Co do zasady zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Oznacza to, że w przypadku np. podatku dochodowego za 2008 r. przedawnienie nastąpi dopiero z końcem 2014 r. Czyli po upływie terminu przedawnienia urząd skarbowy nie może domagać się od podatnika uregulowania zobowiązania.
Przedawnienie prawa do wydania decyzji orzekającej odpowiedzialność
Termin przedawnienia zobowiązania podatkowego jest zbieżny terminem uprawniającym urząd skarbowy do wydania decyzji orzekającej odpowiedzialność osoby trzeciej. Urząd skarbowy nie może bowiem wydać decyzji o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej, jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym powstała zaległość podatkowa, upłynęło 5 lat. Zatem w przypadku podatku dochodowego za 2008 r. końcem terminu do wydania decyzji o odpowiedzialności osób trzecich będzie ostatni dzień grudnia 2014 r., gdyż zaległość podatkowa w podatku dochodowym za 2008 r. powstała w 2009 r. (w roku, w którym upływał termin płatności).
Oczywiście cały czas należy pamiętać o tym, iż odpowiedzialność osób trzecich ma charakter akcesoryjny, a to powoduje, że wygaśnięcie zobowiązania podatkowego ciążącego na pierwotnym dłużniku uniemożliwia wydanie decyzji o odpowiedzialności.
Przedawnienie zobowiązania wynikającego z decyzji o odpowiedzialności osoby trzeciej
Odpowiedzialność osób trzecich ma charakter posiłkowy i przejawia się m.in. w tym, iż podjęcie wobec nich egzekucji możliwe jest dopiero w przypadku bezskuteczności egzekucji skierowanej do pierwotnie zobowiązanego.
W przypadku skutecznego doręczenia decyzji o odpowiedzialności osoby trzeciej urząd skarbowy może domagać się zapłaty wynikającego z niej zobowiązania przez okres 3 lat liczonych od końca roku kalendarzowego, w którym decyzję doręczono. Zatem w zakresie podatku dochodowego za 2008 r. urząd skarbowy, co do zasady, może domagać się od osoby trzeciej zapłaty do końca 2018 r. (wydanie decyzji z końcem 2014 r. a doręczenie z początkiem 2015 r.).
Bieg terminu przedawnienia zobowiązania – wynikającego z decyzji orzekającej odpowiedzialność osoby trzeciej – może zostać przerwany oraz zawieszony. W związku z powyższym bieg terminu przedawnienia zobowiązania wynikającego z decyzji o odpowiedzialności osoby trzeciej nie rozpoczyna się, a rozpoczęty – ulega zawieszeniu od dnia wydania decyzji o odroczeniu terminu płatności podatku lub rozłożeniu podatku na raty oraz decyzji o odroczeniu lub rozłożeniu na raty zapłaty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę do dnia terminu płatności odroczonego podatku lub zaległości podatkowej, ostatniej raty zaległości podatkowej.
Bieg terminu przedawnienia przerywa natomiast ogłoszenie upadłości oraz zastosowanie środka egzekucyjnego, o którym osoba trzecia została poinformowana. Po przerwaniu biegu terminu przedawnienia biegnie on na nowo odpowiednio: od dnia następującego po dniu uprawomocnienia się postanowienia o ukończeniu postępowania upadłościowego i od dnia następującego po dniu, w którym zastosowano środek egzekucyjny. Po przerwaniu biegu terminu przedawnienia, biegnie on na nowo, z tym że termin biegu przedawnienia po jego przerwaniu wynosi 3 lata.
