Z odsieczą przychodzą metody i narzędzia analizy strategicznej, a konkretnie bilans strategiczny.
Podsumowanie
- Bilans strategiczny pozwala ustalić słabe i mocne strony przedsiębiorstwa, co stanowi podstawę dla opracowania strategii rozwoju organizacji.
- Badanie pozwala zidentyfikować kluczowe czynniki sukcesu firmy, a tym samym zwiększyć jej przewagę nad konkurentami.
Czym jest bilans strategiczny?
Bilans strategiczny to badanie, w którym uczestnicy oceniają czynniki potencjału konkurencyjnego swojej organizacji przez pryzmat wybranych kryteriów. Kryteria mogą być różne, ale najczęściej stosowane są następujące:
- jakie znaczenie ma dany czynnik dla rozwoju organizacji lub realizacji wizji strategicznej?
- jaki jest poziom tego czynnika w organizacji w chwili badania w odniesieniu do konkurencji w sektorze?
Taka metoda oceny konkurencyjności pozwala nam jednocześnie ustalić mocne i słabe strony organizacji, jak i odpowiedzieć na pytanie, które z nich są kluczowe i, w które powinniśmy szczególnie zainwestować, gdyż są „ważne dla rozwoju”.
Ważny fragment
Bilans strategiczny ukazuje zatem z jednej strony największe „luki strategiczne”, a więc te obszary, gdzie „zostaliśmy w tyle” za konkurencją i bez istotnych inwestycji trudno będzie nam uzyskać wyróżniki rynkowe, a z drugiej strony wskazuje obszary, na których możemy wzmacniać swoją pozycję konkurencyjną.
Bilans strategiczny krok po kroku
W standardowym ujęciu bilans strategiczny jest badaniem przekrojowym, które przechodzi przez wszystkie wymiary organizacji, analizując cały łańcuch tworzenia wartości dla klienta. Rozpoczyna się od analizy czynników potencjału konkurencyjnego w sferze badawczo-rozwojowej. Oceniane są wiedza i dostępność specjalistów, wykorzystanie technologii, stopień informatyzacji, wysokość budżetów czy współpraca z partnerami.
Dalej w badaniu oceniane są sfery produkcji i zarządzania jakością, a także procesów logistyki i zaopatrzenia. Szukamy w tych obszarach takich wyróżników jak: dostęp do kluczowych źródeł zaopatrzenia, wyjątkowa kultura projakościowa, czy też stosowane unikatowe technologie.
Ważną częścią badania jest ocena czynników marketingu i sprzedaży, gdzie badamy czy organizacja wyróżnia się pod względem znajomości rynku, konkurentów czy klientów, a także czy potrafi skutecznie stosować zintegrowane narzędzia marketingu, przekuwając je na efektywne procesy sprzedaży i obsługi klientów.
Nie bez znaczenia są również te elementy bilansu strategicznego, które poddają ocenie procesy wsparcia w organizacji. Niejednokrotnie to właśnie w tych obszarach organizacje znajdują ważne wyróżniki konkurencyjności, jak np. potencjał finansowy, skuteczne procesy zarządzania (np. projektami na rzecz klientów) czy też efektywne systemy rozwoju zasobów ludzkich, np. wzmacniania motywacji, które mogą być nieoczywistym źródłem budowania przewagi konkurencyjnej przez firmy.
Bilans strategiczny jako podstawa do opracowania strategii przedsiębiorstwa
Bilans strategiczny jest badaniem niezwykle użytecznym i wielowymiarowym. To przykład narzędzia dostarczającego wielu danych i informacji, które następnie stanowią obiektywną podstawę do wypracowywania rekomendacji zarówno na najniższych szczeblach, jak i wysokiego poziomu zarządczego organizacji.
Należy oczywiście pamiętać, że jest to narzędzie, które może nie spełnić wszystkich pokładanych w nim nadziei, a jednocześnie rozbudza u uczestników oczekiwania zmian, które zarządzający będą musieli po zakończeniu badania zaadresować. Ważna jest zatem właściwa komunikacja i obiektywizacja wniosków, jakie wyciągamy z analizy wyników badania.
Warto tu korzystać ze wsparcia zewnętrznych ekspertów -moderatorów, którzy z jednej strony zapewnią anonimowość samego badania (realizację poprzez zewnętrzną platformę online), a z drugiej strony mogą stworzyć bezpieczną przestrzeń do przedyskutowania jego wyników i wspólnego opracowania działań rozwojowo-naprawczych. Opracowują również wyniki i przygotowują oraz przeprowadzają prezentacje z wykorzystaniem dalszych metod analitycznych ukierunkowanych na konstruktywne generowanie rekomendacji.
Im szerszy i bardziej szczegółowy bilans strategiczny w ramach organizacji, tym więcej informacji można zebrać, a także tym więcej powstaje możliwości do prowadzenia wewnętrznych benchmarków. Jednak najistotniejsze jest to, że bilans stwarza możliwość rozpoznania kluczowych czynników sukcesu, które budują przewagę konkurencyjną organizacji i stają się jej wyróżnikami nie do podrobienia.
Czytaj raport: Biznes bez kompasu, czyli strategie w polskich firmach
