W minioną sobotę weszły w życie znowelizowane przepisy ustawy, która zmienia zasady ustalania podstawy wymiaru zasiłków z ubezpieczenia chorobowego – w tym macierzyńskiego. Zostały przyjęte z wsteczną mocą obowiązywania, co skutkuje koniecznością ich ponownego przeliczenia oraz wyrównania świadczeń.
Z artykułu dowiesz się m.in.:
- Na jakiej podstawie rzesze przyszłych i młodych mam oraz innych zatrudnionych mogą dochodzić wyrównania zasiłków obniżonych wskutek redukcji wymiaru czasu pracy na mocy Tarczy antykryzysowej.
- Z czego wynikał problem z zasiłkami dla pracowników, którym obniżono wymiar czasu pracy oraz jak ustawodawca naprawił swój błąd legislacyjny.
- Kiedy zaczęły obowiązywać znowelizowane przepisy ustawy antycovidowej oraz z jaką mocną wsteczną działają.
W miniony piątek (9 października br.) Prezydent podpisał ustawę o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania społeczno-gospodarczym skutkom COVID-19. Sejm uchwalił ją 17 września br., po czym Senat wniósł poprawki, nad którymi Izba Niższa głosowała 8 października, a po ich uchwaleniu przekazała dokument do podpisu Prezydentowi.
Problem z zasiłkami po obniżeniu wymiaru czasu pracy
Jednym z rozwiązań Tarczy antykryzysowej, mającej na celu m.in. ratowanie miejsc pracy, była możliwość obniżenia wymiaru czasu pracy pracownikom zatrudnionym w tych firmach, które doznały negatywnych skutków pandemii koronawirusa. Niestety w przypadku pracowników przebywających na zasiłkach chorobowych, opiekuńczych i rodzicielskich, skorzystanie przez ich pracodawcę z tej możliwości skutkowało w wielu przypadkach otrzymywaniem świadczeń zasiłkowych o niższej wysokości. Problem ten dotyczył zwłaszcza kobiet, które w czasie pandemii urodziły dziecko i nabyły prawo do zasiłku macierzyńskiego.
Ustawodawca naprawił swój błąd
Na szczęście 9 października br. Prezydent podpisał ustawę o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania społeczno-gospodarczym skutkom COVID-19 (Dz.U. poz. 1747), zgodnie z którą obniżona podstawa wymiaru świadczeń będzie podlegała ponownemu przeliczeniu, a świadczenia zostaną wyrównane na wniosek świadczeniobiorcy.
Ważny fragment
Biorąc pod uwagę, że zasiłki w niektórych przypadkach zostały zaniżone nawet o 20%, należy spodziewać się fali wniosków od pokrzywdzonych świadczeniobiorców.
Zmiana wymiaru czasu pracy – skąd wziął się problem z zasiłkami?
Zgodnie z art. 40 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, w razie zmiany umowy o pracę lub innego aktu, na podstawie którego powstał stosunek pracy, polegającej na zmianie wymiaru czasu pracy, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie ustalone dla nowego wymiaru czasu pracy, jeżeli zmiana ta nastąpiła w miesiącu, w którym powstała niezdolność do pracy, lub w okresie 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.
Ustalenie podstawy wymiaru świadczeń – co zmieniła znowelizowana ustawa?
Ogłoszona 9 października br. ustawa z 7 października 2020 r. dodaje do ustawy zwanej Tarczą antykryzysową art. 31zy(13), który mówi, że przy ustalaniu podstawy wymiaru świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa przysługujących osobom, którym obniżono wymiar czasu pracy na podstawie art. 15g ustawy COVID-owej, oraz osobom, którym na podstawie art. 15zf wprowadzono mniej korzystne warunki zatrudnienia niż wynikające z umów o pracę, nie stosuje się wspomnianego powyżej przepisu art. 40 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, jeżeli:
- obniżenie wymiaru czasu pracy lub wprowadzenie mniej korzystnych warunków zatrudnienia nastąpiło w okresie wcześniej pobieranego zasiłku oraz
- między okresami pobierania wcześniejszego i kolejnego zasiłku nie było przerwy albo przerwa była krótsza niż trzy miesiące kalendarzowe.
Ważny fragment
UWAGA! W powyższych dwóch przypadkach należy ponownie ustalić podstawę zasiłkową i wyrównać pracownikom świadczenia zasiłkowe.
Przepis ma zastosowanie również w przypadku osób, którym obniżono wymiar czasu pracy na podstawie art. 15gb, a także tych, którym na podstawie art. 15zzzzzo ust. 2 obniżono wymiar czasu pracy lub wprowadzono mniej korzystne warunki zatrudnienia niż wynikające z trwającego stosunku pracy.
Ważny fragment
Podstawa wymiaru świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, przysługujących tym osobom za okres przed dniem wejścia w życie nowelizacji ustawy, podlega ponownemu przeliczeniu, jeżeli świadczenie wypłacone na podstawie dotychczasowych przepisów jest niższe niż świadczenie ustalone zgodnie z art. 31zy(13), czyli bez zastosowania art. 40.
Kiedy zaczynają obowiązywać nowe przepisy w zakresie podstawy wymiaru świadczeń?
Zgodnie z zapisami ww. ustawy oraz informacjami, jakie w minioną sobotę opublikował resort rodziny, nowe przepisy weszły w życie „z dniem następującym po dniu ich ogłoszenia” – tj. 10 października 2020 roku. Przy czym „moc obowiązywania przepisów w zakresie podstawy wymiaru świadczeń z ubezpieczenia chorobowego jest zgodna z terminami wejścia w życie poszczególnych przepisów tzw. Tarczy Antykryzysowej, umożliwiających obniżenie wymiaru czasu pracy lub wprowadzenie mniej korzystnych zasad wynagradzania”. Co to znaczy w praktyce? Poniżej kluczowe terminy obowiązywania ww. przepisów:
- z dniem 10 października 2020 r., ale z mocą od 31 marca 2020 r.– w przypadku osób, którym obniżono wymiar czasu pracy na podstawie art. 15g, oraz osób, którym na podstawie art. 15zf wprowadzono mniej korzystne warunki zatrudnienia niż wynikające z umów o pracę;
- z dniem 10 października 2020 r., ale z mocą od 24 czerwca 2020 r.– w przypadku osób, którym obniżono wymiar czasu pracy na podstawie art. 15gb;
- z dniem 10 października 2020 r., ale z mocą od 26 sierpnia 2020 r.– w przypadku osób, którym na podstawie art. 15zzzzzo ust. 2 obniżono wymiar czasu pracy lub wprowadzono mniej korzystne warunki zatrudnienia niż wynikające z podstawy nawiązania stosunku pracy.
