Tym samym firmy muszą przykładać coraz większą uwagę do zarządzania długiem, co wiąże się z koniecznością strukturyzacji finansowania.
Podsumowanie
- Odpowiednie zarządzanie finansowaniem jest kluczem do zapewnienia bezpieczeństwa finansowego przedsiębiorstwa w przyszłości.
- Kluczowym aspektem zarządzania długiem przedsiębiorstwa jest strukturyzacja finansowania, która realizuje się na styku firmy i świata finansowego w procesie negocjacji warunków finansowania, zarówno nowego, jak i przedłużenia lub refinansowania istniejącego.
Strukturyzacja finansowania to nadanie formy, zaplanowanie struktury finansowania. Inaczej, to wybór optymalnej formy finansowania, w danym momencie, dla danego przedsiębiorstwa i jego potrzeb finansowych teraz i w dającej się przewidzieć przyszłości. Struktura powinna być pochodną strategii finansowania firmy.
Przez strukturę rozumiemy też zbiór instrumentów finansowania (ile w firmie jest kapitałów własnych, pożyczonych środków, z jakich instrumentów kredytowych firma korzysta i w jakiej relacji te instrumenty pozostają wobec siebie). W szerokim znaczeniu struktura to również parametry finansowania, takie jak zabezpieczenia, kowenanty finansowe, klauzule umowne, prawa i obowiązki przedsiębiorstwa jako kredytobiorcy.
Jaką rolę pełni strukturyzacja finansowania w prawidłowym rozwoju firmy?
Ważny fragment
Strukturyzacja finansowania i świadome zarządzanie długiem są niezbędnym procesem dla firm, które chcą zoptymalizować swój bilans, obniżyć koszty i zapewnić elastyczność finansową.
Strukturyzacja obejmuje projektowanie i zarządzanie finansowanie firmy w celu dostosowania go do jej celów finansowych, optymalizacji struktury kapitału i ograniczenia ryzyka. Niezbędna jest również w procesie pozyskania finansowania dla przedsięwzięć rozwojowych i bieżącej działalności.
Czy każda firma strukturyzuje finansowanie?
Każda firma posiada strukturę finansowania, nawet jeżeli nie buduje świadomie ani strategii, ani swojej struktury finansowania. Zazwyczaj firmy finansują się kapitałem własnym (kapitał założycielski, kapitał pozyskany dzięki emisjom akcji, wypracowane nadwyżki), kapitałem dłużnym (który obejmuje wszelkiego rodzaju kredyty bankowe, obligacje) oraz źródłami opartymi o aktywa trwałe, jak leasing, czy o aktywa obrotowe (faktoring, finansowanie dostawców, faktoring odwrotny i inne instrumenty finansowania handlu). Istnieją także instrumenty hybrydowe, jak mezzanine.
Co to znaczy optymalna struktura finansowania?
Optymalna struktura finansowania to taka, która zapewnia firmie stabilny wzrost, realizowanie celów biznesowych przy bezpiecznym poziomie ryzyka i korzystnym (rynkowym) poziomie kosztu finansowania. Sama firma zmienia się jednak w trakcie prowadzenia działalności, zmienia się również jej otoczenie biznesowe, zmienia się rynek finansowy i same banki.
Dlatego też zarządzanie długiem firmy stawia przed zarządzającymi coraz to nowe wymagania i sprawia, że co jakiś czas struktura finansowania wymaga zmian, szczególnie wtedy, gdy firma poszukuje finansowania dla swojej nowej inwestycji lub nowego, dużego kontraktu wymagającego zaangażowania środków obrotowych.
Jak strukturyzować finansowanie?
Punktem wyjścia do świadomego budowania struktury finansowania jest oczywiście zbadanie i przeanalizowanie istniejącego długu firmy. Dalej, trzeba wziąć pod uwagę sytuację zdolność finansową firmy, biorąc pod uwagę historyczne wyniki finansowe, oraz przewidywania jej sytuacji finansowej w przyszłości.
Truizmem jest stwierdzenie, że dobrej firmie łatwiej zarządzać jest finansowaniem, niż firmie słabej, zadłużonej, nieefektywnej bądź takiej, która nie generuje gotówki. Firmy w lepszej sytuacji finansowej mają większy wachlarz możliwości, firmy w trudnej sytuacji finansowej mają słabą pozycję negocjacyjną wobec dostarczycieli kapitału.
Ważny fragment
Dobór instrumentów składających się na strukturę finansowania powinien brać pod uwagę potrzeby finansowe firmy i dostępne w danym momencie źródła finansowania.
Kolejną, bardzo ważną częścią procesu strukturyzowania finansowania jest oczywiście proces negocjacji z dostarczycielami kapitału – zarówno kapitału własnego, jak i dłużnego. W skrócie możemy powiedzieć, że po stronie equity będą to inwestorzy, a po stronie długu banki i inne instytucje finansowe.
Negocjacja pożądanej struktury finansowania
Pożądana struktura finansowania to taka, która daje firmie maksimum możliwości finansowania, bezpieczeństwa finansowego i korzystnego kosztu. Czym innym jednak są życzenia co do struktury, a czym innym dostępna i możliwa struktura, jaką uda się wynegocjować z bankami i innymi dostarczycielami kapitału. Różnica pomiędzy stanem pożądanym a faktycznym to funkcja nie tylko czynników obiektywnych (sytuacja finansowa firmy, rynku na którym działa), ale też zdolności firmy i jej zarządu do negocjowania finansowania z dostarczycielami finansowania.
Jak firma może poprawić pozycję negocjacyjną w relacji z bankami?
Kluczową kwestią jest zrozumienie znaczenia strukturyzacji finansowania i wpływu na zarządzanie finansowaniem w firmie. Dalej, firma powinna zbudować przekonujące „story”, czyli przedstawić swoją wizję rozwoju biznesu i umiejętności spożytkowania pożyczonej gotówki. Banki oczekują przecież, że pożyczone od nich pieniądze zostaną zwrócone.
W przypadku szczególnie nowych przedsięwzięć i inwestycji, przekonanie banku co do realizacji planów jest podstawą decyzji banku o przyznaniu finansowania. Na tym etapie firma powinna pomyśleć o pomocy eksperckiej, która pomocna będzie także w doborze narzędzi, jakich firma użyje w negocjacjach.
Jakimi narzędziami posługują się firmy w negocjacjach długu?
W kontaktach z instytucjami finansowymi wykorzystywane są typowe narzędzia wspierające proces pozyskania i strukturyzacji finansowania, takie jak biznes plan, teaser, model finansowy, wyceny aktywów (m.in. nieruchomości), term sheet.
Aby uczynić proces pozyskania finansowania efektywnym, na wstępnym etapie określania apetytu innych banków warto wesprzeć się teaserem, czyli bardzo skrótowym opisem zamierzeń i samej firmy. Dla zainteresowanych finansowaniem instytucji warto sporządzić opis swoich zamierzeń w postaci planu rozwoju biznesu, czyli popularnie zwanego biznes planu. Również postać „liczbowa” takiego planu, czyli model finansowy, to nieodzowny element pozyskania szczególnie finansowania długoterminowego, a coraz częściej żądany jest dla krótkoterminowych instrumentów finansowych. Niezmiernie ważne jest również określenie, jakiego finansowania firma szuka, inaczej określenie parametrów finansowania jak rodzaj finansowania, kwota, tenor, proponowane zabezpieczenia, oczekiwane poziomy kowenantów, by wymienić jedynie najważniejsze z nich. Zestaw takich kluczowych warunków finansowania to tzw. term sheet.
Należy wspomnieć, że kluczowe znaczenie ma odpowiednie zaplanowanie całego procesu, inaczej przygotowanie harmonogramu pozyskania finansowania w tzw. krokach milowych, czyli etapach samego procesu.
Dobór partnerów finansowych
Pamiętajmy, że każdy bank ma swoją strategię kredytową, podejmowanego ryzyka i swoje źródła finansowania. Te czynniki w oczywisty sposób wpływają na decyzje kredytowe. Należy zatem założyć, że różne banki będą miały różne podejścia do pomysłów firmy jako kredytobiorcy. Dlatego tak ważny jest dobór partnerów finansowych, których chcemy o finansowanie zapytać
Ważny fragment
Równie ważne jest największe uprawdopodobnienie pozyskania finansowania, które jest potrzebne firmie. Im więcej banków, tym większa szansa powodzenia procesu, z drugiej strony szeroki proces wymaga zaangażowania większej ilości osób i wykonania większej pracy.
Tutaj znów pomoc ekspercka jest często nieodzowna dla przeprowadzenia dobrego procesu strukturyzacji i pozyskania finansowania.
To oczywiście teoretyczne podejście do problematyki strukturyzacji finansowania. W kolejnym artykule przedstawimy praktyczne przykłady i typowe błędy w strukturyzacji finansowania. Zachęcamy do lektury.
