Aktywność spółki holdingowej w zakresie zarządzania spółkami zależnymi pozwala na odliczenie podatku VAT. W wyroku z dnia 5 lipca 2018 r. (sprawa C-320/17 Marle Participations) Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej potwierdził, że zaangażowanie spółki holdingowej w zarządzanie spółką zależną należy rozumieć jako obejmujące wszystkie transakcje stanowiące działalność gospodarczą, w rozumieniu dyrektywy VAT, wykonywane przez spółkę holdingową na rzecz jej spółki zależnej, nawet jeśli ograniczają się wyłącznie do wynajmu nieruchomości.
Spółki holdingowa
Z orzecznictwa TSUE wynika, że samo posiadanie, nabywanie i zbywanie udziałów oraz innych papierów wartościowych nie stanowi działalności gospodarczej, która podlegała by przepisom Dyrektywy VAT. Nabywanie udziałów nie stanowi bowiem wykorzystania majątku w sposób, który pozwala na ciągłe czerpanie dochodów, a sama dywidenda nie stanowi wynagrodzenia a jedynie przejaw funkcji właścicielskich.
Działalność gospodarcza
Jeżeli spółka holdingowa wykonuje na rzecz spółek zależnych również czynności wykraczające poza zwykłe prawa i obowiązki udziałowca, to wówczas jako aktywny uczestnik obrotu spółka holdingowa wykonuje działalność gospodarczą zdefiniowaną w przepisach o VAT. Dotychczas uznawano, że zaangażowanie spółki holdingowej w zarządzanie spółkami zależnymi, w szczególności poprzez wykonywanie czynności o charakterze administracyjnym, finansowym, handlowym lub technicznym, stanowi działalność gospodarczą. Czynności wykonywane przez spółkę holdingową są opodatkowane VAT, ale jednocześnie uprawnia to spółkę do odliczenia VAT od nabywanych wydatków ogólnych.
Sprawa Marle Participations
Przedmiotem wątpliwości podnoszonym przez TSUE było, czy samo wynajmowanie nieruchomości przez spółkę holdingową do spółek zależnych stanowi bezpośrednie lub pośrednie zaangażowanie w zarządzanie tą spółką zależną, co skutkuje tym, że nabycie i posiadanie udziałów w tej spółce zależnej uważa się za działalność gospodarczą w rozumieniu podatku VAT.
W sprawie tej TSUE jednoznacznie rozstrzygnął, że wynajmowanie budynku przez spółkę holdingową spółce zależnej stanowi udział w jej zarządzaniu. Takie czynności należ uznać za działalność gospodarczą, która uprawnia do odliczenia podatku od wartości dodanej (VAT), pod warunkiem, że świadczenie usług jest dokonywane w sposób ciągły, odpłatny i opodatkowany VAT.
TSUE jednocześnie zwrócił uwagę, że jeśli spółka holdingowa posiada udziały w kilku spółka zależnych, to pełne odliczenie VAT możliwe jest wyłącznie w sytuacji, gdy czynności opodatkowane świadczone są na rzecz wszystkich spółek zależnych. W przeciwnym razie spółka holdingowa byłaby uprawniona do odliczenia podatku naliczonego proporcjonalnie tylko w stosunku do tej części swojej aktywności, która stanowi działalności gospodarczą na gruncie przepisów VAT.
Podsumowanie
- Powyższy wyrok wpisuje się w ugruntowaną już linię orzeczniczą TSUE.
- W sprawie tej istotne było zwrócenie uwagi na sytuację, w której spółka holdingowa świadczy usługi opodatkowane, ale na rzecz tylko niektórych spółek zależnych, co oznacza, że w stosunku do pozostałych nie wykonuje działalności gospodarczej.
- Taka sytuacja na gruncie polskich przepisów Ustawy VAT może spowodować trudność co do ustalenia właściwej proporcji dla odliczania podatku VAT od wydatków ogólnych. Niezmiernie istotnym jest więc wybranie właściwej metodologii dla określenia proporcji, która najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.
