WDT ze stawką 0% nawet gdy kontrahent z UE nie jest zarejestrowany na VAT

Istota sporu

Dostawca – podmiot portugalski dokonywał szeregu dostaw na rzecz podmiotu z Hiszpanii, który w czasie dokonywanych dostaw nie był zarejestrowany na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych, jak i w systemie VIES. Dostawca o tym wiedział, niemniej oczekiwał, że administracja hiszpańska przyzna nabywcy status wewnątrzwspólnotowego podmiotu gospodarczego ze skutkiem wstecznym.

W stanie faktycznym dotyczącym zapytania dodatkowo podkreślono, że zostały spełnione materialnoprawne łączne przesłanki WDT, mianowicie uprawnienie do rozporządzania towarem jak właściciel, zostało przekazane nabywcy i dostawca wykazał, że towar został przewieziony do innego państwa członkowskiego oraz że w wyniku owego transportu ten sam towar opuścił fizycznie terytorium państwa członkowskiego wysyłki do nabywcy będącego podatnikiem w państwie członkowskim odmiennym od państwa wysyłki towarów.

Trybunał rozpatrując zagadnienie zauważył, że ani art. 138 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE, ani orzecznictwo TSUE nie wzmiankują wśród materialnoprawnych przesłanek zaistnienia WDT, które to przesłanki zostały wymienione w sposób wyczerpujący, obowiązku dysponowania przez nabywcę numerem VAT-UE, ani tym bardziej obowiązku rejestracji nabywcy do celów dokonywania transakcji wewnątrzwspólnotowych oraz rejestracji w systemie VIES. Uzyskanie numeru VAT-UE i rejestracja w systemie VIES są jedynie wymogami formalnymi, które nie mogą podważać prawa dostawcy do zwolnienia z VAT (w Polsce stawka 0%), ponieważ materialne przesłanki w zakresie WDT zostały spełnione.

Jednakże Trybunał podkreślił, że istnieją jedynie dwie sytuacje, w jakich nieprzestrzeganie wymogu formalnego może skutkować utratą prawa do zwolnienia z VAT:

1. Umyślne uczestnictwo w oszustwie podatkowym i narażenie na niebezpieczeństwo funkcjonowanie wspólnego systemu VAT,
2. nieprzedstawienie przekonywującego dowodu spełnienia wymogów materialnych.

Powyższy wyrok potwierdza, że organy podatkowe nie mogą odmówić zwolnienia z VAT dla transakcji WDT, w sytuacji spełnienia przez podatnika warunków materialnych (miało miejsce przemieszczenie towaru do innego kraju UE). Podkreślić należy, że Ustawa VAT jako jeden z warunków zastosowania stawki 0% wskazuje, aby podatnik dokonał dostawy na rzecz nabywcy posiadającego właściwy i ważny numer identyfikacyjny dla transakcji wewnątrzwspólnotowych, nadany przez państwo członkowskie właściwe dla nabywcy, zawierający dwuliterowy kod stosowany dla podatku od wartości dodanej, a więc na warunek, który z Dyrektywy 2006/112/WE nie wynika. Niemniej jednak, w sytuacji gdy faktycznie dostawa będzie miała miejsce, a kontrahent nie spełni w chwili dostawy przesłanki rejestracji (brak numeru VAT-UE i rejestracji w systemie VIES) – przy założeniu, że nie mamy do czynienia z umyślnym uczestnictwem w transakcji o charakterze oszustwa podatkowego – warto o tym wyroku pamiętać, jeśli organy podatkowe zechcą kwestionować prawo do stawki 0%.

AUTOR: Dorota Borkowska-Chojnacka, Doradca, Bieżące doradztwo podatkowe