To działanie stanowi implementację Dyrektywy (UE) 2022/2523)/ Pillar 2 i jest częścią prac o większym zasięgu w ramach Modelowych Zasada OECD pod nazwą GloBE, na które zgodziło się 130 państw, akceptując dążenie do opodatkowania podatkiem wyrównawczym grup kapitałowych, których efektywna stawka podatkowa („ETR”) wynosi mniej niż 15%.
Obejmie on jednostki składowe największych grup międzynarodowych i krajowych.
Kogo będzie dotyczyć globalny podatek minimalny?
Przepisy w zakresie Pillar 2 dotyczyć będą grup kapitałowych, których łączny skonsolidowany roczny obrót wyniesie minimum 750 milionów euro, w co najmniej dwóch z czterech lat podatkowych, bezpośrednio poprzedzających dany rok podatkowy.
Przepisami zostaną objęte zarówno na spółki dominujące tych grup kapitałowych, jak i działające w Polsce spółki zależne. Szacuje się, że na polskim rynku funkcjonuje kilkadziesiąt podmiotów dominujących oraz 7000 – 8 000 spółek zależnych, które zostaną objęte nowymi przepisami.
Czytaj więcej: Kto zapłaci podatek minimalny za 2024 r.?
Globalny podatek minimalny, czyli trzy podatki wyrównawcze
Dyrektywa w pewnym uproszczeniu zawiera trzy rodzaje podatku globalnego, których zastosowanie jest uzależnione od wymogów samej dyrektywy, przepisów implementowanych w danym kraju oraz określonych wyborów dokonanych przez ten kraj.
- Globalny podatek wyrównawczy (IIR)– podatek, który co do zasady obowiązuje w kraju, w którym znajduje się jednostka dominująca i wynika ze stosowania kwalifikowanej zasady włączenia dochodu do opodatkowania, płatny w kraju siedziby jednostki dominującej.
- Krajowy podatek wyrównawczy (QDMTT)– podatek, który obowiązuje w kraju lokalizacji jednostek należących do grupy, wyliczany jako różnica pomiędzy minimalną stawną podatku globalnego 15% a efektywną stawką podatku liczoną na poziomie całej jurysdykcji (kraju) a nie poszczególnych jednostek.
- Podatek wyrównawczy od niedostatecznie opodatkowanych zysków (UTPR)– działający jako „mechanizm rezerwowy” w sytuacji, gdy kraj lokalizacji jednostki dominującej nie implementował przepisów. Zobowiązane do zapłaty będą spółki z grup kapitałowych.
Google news
Bądź na bieżąco ze zmianami w prawie, podatkach i księgowości! Zaobserwuj nas w Wiadomościach Google
Podatek wyrównawczy w Polsce
Projekt ustawy implementuje wszystkie wskazane wyżej zasady, zwane łącznie „opodatkowaniem wyrównawczym”, a więc:
- Globalny podatek wyrównawczy (IIR)– podatek nakładany na jednostkę dominującą, wynikający ze stosowania kwalifikowanej zasady włączenia dochodu do opodatkowania (IIR).
- Krajowy podatek wyrównawczy (QDMTT)– Polska, podobnie jak większość innych krajów członkowskich UE, planuje skorzystać z prawa do uzyskania korzyści z tytułu podatku wyrównawczego pobieranego od nisko opodatkowanych jednostek składowych zlokalizowanych w Polsce, a więc wprowadzony zostanie krajowy podatek wyrównawczy dotyczący podmiotów zlokalizowanych w tej jurysdykcji, płatny w Polsce.
- Podatek wyrównawczy od niedostatecznie opodatkowanych zysków (UTPR).
Wyłączenia i inne safe harbour
Projekt, za dyrektywą, przewiduje możliwość skorzystania z określonych wyłączeń o charakterze tymczasowym lub stałym. Ich celem jest nienakładanie obowiązków, które byłyby nadmiernie uciążliwe na grupy w początkowej fazie rozwoju grupy. Chodzi o wyłączenia:
- Przejściowe, które pozwalają na przyjęcie, że podatek wyrównawczy wynosi zero bez konieczności dokonania pełnych kalkulacji np. wtedy gdy odpowiednio przychód i dochód w danej jurysdykcji jest mniejszy niż 10 mln EUR oraz 1 mln EUR.
- Stałe, których istotą jest możliwość przyjęcia uproszczonych, alternatywnych metod kalkulacji, jeśli zostaną spełnione określone wymogi.
Nowe obowiązki w zakresie compliance
Kalkulacje podatku globalnego będą oparte o dane rachunkowe / nie podatkowe. Z uwagi na różnice w systemach podatkowych krajów zobowiązanych do implementacji zasad podatku globalnego, kalkulacje podatkowe na potrzeby opodatkowania wyrównawczego co do zasady oparte będą na danych wynikających z ksiąg rachunkowych (z odpowiednimi korektami). W praktyce oznacza to, że polscy podatnicy do celów obliczenia krajowego podatku wyrównawczego (QDMTT) zobowiązani będą uwzględniać pozycje ujęte w księgach rachunkowych prowadzonych na podstawie ustawy o rachunkowości i w sprawozdaniach finansowych sporządzanych na podstawie MSR/MSSF.
Poza dostosowaniem systemów finansowo księgowych do gromadzenia i przetwarzania danych niezbędnych do wyliczenia podatku wyrównawczego, przepisy przewidują również nowe obowiązki w zakresie zgodności, które będą musiały zostać wdrożone przez jednostki objęte regulacjami:
- Informacja o opodatkowaniu wyrównawczym– składana do właściwego naczelnika urzędu skarbowego za rok podatkowy, w terminie do końca 15-go miesiąca następującego po zakończeniu tego roku podatkowego (za pierwszy rok podatkowy przewidywany jest termin przedłużony – odpowiednio 18 miesięcy).
- Zeznanie o wysokości należnego podatku wyrównawczego– składane przez podatników globalnego podatku wyrównawczego, krajowego podatku wyrównawczego oraz podatku wyrównawczego od niedostatecznie opodatkowanych zysków w terminie do końca 18-go miesiąca następującego po zakończeniu roku podatkowego (za pierwszy rok podatkowy przewidywany jest termin przedłużony – odpowiednio 21 miesięcy).
Wejście w życie przepisów o opodatkowaniu wyrównawczym i okres przejściowy
Przepisy Projektu ustawy mają wejść w życie z dniem 1 stycznia 2025 r. Niemniej jednak dyrektywa obowiązuje od początku 2025 r., wiele krajów unijnych dokonało implementacji przepisów od stycznia tego roku.
Również w Polsce, na zasadzie wyboru, po złożeniu odpowiedniego oświadczenia, grupa będzie mogła zadecydować o stosowaniu przepisów w odniesieniu do roku podatkowego rozpoczętego po dniu 31 grudnia 2023 r.
Zgodnie z projektem, takie świadczenie należy złożyć w okresie 1.03.2026 r – 30.05.2026 r. w formie aktu notarialnego. Wybór jest nieodwoływalny i oznacza obowiązek stosowania przepisów z mocą wstecz, od 1 stycznia 2024 r. Celem takiego rozwiązania jest ochrona prawa do zapłaty podatku w Polsce zamiast w innym państwie, które szybciej wdrożyło zasady w zakresie podatku globalnego.
Rozpocznij przygotowania już teraz
Wejście w życie krajowego podatku wyrównawczego niesie ze sobą wiele nowych wyzwań dla polskich podatników i wymaga od podatników jak najszybszego podjęcia działań przygotowawczych, zwłaszcza w obliczu faktu, iż dyrektywa obowiązuje od 1 stycznia 2025 r.
Przygotowania powinny objąć liczne procesy na styku rachunkowości oraz podatków.
Warto mieć na względnie, że aktualnie praktycznie żadne ulgi podatkowe (z wyjątkiem ulgi B+R dla start-upów) nie spełniają warunków uwzględniania ich w kalkulacji efektywnej stawki podatkowej, co oznacza ryzyko, iż podmioty korzystające z ulg B+R, IP Box, 9% stawka CIT, a przede wszystkim z Decyzji o Wsparciu i Zezwolenia na prowadzenie działalności w Specjalnych Strefach ekonomicznych mogą nie osiągać wymaganego poziomu efektywnej stawki podatkowej 15% a zatem być zobowiązanym do zapłaty podatku wyrównawczego.
Analizy wpływu projektowanych regulacji na działalność biznesową nie należy zatem odkładać na ostatnią chwilę.
Link do projektu >> TUTAJ
