W trakcie procesu przekształcenia konieczne jest dochowanie szeregu formalności wymaganych przez prawo. Poniżej wskazujemy, jak przekształcić przedsiębiorcę prowadzącego JDG w spółkę kapitałową.
Z tekstu dowiesz się m.in.:
- Dlaczego warto rozważyć przekształcenie JDG w spółkę.
- Czym charakteryzuje się przekształcenie JDG w spółkę.
- Jak sporządzić plan przekształcenia przedsiębiorcy.
- Jak wygląda zgłoszenie przekształcenia do Krajowego Rejestru Sądowego.
Dlaczego warto rozważyć przekształcenie JDG w spółkę?
Powodów, dla których przedsiębiorcy prowadzący JDG decydują się zmienić formę swojej działalności na spółkę kapitałową, jest wiele. Wśród nich można wymienić: potrzebę ograniczenia swojej odpowiedzialności za zobowiązania wynikające z prowadzenia działalności, zabezpieczenie przyszłości swojego biznesu na wypadek sukcesji, czy chęć skorzystania z korzystniejszych zasad opodatkowania, np. estońskiego CIT-u.
Wielu przedsiębiorców nadal nie zdaje sobie sprawy ze skali oszczędności, które może przynieść wejście w model opodatkowania tzw. estońskim CIT. Zachęcamy do skorzystania z praktycznego kalkulatora estońskiego CIT, który pozwoli w kilka minut wyliczyć potencjalną skalę oszczędności.
Kalkulator estońskiego CIT
Odpowiedz na kilka pytań i dowiedz się czy Twój biznes jest gotowy na estoński CIT i ile dzięki temu możesz zaoszczędzić.
Przekształcenie w spółkę kapitałową powinni rozważyć zwłaszcza tacy przedsiębiorcy, którzy prowadzą działalność operacyjną na średnią lub dużą skalę, w szczególności jeżeli zatrudniają pracowników, współpracują z dużą liczbą kontrahentów, dostawców, odbiorców, czy działają na podstawie uzyskanych licencji lub koncesji.
Przedsiębiorca prowadzący JDG może przekształcić swoją działalność w jednoosobową spółkę kapitałową, tj. w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, spółkę akcyjną albo prostą spółkę akcyjną. Przepisy Kodeksu spółek handlowych (KSH) nie dają możliwości bezpośredniego przekształcenia JDG w spółkę osobową, tj. w spółkę jawną, spółkę partnerską, spółkę komandytową czy spółkę komandytowo-akcyjną. Należy jednak pamiętać, że przekształcenie w rozumieniu przepisów KSH nie jest jedynym sposobem na zmianę formy prawnej działalności prowadzonej w ramach JDG. Osiągnięcie tego celu możliwe jest także przez aport przedsiębiorstwa lub tzw. „ręczne przenoszenie biznesu” do innej spółki (również osobowej).
Wideo: Przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę z o.o.
Czym charakteryzuje się przekształcenie JDG w spółkę?
W odróżnieniu od przekształcenia spółki w inną spółkę, przy przekształceniu przedsiębiorcy nie występuje tożsamość podmiotu przekształcanego i przekształconego. Oznacza to, że w wyniku przekształcenia JDG powstaje spółka handlowa (spółka przekształcona), która wcześniej nie istniała. Jednocześnie przedsiębiorca (osoba fizyczna) zachowuje swój byt prawny, a traci jedynie przymiot przedsiębiorcy.
Ważny fragment
Pomimo tego faktu, spółka powstała z przekształcenia może płynnie kontynuować działalność, ponieważ od dnia przekształcenia przysługują jej (co do zasady) wszystkie prawa i obowiązki przedsiębiorcy (zezwolenia, koncesje i ulgi przysługują jej, jeżeli przepisy prawa lub decyzja administracyjna o udzieleniu zezwolenia, koncesji albo ulgi nie stanowi inaczej).
Co ważne, spółka przekształcona otrzymuje nie tylko numer KRS, ale również nowe numery NIP i REGON. Jest to jeden z aspektów różnicujących przekształcenie przedsiębiorcy od przekształcenia spółki w spółkę. Odmienności występują także w samej procedurze przekształcenia, o czym mowa poniżej.
Sprawozdanie finansowe dla celów przekształcenia
Pierwszym krokiem w procesie przekształcenia jest przygotowanie sprawozdania finansowego dla celów przekształcenia. Sprawozdanie musi zostać sporządzone na określony dzień w miesiącu poprzedzającym sporządzenie planu przekształcenia przedsiębiorcy. Przykładowo, jeżeli sporządzenie planu przekształcenia planowane jest na luty, wówczas sprawozdanie powinno być przygotowane na dowolny dzień w styczniu.
Jeżeli dany przedsiębiorca prowadzi księgi rachunkowe, wówczas powinien sporządzić sprawozdanie finansowe przy zastosowaniu tych samych metod i w tym samym układzie co ostatnie roczne sprawozdanie finansowe. Może on także wykorzystać ostatnie roczne sprawozdanie finansowe w przypadku, gdy zostało ono sporządzone w miesiącu poprzedzającym sporządzenie planu przekształcenia.
Jeżeli dany przedsiębiorca nie jest zobowiązany do prowadzenia ksiąg rachunkowych na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, wówczas powinien sporządzić sprawozdanie finansowe w oparciu o podsumowanie zapisów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów oraz innych ewidencji prowadzonych przez przedsiębiorcę dla celów podatkowych, spis z natury, a także inne dokumenty pozwalające na sporządzenie tego sprawozdania (art. 5847 § 3 KSH).
Plan przekształcenia przedsiębiorcy
Plan przekształcenia przedsiębiorcy jest sporządzany w formie aktu notarialnego i zawiera co najmniej ustalenie wartości bilansowej majątku przedsiębiorcy przekształcanego na określony dzień w miesiącu poprzedzającym sporządzenie planu przekształcenia przedsiębiorcy.
Do planu przekształcenia przedsiębiorcy należy załączyć: projekt oświadczenia o przekształceniu przedsiębiorcy, projekt aktu założycielskiego (statutu) spółki przekształconej, wycenę składników majątku (aktywów i pasywów) przedsiębiorcy przekształcanego oraz sprawozdanie finansowe sporządzone dla celów przekształcenia.
Badanie planu przekształcenia przez biegłego rewidenta
W przypadku przekształcenia JDG w spółkę kapitałową, plan przekształcenia podlega obowiązkowemu badaniu przez biegłego rewidenta w zakresie poprawności i rzetelności. W tym celu przedsiębiorca powinien złożyć wniosek do właściwego (dla swojej siedziby) sądu o wyznaczenie biegłego. Biegły, w terminie określonym przez sąd, nie dłuższym jednak niż dwa miesiące od dnia jego wyznaczenia, przygotowuje na piśmie swoją opinię, a następnie składa ją sądowi rejestrowemu oraz przedsiębiorcy przekształcanemu wraz z planem przekształcenia przedsiębiorcy.
Oświadczenie o przekształceniu przedsiębiorcy
Kolejnym krokiem w procesie przekształcenia jest złożenie przez przedsiębiorcę oświadczenia o przekształceniu. W tym celu konieczne jest ponowne udanie się do notariusza. Oświadczenie powinno zawierać takie elementy jak: typ spółki powstałej w wyniku przekształcenia (spółka z o.o., spółka akcyjna albo prosta spółka akcyjna), wysokość jej kapitału zakładowego (albo akcyjnego), zakres praw przyznanych osobiście przedsiębiorcy przekształcanemu jako wspólnikowi (albo akcjonariuszowi) spółki przekształconej, jeżeli przyznanie takich praw jest przewidziane oraz nazwiska i imiona członków zarządu spółki przekształconej. Należy pamiętać, że bezpośrednio po przekształceniu przedsiębiorcy, spółka przekształcona jest spółką jednoosobową, a jedynym jej wspólnikiem (akcjonariuszem) jest właśnie przedsiębiorca przekształcany.
Samo złożenie oświadczenia o przekształceniu nie wystarczy jednak, aby dokonać przekształcenia przedsiębiorcy w spółkę.
Ważny fragment
Wymagane jest także zawarcie aktu założycielskiego (albo podpisanie statutu) spółki przekształconej, jak również powołanie członków jej organów (np. członków zarządu, rady nadzorczej).
W praktyce wszystkie te czynności objęte są zazwyczaj jednym aktem notarialnym.
Zgłoszenie przekształcenia do Krajowego Rejestru Sądowego
Ostatnim etapem procedury przekształceniowej jest złożenie wniosku o rejestrację przekształcenia przedsiębiorcy w spółkę do rejestru przedsiębiorców KRS. Wniosek o wpis przekształcenia składają wszyscy członkowie zarządu spółki przekształconej. Do wniosku trzeba załączyć wymagane przez prawo załączniki, których dokładny zakres zależy od formy prawnej spółki.
Ważny fragment
Co ważne, przekształcenie dochodzi do skutku dopiero z chwilą jego wpisu do rejestru przedsiębiorców KRS.
Po dokonaniu wpisu przekształcenia do rejestru przedsiębiorców KRS sąd z urzędu przesyła informację o przekształceniu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Pomimo przesłania wskazanej informacji przez sąd, przedsiębiorca ma obowiązek złożenia wniosku o wykreślenie JDG z CEIDG w terminie 7 dni od dnia przekształcenia. Późniejsze wykreślenie przedsiębiorcy z CEIDG nie ma jednak wpływu na moment, w którym następuje przekształcenie.
Na zakończenie warto zaznaczyć, że przeprowadzenie procedury przekształcenia przedsiębiorcy w spółkę wiąże się z określonymi kosztami, m.in. z kosztami notarialnymi, opłatami sądowymi, czy wynagrodzeniem biegłego rewidenta. Jest to jednak rozwiązanie, które warto rozważyć, zwłaszcza jeżeli prowadzona JDG osiągnęła znaczne rozmiary. Dobrze jest zatem wiedzieć, jak przekształcić przedsiębiorcę w spółkę, biorąc pod uwagę potencjalne korzyści związane z ograniczeniem odpowiedzialności czy możliwością wdrożenia korzystniejszych zasad opodatkowania, np. estońskiego CIT-u.
AUTOR: Mikołaj Roszyk, Junior Associate w Zespole Kancelarii Prawnej Grant Thornton
