkanie z kluczowymi pracownikami, aby poinformować o zmianach w zarządzie. Podkreślono, że Firma pozostaje w rękach rodziny, co budowało zaufanie i stabilność. Zmiany zakomunikowano także kluczowym klientom.
Rezultaty Sukcesji
- Płynne przejęcie zarządzania: Dzięki dobrze przygotowanemu planowi sukcesji Firma nie doświadczyła zakłóceń operacyjnych, a wyniki finansowe utrzymały się na stabilnym poziomie.
- Zmiana formy prawnej umożliwiająca zabezpieczenia majątku rodzinnego oraz optymalizację obciążeń podatkowych.
- Optymalizacja kosztów: Sukcesor zreorganizował procesy produkcyjne, co doprowadziło do obniżenia kosztów operacyjnych. Zmiana formy działalności pozwoliła zoptymalizować koszty podatkowe.
- Wzmocnienie strategii marketingowej: Sukcesorka wprowadziła nowe inicjatywy marketingowe, co przełożyło się na pozyskanie nowych Klientów oraz wzmocnienie świadomości marki wśród obecnych.
Kluczowe Czynniki Sukcesu
- Wczesne przygotowanie: Rozpoczęcie planowania sukcesji na rok przed przekazaniem zarządzania pozwoliło na płynne wdrożenie zmian.
- Wykorzystanie mocnych stron Sukcesorów: Podział obowiązków oparty na kompetencjach Sukcesorów przyczynił się do wzrostu efektywności zarządzania.
- Wsparcie doradcze: Obecność zewnętrznego doradcy sukcesyjnego oraz mentoring ze strony ojca pomogły w harmonijnym przejściu.
- Transparentna komunikacja: Otwarte informowanie pracowników i Klientów o zmianach w zarządzie pozwoliło na zachowanie zaufania i stabilności Firmy.
Podsumowanie
Sukcesja w firmie XYZ jest przykładem dobrze zaplanowanego i przeprowadzonego procesu przekazania zarządzania i własności bez konfliktów. Kluczowym elementem była ścisła współpraca rodzinna, odpowiednie przygotowanie zarówno Nestora do przekazania władzy, jak i Sukcesorów do jej przejęcia oraz wsparcie doradcze na etapie wdrażania. Dzięki temu Firma mogła nie tylko kontynuować działalność, ale także osiągnąć nowe sukcesy, opierając się na wartościach i wizji Założyciela.
Poznaj historie naszych Klientów na ZaplanujSukces.je | Sukcesja rodzinna, menedżerska i sprzedaż firmy