Oszczędzanie to wyzwanie, przed którym stoi każdy, przyszły emeryt. Od 1999 roku pracodawcy mają możliwość pomagania pracownikom w oszczędzaniu, poprzez tworzenie Pracowniczych Programów Emerytalnych (PPE). Na wzór tego rozwiązania stworzony został Pracowniczy Plan Kapitałowy (PPK), który w najbliższych latach ma stać się obowiązkowym, dodatkowym źródłem wypłaty naszej przyszłej emerytury.
Jakie są założenia PPE?
Pracodawca opłaca składkę na rzecz przyszłej emerytury pracownika. Jest to składka obowiązkowa, która maksymalnie może wynieść 7% wynagrodzenia, jednakże Ustawodawca przewidział również możliwość ustalenia składki w jednakowej kwocie dla wszystkich pracowników. Składka opłacana przez pracodawcę jest zwolniona ze składek ZUS, a podstawę jej naliczenia stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalno-rentowe, bez stosowania ograniczenia – tzw. 30-krotności podstawy. Niestety pracownik musi zapłacić podatek od składki jaką pracodawca za niego zapłaci.
Sam pracownik również może dokładać co miesiąc swoją składkę w ramach programu PPE – jednak ta składka została ograniczona do rocznej wysokości – w 2018 roku jest to limit wynoszący 19 993,50 zł, a jest potrącana z wynagrodzenia netto pracownika.
Do programu może przystąpić każdy pracownik, który pracuje co najmniej 3 miesiące u danego pracodawcy, chyba, że umowa zakładowa przewiduje inną możliwość. Maksymalny okres wyczekiwania wynosi 3 lata. Zgłoszenie chęci uczestnictwa dokonywane jest w formie papierowej – sposób oraz proces przyłączania się do PPE muszą zostać określone w umowie zakładowej.
Kiedy zostaną wypłacone składki PPE?
Ustawa przewiduje 4 możliwości wypłaty zebranych składek:
- na wniosek uczestnika po osiągnięciu przez niego wieku 60 lat;
- na wniosek uczestnik po ukończeniu 55 lat, po okazaniu decyzji o przyznaniu prawa do emerytury;
- po ukończeniu 70 lat, jeśli uczestnik, nie wystąpił wcześniej o wypłatę środków – jeśli uczestnik pozostaje w zatrudnieniu wypłata nastąpi dopiero po ustaniu stosunku pracy;
- na wniosek osoby uprawnionej, w przypadku śmierci uczestnika.
Co się stanie ze składkami w przypadku zmiany pracy?
W takim przypadku mamy również 4 opcje:
- wypłata transferowa środków do innego programu, którego uczestnikiem jest nasz pracownik;
- wypłata transferowa na IKE uczestnika;
- wypłata transferowa na IKE osoby uprawnionej, w przypadku śmierci uczestnika;
- wypłata transferowa na rachunek uczestnika – w tym przypadku kwota zostanie pomniejszona o kwotę równą 30% składek podstawowych pracodawcy – zostaną one wpłacone na do ZUS na konto jako składka emerytalna. Zostanie także naliczony 19% podatek od kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy wpłaconymi składkami PPE a środkami zgromadzonymi w ramach PPE.
Jakie są obowiązki pracodawcy, który prowadzi PPE?
Przede wszystkim jest to obowiązek informacyjny o warunkach funkcjonowania programu. Pracodawca na wniosek pracownika (maksymalnie raz w roku) musi niezwłocznie udzielić na piśmie informacji o skutkach prawnych związanych ze zgromadzonymi środkami w przypadku ustania zatrudnienia.
Pracodawca musi również przekazać organowi nadzoru roczną informację dotyczącą prowadzonego przez niego programu – czas na przekazanie ma do 1 marca roku następnego.
Jak wprowadzić PPE?
Krokiem pierwszym jest wybranie odpowiedniej instytucji finansowej, która pomoże pracodawcy w gromadzeniu środków na przyszłe pracownicze emerytury. Projekt umowy przedwstępnej należy bowiem skonsultować z reprezentacją pracowników, jeżeli u danego pracodawcy nie działają związki zawodowe.
Krokiem drugim będzie konsultacja oferty umowy ze związkami zawodowymi lub reprezentacją pracowników.
Krok trzeci to zawarcie właściwej umowy z instytucją finansową.
Krok czwarty – rejestracja programu przez Komisję Nadzoru Finansowego.
Czy jeśli pracodawca będzie prowadził PPE, to będzie tym samym zobowiązany do tworzenia Pracowniczego Planu Kapitałowego?
Nie, jeśli składka opłacana w ramach PPE będzie wynosiła co najmniej 3,5%.
Czym różni się PPK od PPE?
W przypadku PPK składki są finansowane z trzech źródeł:
- Przez Państwo – opłata powitalna 250,00 zł w pierwszym roku, a następnie 240,00 zł rocznie.
- Przez pracodawcę:
- 1,5% składka obowiązkowa (naliczana od podstawy emerytalno-rentowej)
- do maksymalnie 2,5% składka dodatkowa (naliczana od podstawy emerytalno-rentowej)
- Przez pracownika:
- 2% składka obowiązkowa (naliczana od podstawy emerytalno-rentowej)
- do maksymalnie 2,% składka dodatkowa (naliczana od podstawy emerytalno-rentowej).
Podobnie, jak w przypadku PPE od składek finansowanych przez pracodawcę pracownik musi zapłacić podatek, podczas gdy składki pracownika potrącane są z wynagrodzenia netto.
Zarówno PPE, jak i PPK zostały stworzone w celu pomocy w oszczędzaniu na nasze przyszłe emerytury. Pracodawcy, którzy już stworzyli i prowadzą Pracowniczy Program Emerytalny mogą zostać zwolnieni z obowiązku tworzenia Pracowniczego Programy Kapitałowego tylko, jeśli w ramach PPE składka wynosić będzie 3,5% – czyli równowartość składek obowiązkowych pracodawcy i pracownika z Planu Kapitałowego.
Który z programów jest lepszy? Trudno rozstrzygnąć. Z perspektywy pracodawcy będzie to PPK, gdzie pracownik współuczestniczy w oszczędzaniu, podczas, gdy w przypadku PPE to pracownik bardziej doceni jego zalety ponieważ po jego stronie nie ma obowiązkowych składek.
