O kwalifikacja przychodów z najmu składników majątkowych do źródła przychodów, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza, decydować ma wyłącznie to, czy podatnik wprowadził wynajmowane nieruchomości do ewidencji środków trwałych. Taki wniosek można wysnuć z sentencji uchwały podjętej przez Naczelny Sąd Administracyjny w składzie 7 sędziów w dniu 24 maja 2021 r. (sygn. akt: II FPS 1/21).
Podsumowanie:
- Zasadniczo przychody z najmu składników majątkowych niezwiązanych z działalnością gospodarczą zalicza się bez ograniczenia do źródła przychodów z najmu.
- Jeżeli wynajmowane składniki majątkowe są związane z działalnością gospodarczą czyli zostały wprowadzone do ewidencji majątku związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą, to podatnik osiąga przychody z działalności gospodarczej.
Kwalifikacja przychodów z najmu lub dzierżawy składników majątkowych
Na podstawie przepisów Ustawy PIT przychody m.in. z najmu czy dzierżawy składników majątkowych mogą być kwalifikowane do dwóch różnych źródeł przychodów:
- do przychodów z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze, w tym również dzierżawy, poddzierżawy działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą;
- do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.
Jak wynika z powyższego Ustawa PIT wyraźnie wyodrębnia najem jako osobne, także obok działalności gospodarczej, źródło przychodów, przy czym art. 10 ust. 1 pkt 6 Ustawy PIT wyłącza z tej kategorii przychody z najmu składników majątku związanych z działalnością gospodarczą. Z kolei definicja działalności gospodarczej wyłącza z kategorii przychodów z działalności gospodarczej przychody uzyskane z innych źródeł przychodów czyli m.in. z najmu. Takie skonstruowanie przepisów i ich wzajemna relacja skutkowała w praktyce wieloma wątpliwościami, do jakiego źródła przychodów kwalifikować przychody z najmu składników majątkowych niewprowadzonych do ewidencji środków trwałych. Szczególnie podatnicy posiadający kilka prywatnych lokali mieszkalnych, które wynajmowali dla celów zarobkowych, mieli wątpliwości, czy są to przychody z najmu, czy może wykonują oni działalność gospodarczą.
Organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych często w takich wypadkach wskazywały, że skoro podatnik zamierza w sposób ciągły i zorganizowany wynajmować nieruchomości dla celów zarobkowych, to oznacza, że zamierza prowadzić działalność gospodarczą w zakresie najmu nieruchomości i tym samym osiąga przychód z działalności gospodarczej.
Uchwała NSA o kwalifikacji przychodów z najmu do źródła przychodów z działalności gospodarczej
Teza, jaka płynie z uchwały NSA, wskazuje, iż do źródła przychodów z najmu lub z umów o podobnym charakterze należy kwalifikować bez ograniczeń wszelkie przychody, które pochodzą z oddania w najem, podnajem, dzierżawę, poddzierżawę składników majątku niezwiązanych z działalnością gospodarczą.
Ważny fragment
Oznacza to, że dla właściwej kwalifikacji przychodów z umów najmu przede wszystkim należy ocenić, czy składniki majątkowe oddane w najem służą prowadzeniu działalności gospodarczej, ponieważ zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych.
Jeżeli kryterium decydującym ma być tylko wprowadzenie najmowanych składników majątkowych do ewidencji majątku związanego z działalnością gospodarczą, to uchwała NSA niewątpliwie jest przełomowa. Oznacza to, że skończy się odwieczny spór między podatnikami i organami podatkowymi polegający na ocenie, czy najem nosi znamiona działalności gospodarczej, czy też nie. Nie będzie miało znaczenia, że podatnik posiada X liczbę nieruchomości, jego działania mają charakter zorganizowany i ciągły (np. pozyskuje kapitał z banku na zakup nieruchomości, remontuje je, korzysta z zarządcy, szuka najemców przez pośredników, itd.) oraz zarobkowy. Skoro nie wprowadził nieruchomości do ewidencji środków trwałych, to znaczy, że osiąga przychód z najmu, a nie z działalności gospodarczej.
Podsumowując, uchwała NSA to z jednej strony krok w dobrym kierunku – zakończy ona spory pomiędzy podatnikami a organami podatkowymi dotyczące tego, czy wynajmujący kilka lokali mieszkalnych osiąga przychody z najmu czy przychody z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Jeżeli o tym, czy z tytułu najmu lokali mieszkalnych ma decydować tylko fakt wprowadzenia nieruchomości do ewidencji środków trwałych, to wydaje się, że NSA w tym wypadku bardzo mocno kierował się zasadą „in dubio pro tributario”. Trudno na razie ocenić, jaką argumentację przyjął Sąd. Na to przyjdzie nam czekać do czasu publikacji uzasadnienia do uchwały.
