1 stycznia 2018 roku będzie pierwszym dniem stosowania nowego Międzynarodowego Standardu Sprawozdawczości Finansowej nr 15 Przychody z umów z klientami. Spółki sporządzające sprawozdania finansowe zgodnie z regulacjami międzynarodowymi będą musiały od tego dnia ujmować przychody według innych zasad. A jak postąpić z przychodami ze sprzedaży ujętymi we wcześniejszych sprawozdaniach sporządzonych według dotychczasowych zasad?
Wejście w życie w 2018 roku MSSF 15 Przychody z umów z klientami wiąże się z koniecznością ponownego przeanalizowania umów sprzedaży zawartych z klientami. Spółki będą musiały na nowo ustalić, w którym momencie i w jakiej kwocie należy ująć w sprawozdaniu przychody ze sprzedaży oraz związane z nimi koszty. Dla niektórych podmiotów oznacza to rewolucję w rachunku zysków i strat, zmiany w innych jednostkach nie będą wielkie.
Przygotowania do wdrożenia nowego standardu
Większość spółek przygotowując się do wdrożenia nowego standardu koncentruje swoją uwagę na jego wpływie na pierwszą pozycję rachunku zysków i strat w roku 2018 i kolejnych. Standard zawiera jednak również regulacje dotyczące przychodów, które jednostki zaprezentowały już w swoich sprawozdaniach finansowych w latach wcześniejszych.
Podmioty stosujące MSSF 15 po raz pierwszy mają możliwość wyboru jednej z dwóch metod przejścia:
- metoda pełnej retrospekcji: metoda retrospektywna, a więc wymagająca zastosowania nowych zasad do przychodów, które wystąpiły w okresach wcześniejszych, polegająca na tym, że przychody zaprezentowane w kolumnach z danymi porównawczymi w rachunku zysków i strat (sprawozdaniu z wyników i innych dochodów całkowitych) muszą zostać skorygowane, aby uwzględnić zmiany zasad,
- metoda częściowej retrospekcji: również metoda retrospektywna, a więc wymagająca zastosowania nowych zasad do przychodów, które wystąpiły w okresach wcześniejszych, ale niewymagająca korekty kwot w kolumnach z danymi porównywalnymi; wartość różnic wynikowych skumulowana do dnia 1 stycznia 2018 roku prezentowana jest tylko jako korekta zysków zatrzymanych w bilansie.
Dla obu metod standard przewiduje dodatkowe wymogi oraz uproszczenia
Dla metody pełnej retrospekcji:
- dla umów już zakończonych (to jest takich dla których spółka przekazała już wszystkie dobra lub usługi), które rozpoczęły i zakończyły się w tym samym roku lub które są już zakończone na dzień rozpoczynający najstarszy okres porównywalny – nie trzeba przekształcać danych za lata ubiegłe,
- jeśli cena określona w umowie już zakończonej była ceną zmienną, spółka może wykorzystać cenę ustaloną na dzień zakończenia umowy, zamiast szacować ją dla okresów przed ostatecznym ustaleniem ceny,
- jeśli umowa została zmodyfikowana przed rozpoczęciem najstarszego okresu porównywalnego, jednostka może potraktować te modyfikacje tak, jakby od początku były uwzględnione w umowie,
- dla okresów porównawczych spółka nie musi ujawniać w informacji dodatkowej kwoty przychodów przypadającej na obowiązki pozostałe do wykonania w przyszłości.
Jeśli spółka skorzysta z któregoś z tych uproszczeń, powinna poinformować o tym użytkowników sprawozdania finansowego oraz w miarę możliwości pokazać szacunkową kwotę wpływu takiego uproszczenia.
Dzień wejścia w życie nowego standardu regulującego ujęcie przychodów zbliża się dużymi krokami. Zarządy spółek stosujących MSSF analizują skutki jego zastosowania dla przychodów za rok 2018 i następne. Nie mniej ważne jest dokonanie oceny oraz przeprowadzenie odpowiednich korekt wyników za lata wcześniejsze. Spółka powinna także odpowiednio wcześnie rozważyć, która z metod przejścia będzie dla niej bardziej korzystna ze względu na jakość informacyjną sprawozdania finansowego, kwestie wizerunkowe oraz czasochłonność.
Dla metody częściowej retrospekcji:
- jeśli jednostka wybierze tę metodę, można ją zastosować tylko dla umów, które na dzień 1 stycznia 2018 roku nie są jeszcze zakończone,
- jeśli umowa została zmodyfikowana przed rozpoczęciem najstarszego okresu porównywalnego lub przed dniem pierwszego zastosowania standardu, jednostka może potraktować te modyfikacje tak, jakby od początku były uwzględnione w umowie.
Zastosowanie metody pełnej retrospekcji zapewnia lepszą porównywalność danych w rachunku zysków i strat (sprawozdaniu z wyników i innych dochodów całkowitych), dzięki czemu użytkownicy sprawozdań finansowych zyskują lepszy obraz jednostki. Specjaliści Grant Thornton zalecają zatem tę metodę, jako przyczyniającą się do zwiększenia jakości sprawozdawczości finansowej. Zdajemy sobie jednak sprawę, że jest to sposób bardziej pracochłonny.
