O kwalifikacja przychodów z najmu składników majątkowych do źródła przychodów, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza, decydować ma wyłącznie to, czy podatnik wprowadził wynajmowane nieruchomości do ewidencji środków trwałych. Taki wniosek można wysnuć z sentencji uchwały podjętej przez Naczelny Sąd Administracyjny w składzie 7 sędziów w dniu 24 maja 2021 r. (sygn. akt: II FPS 1/21).
Podsumowanie:
- Zasadniczo przychody z najmu składników majątkowych niezwiązanych z działalnością gospodarczą zalicza się bez ograniczenia do źródła przychodów z najmu.
- Jeżeli wynajmowane składniki majątkowe są związane z działalnością gospodarczą czyli zostały wprowadzone do ewidencji majątku związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą, to podatnik osiąga przychody z działalności gospodarczej.
Kwalifikacja przychodów z najmu lub dzierżawy składników majątkowych
Na podstawie przepisów Ustawy PIT przychody m.in. z najmu czy dzierżawy składników majątkowych mogą być kwalifikowane do dwóch różnych źródeł przychodów:
- do przychodów z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze, w tym również dzierżawy, poddzierżawy działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą;
- do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.
Jak wynika z powyższego Ustawa PIT wyraźnie wyodrębnia najem jako osobne, także obok działalności gospodarczej, źródło przychodów, przy czym art. 10 ust. 1 pkt 6 Ustawy PIT wyłącza z tej kategorii przychody z najmu składników majątku związanych z działalnością gospodarczą. Z kolei definicja działalności gospodarczej wyłącza z kategorii przychodów z działalności gospodarczej przychody uzyskane z innych źródeł przychodów czyli m.in. z najmu. Takie skonstruowanie przepisów i ich wzajemna relacja skutkowała w praktyce wieloma wątpliwościami, do jakiego źródła przychodów kwalifikować przychody z najmu składników majątkowych niewprowadzonych do ewidencji środków trwałych. Szczególnie podatnicy posiadający kilka prywatnych lokali mieszkalnych, które wynajmowali dla celów zarobkowych, mieli wątpliwości, czy są to przychody z najmu, czy może wykonują oni działalność gospodarczą.
Organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych często w takich wypadkach wskazywały, że skoro podatnik zamierza w sposób ciągły i zorganizowany wynajmować nieruchomości dla celów zarobkowych, to oznacza, że zamierza prowadzić działalność gospodarczą w zakresie najmu nieruchomości i tym samym osiąga przychód z działalności gospodarczej.
Uchwała NSA o kwalifikacji przychodów z najmu do źródła przychodów z działalności gospodarczej
Teza, jaka płynie z uchwały NSA, wskazuje, iż do źródła przychodów z najmu lub z umów o podobnym charakterze należy kwalifikować bez ograniczeń wszelkie przychody, które pochodzą z oddania w najem, podnajem, dzierżawę, poddzierżawę składników majątku niezwiązanych z działalnością gospodarczą.
Ważny fragment
Oznacza to, że dla właściwej kwalifikacji przychodów z umów najmu przede wszystkim należy ocenić, czy składniki majątkowe oddane w najem służą prowadzeniu działalności gospodarczej, ponieważ zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych.
Jeżeli kryterium decydującym ma być tylko wprowadzenie najmowanych składników majątkowych do ewidencji majątku związanego z działalnością gospodarczą, to uchwała NSA niewątpliwie jest przełomowa. Oznacza to, że skończy się odwieczny spór między podatnikami i organami podatkowymi polegający na ocenie, czy najem nosi znamiona działalności gospodarczej, czy też nie. Nie będzie miało znaczenia, że podatnik posiada X liczbę nieruchomości, jego działania mają charakter zorganizowany i ciągły (np. pozyskuje kapitał z banku na zakup nieruchomości, remontuje je, korzysta z zarządcy, szuka najemców przez pośredników, itd.) oraz zarobkowy. Skoro nie wprowadził nieruchomości do ewidencji środków trwałych, to znaczy, że osiąga przychód z najmu, a nie z działalności gospodarczej.
Podsumowując, uchwała NSA to z jednej strony krok w dobrym kierunku – zakończy ona spory pomiędzy podatnikami a organami podatkowymi dotyczące tego, czy wynajmujący kilka lokali mieszkalnych osiąga przychody z najmu czy przychody z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Jeżeli o tym, czy z tytułu najmu lokali mieszkalnych ma decydować tylko fakt wprowadzenia nieruchomości do ewidencji środków trwałych, to wydaje się, że NSA w tym wypadku bardzo mocno kierował się zasadą „in dubio pro tributario”. Trudno na razie ocenić, jaką argumentację przyjął Sąd. Na to przyjdzie nam czekać do czasu publikacji uzasadnienia do uchwały.
AUTOR: Aleksandra Trocińska
