Spis treści
- Brak prawnej definicji „urządzeń przemysłowych”
- Jak pojęcie ,,urządzenia przemysłowego” definiują organy podatkowe?
- Stanowisko dotychczas prezentowane przez sądy administracyjne w zakresie definiowania „urządzenia przemysłowego”
- Sądy administracyjne zmieniają swoje stanowisko w zakresie definiowania „urządzenia przemysłowego”
Brak prawnej definicji „urządzeń przemysłowych”
Na mocy przepisów podatkowych podatek u źródła należny jest m.in. z tytułu uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez nierezydentów przychodów za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego. Co do zasady podstawowa stawka w tym zakresie wynosi 20%, jednak opodatkowanie powinno być określane po uwzględnieniu przepisów szczególnych Ustawy CIT (analogicznie PIT), bądź przepisów właściwych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Problem jednak polega na tym, iż zarówno w ustawodawstwie polskim, jak i międzynarodowym brak jest legalnej definicji „urządzenia przemysłowego”. Wynikiem tego ,jest bardzo często chaos interpretacyjny zarówno po stronie polskich płatników, jak i organów podatkowych, których zadaniem, co do zasady, jest weryfikowanie poprawności rozliczeń w zakresie podatku u źródła.
Ze względu zatem na brak definicji prawnej w tym zakresie, w celu rozkodowania pojęcia „urządzenia przemysłowego”, co do zasady należy odnieść się do wydanych już interpretacji indywidualnych organów podatkowych, czy rozstrzygnięć sądów administracyjnych (z pewną jednak rezerwą, o czym piszemy poniżej). Ilość wydanych rozstrzygnięć jest jednak dowodem na to, jak wiele wątpliwości występuje po stronie płatników/podatników podatku u źródła.
Ważny fragment
Bądź na bieżąco ze zmianami w prawie, podatkach i księgowości! Zaobserwuj nas w Wiadomościach Google
Jak pojęcie ,,urządzenia przemysłowego” definiują organy podatkowe?
Pojęcie ,,urządzenia przemysłowego” w interpretacjach indywidualnych organów podatkowych ma charakter sformułowania bardzo ogólnego. W swoich rozstrzygnięciach odchodzą one od stricte literalnej wykładni słów „urządzenie”, czy też „przemysł”, uznając, że znaczenie „urządzenia przemysłowego” należy rozpatrywać w szerszym kontekście, a to za sprawą użytego przez ustawodawcę sformułowania „w tym także” „środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego”. Tym samym, zdaniem fiskusa pojęcie to mieści w sobie wszelkie możliwe urządzenia stanowiące pewien zespół mechanizmów, elementów technicznych, które mogą mieć zastosowanie w działalności podmiotów o określonej specyfice- przemysłowej, handlowej lub naukowej (nawet urządzenia informatyczne), właściwie bez wskazania czy muszą one wpływać na przemysł a ich zastosowanie ma być ściśle powiązane z daną dziedziną.
Takie stanowisko zostało zaprezentowane m.in. z interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 22 grudnia 2023 r., sygn. 0111-KDIB1-2.4010.547.2023.2.MC, gdzie możemy przeczytać:
Również konstrukcja i brzmienie tego artykułu włączającego jednoznacznie do urządzeń przemysłowych środki transportu wskazuje, że wykładnia zawężająca rozumienie urządzenia przemysłowego, handlowego lub naukowego tylko do związanego z wąsko rozumianym przemysłem lub handlem nie znajduje logicznego uzasadnienia (inaczej urządzenie transportowe nie mogłoby być uznane za przemysłowe).
W swoich rozstrzygnięciach organy podatkowe odnoszą się również bardzo szeroko do rozstrzygnięć międzynarodowych oraz Komentarza do Modelowej Konwencji OECD, powołując się na znaczenie (tłumaczenie) anglojęzycznych zwrotów w nim zawartych.
Taka definicja wypracowana przez fiskusa, budzi liczne dylematy wśród polskich przedsiębiorców, ponieważ za urządzenia przemysłowe mogą być uznane różnego rodzaju składniki majątku podatnika nawet te niezwiązane bezpośrednio z wykonywaną działalnością.
Stanowisko dotychczas prezentowane przez sądy administracyjne w zakresie definiowania „urządzenia przemysłowego”
Wyżej opisane, niekorzystne dla płatników stanowisko organów podatkowych, w dużej mierze nie znajdowało jednak poparcia w wykładni pojęcia ,,urządzenia przemysłowego” dokonywanej przez sądy administracyjne.
Jednak na przestrzeni lat w orzecznictwie można znaleźć zarówno wyroki aprobujące szerokie rozumienie „urządzenia przemysłowego” prezentowane przez organy podatkowe (m.in. w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 czerwca 2018 r., sygn. akt II FSK 1540/16, czy wyroku NSA z dnia 9 sierpnia 2017 r., sygn. akt II FSK 1963/15, gdzie sądy przychylały się do sposobu rozkodowania pojęcia „urządzenia przemysłowego” w oparciu o wykładnię celowościową, jak i wniosków, które wynikają z anglojęzycznej wersji Komentarza do MK OECD), a także stanowisko, w którym sądy szły w stronę stricte literalnej wykładni skupiając się na znaczeniu takiego urządzenia dla jego przemysłowego wykorzystania. Wiele takich wyroków wydanych przez sądy administracyjne dotyczyło kłopotliwych serwerów komputerowych (przestrzeni dyskowej służącej do przechowywania danych), m.in. wyrok NSA z dnia 8 marca 2023 r., sygn. akt II FSK 2382/20, czy wyrok NSA z dnia 19 kwietnia 2023 r., sygn. akt II FSK 2566/20. Z rozstrzygnięć tych wynika, że:
pojęcie przemysłu rozumiane jest w jego językowym aspekcie, jako działalność polegającą na produkcji towarów określonego rodzaju na dużą skalę, przy użyciu maszyn.
Także idąc tym tropem, co do zasady „komputer” wykorzystywany jako pojedyncza jednostka nie stanowi sam w sobie „urządzenia przemysłowego”, o ile nie spełnia zadań przemysłowych poprzez powiązanie z urządzeniami ściśle przemysłowymi, np. biorącymi udział w procesie produkcji. Podobne stanowisko zaprezentowano również w tegorocznym wyroku NSA z dnia 5 kwietnia 2024 r., sygn. akt II FSK 1120/21 (de facto stanowiącym wyjątek od obecnie prezentowanego stanowiska), gdzie wskazano, że:
wirtualny serwer komputerowy (chmura) sam w sobie nie stanowi urządzenia przemysłowego, jeżeli nie spełnia funkcji przemysłowych, czyli nie jest powiązany z jakimkolwiek urządzeniem mechanicznym/ przemysłowym, biorącym udział w procesie produkcji.(…) Innymi słowy, oddanie innym podmiotom potrzebnego im miejsca w zasobach wirtualnego serwera (chmury) lub umożliwienie dostępu do aplikacji ulokowanych na takim serwerze nie czyni z niego urządzenia przemysłowego, gdyż nie jest on przeznaczony do procesu produkcji (…).
Należy dodać również, że w oparciu o wydawane orzeczenia sądowe, organy podatkowe zmuszone były do zmiany na korzyść podatników wielu interpretacji indywidualnych.
Tym samym z powyższego wynika, że dotychczas było tak iż na tle orzeczniczym wykształciły się różne linie interpretacyjne, z tym, że w ostatnich latach zdecydowanie przeważała linia opierająca się na literalnej wykładni pojęcia „urządzenie przemysłowe”, czyli przychylna podatnikom.
Sądy administracyjne zmieniają swoje stanowisko w zakresie definiowania „urządzenia przemysłowego”
W tym roku sądy administracyjne zaczęły jednak diametralnie zmieniać swoje stanowisko w zakresie definiowania „urządzenia przemysłowego”. I tak w wyroku NSA z 26 maja 2024 r., sygn. akt II FSK 1078/21 sąd uznał, że branża IT również może być traktowana jako przemysł wskazując, że:
współcześnie w gospodarce nie występuje już tak anachroniczny podział, jak podział na: przemysł ciężki, przemysł lekki i usługi (w tym usługi niematerialne), zatem wszelkie usługi IT są i mogą być związane z szeroko rozumianą działalnością gospodarczą.
W swoim orzeczeniu sąd szeroko powoływał się na niemiecką wersję „licencji” zawartą w umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania między Polską a Niemcami, uznając, że tłumaczenie niemieckojęzycznych zwrotów w niej użytych (m.in. „gewerblischer”) stanowi dowód na to by uznać, że nie należy ograniczać znaczenia słowa „przemysłowy” jedynie do przemysłu w jego tradycyjnym znaczeniu.
Podobne stanowisko zaprezentowano np. w wyroku NSA z dnia 27 lutego 2024 r., sygn. akt II FSK 718/21, gdzie sąd za „urządzenie przemysłowe” uznał ramy załadunkowe na statek, narzędzia służące do instalacji i serwisowania turbin wiatrowych oraz narzędzia do rozruchu turbiny wiatrowej, czy w wyroku NSA z 16 maja 2024 r. sygn. akt II FSK 1078/21, w którym za objęte obowiązkiem WHT uznano należności wypłacone za użytkowanie serwera centralnego (grupowego) dla potrzeb m.in. umieszczania, gromadzenia, przechowywania danych, plików, baz danych, skrzynek pocztowych, usług sieciowych.
W naszej ocenie podejście prezentowane w ostatnich wyrokach sądów administracyjnych (aprobujące stanowisko organów podatkowych), tym samym brak jednolitej wykładni powoduje niepewność podatników w zakresie podatku u źródła, a także zwiększa ryzyko ewentualnego sporu z fiskusem oraz wiąże się z brakiem pewności co do uzyskania pozytywnego rozstrzygnięcia na drodze sądowej.
W takim wydźwięku zostało wydanych również wiele wyroków na poziomie Wojewódzkich Sądów Administracyjnych, stanowiących na chwilę obecną wyroki nieprawomocne.
W naszej ocenie podejście prezentowane w ostatnich wyrokach sądów administracyjnych (aprobujące stanowisko organów podatkowych), tym samym brak jednolitej wykładni powoduje niepewność podatników w zakresie podatku u źródła, a także zwiększa ryzyko ewentualnego sporu z fiskusem oraz wiąże się z brakiem pewności co do uzyskania pozytywnego rozstrzygnięcia na drodze sądowej.
W związku z tak skrajnymi stanowiskami prezentowanymi zarówno w interpretacjach organów podatkowych, jak i orzeczeniach sądów administracyjnych, pojęcie „urządzenia przemysłowego” nadal budzi liczne wątpliwości wśród podatników. . Zachęcamy zatem do skorzystania z naszego profesjonalnego doradztwa w zakresie podatku u źródła.
Czytaj więcej:
